Nhà đầu tư kiếm tiền bằng chứng khoán phái sinh thế nào?

Chứng khoán phái sinh mang lại cơ hội sinh lời hấp dẫn nhưng cũng đi kèm với nhiều rủi ro. Khác với chứng khoán cơ sở, thị trường phái sinh thường biến động mạnh mẽ và không dễ dự đoán. Vậy cách nhà đầu tư kiếm tiền bằng chứng khoán phái sinh như thế nào?

Hiểu về chứng khoán phái sinh tại Việt Nam

Chứng khoán phái sinh tại Việt Nam là một dạng hợp đồng phái sinh được giao dịch dựa vào chỉ số VN30. Nhà đầu tư có thể mở vị thế mua/bán hợp đồng tương lai này. Vì hợp đồng tương lai sẽ chỉ thực hiện vào thời điểm đáo hạn nên tới thời điểm được xác định này, chỉ những nhà đầu tư đang mở vị thế mới chịu ảnh hưởng. Ngoài ra nhà đầu tư cũng có thể bán khống.

Cách nhà đầu tư kiếm tiền bằng chứng khoán phái sinh

Cách vận động của nguồn tiền trong kênh chứng khoán phái sinh sẽ tập trung vào việc đóng và mở vị thế. Nhà đầu tư sẽ dự đoán chiều tăng (LONG) hoặc giảm (SHORT) của chỉ số VN30 bằng cách đặt lệnh giao dịch (mở vị thế).

Nếu nhà đầu tư tin rằng chỉ số VN30 sẽ tăng, họ có thể mở một vị thế LONG bằng cách mua các hợp đồng tương lai. Khi chỉ số thực sự tăng lên, họ có thể đóng vị thế và bán hợp đồng tương lai với giá cao hơn và có lãi.

Ngược lại, nếu nhà đầu tư dự đoán rằng chỉ số VN30 sẽ giảm, họ có thể mở một vị thế SHORT bằng cách bán các hợp đồng tương lai. Khi chỉ số giảm, họ có thể đóng vị thế bằng cách mua lại hợp đồng tương lai với giá thấp hơn. Từ đó, nhà đầu tư có thể kiếm lời từ việc giảm giá.

Trường hợp nhà đầu tư dự đoán sai hướng di chuyển của thị trường, họ có thể gặp phải thua lỗ khi đóng vị thế. Ví dụ, nếu nhà đầu tư mở một vị thế LONG (tăng giá) trong khi chỉ số VN30 giảm. Nhà đầu tư sẽ phải đóng vị thế bằng cách bán hợp đồng tương lai với giá thấp hơn so với giá mua ban đầu. Sự chênh lệch giữa giá mua và giá bán này là phần lỗ mà nhà đầu tư phải chịu.

Lưu ý để tránh lỗ khi tham gia chứng khoán phái sinh

Quan sát trend thị trường

Nếu kiếm được một khoản lời khi thị trường đang vào trend, sau đó xu hướng này tạm dừng, bạn nên tạm thời rời khỏi thị trường để quan sát. Trường hợp có nhịp điều chỉnh hoặc nhịp hồi thì bạn chỉ nên giao dịch với quy mô nhỏ hơn giai đoạn có trend. 

Sau nhịp điều chỉnh hoặc nhịp hồi đầu tiên, thị trường thường chuyển sang giai đoạn sideway. Lúc này nhà đầu tư chỉ nên đánh ngắn hạn và chốt lời từng phần. Đặc biệt là phải tuân theo nguyên tắc cắt lỗ (stoploss).

Đến cuối sideway, thị trường có biên độ dao động rất hẹp. Nhà đầu tư nên kiên nhẫn chờ đợi điểm bứt phá khỏi nền giá tích lũy rồi mới giao dịch.

Nguyên tắc cắt lỗ

Khi cắt lỗ lần đầu, nhà đầu tư nên ngừng giao dịch để quan sát thị trường và không nên đảo vị thế. Nếu phải cắt lỗ lần hai, thị trường lúc này đang biến động mạnh. Tâm lý của nhà đầu tư chỉ muốn gỡ lỗ, không được tỉnh táo dễ gây thua lỗ thêm. Nhà đầu tư nên tạm dừng và phân tích lại vào cuối phiên. Từ đó, xem xét xem mình mắc sai lầm ở đây để rút kinh nghiệm. 

Các thời điểm biến động trên thị trường

Thị trường phái sinh có nhiều tin nhiễu khiến phân tích kỹ thuật thiếu sự chính xác. Những phiên bất thường rơi vào cuối tuần do nhà đầu tư ngắn hạn muốn chốt lời để nghỉ. Ngoài ra, cuối tháng, cuối quý thường là thời điểm các công ty chốt số liệu báo cáo. Các tổ chức này có thể tác động vào thị trường theo ý muốn để có số liệu đẹp. Điều này cũng gây ra những biến động bất thường.

Lời ít còn hơn lỗ

Thị trường phái sinh mang đến cơ hội kiếm tiền hàng ngày. Vì vậy, nếu có lỡ một vị thế thì nhà đầu tư không cần vội vã mua hay bán. Nhà đầu tư nên kiên nhẫn chờ đợi đến cơ hội tiếp theo. Bạn càng muốn gỡ lỗ và cố giao dịch trong các phiên biến động thì càng khó để hoàn lại vốn.