Cổ phiếu thưởng – hiểu đúng để đầu tư đúng

Hiện nay, việc trả cổ tức bằng cổ phiếu (tức cổ phiếu thưởng) đã không còn là một hiện tượng mới mẻ. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư không hiểu đúng được bản chất của hoạt động này dẫn đến những suy nghĩ sai lầm có thể gây ra thiệt hại trong quá trình đánh giá đầu tư. Thực tế, đây chỉ là một cách để doanh nghiệp điều tiết lại các đầu mục trong bảng cân đối kế toán. Nó không phản ánh gì về sự tăng lên hay giảm đi của tiềm lực doanh nghiệp. Bài viết sẽ giải thích rõ hơn về cổ phiếu thưởng và những vấn đề xoay quanh nó.

Cổ phiếu thưởng là gì?

Cổ phiếu thưởng (Bonus shares) là loại cổ phiếu được tặng cho các cổ đông mà họ không phải chịu bất kỳ khoản phí nào. Về bản chất, đây là khoản thu nhập tích lũy của cổ đông. Tuy nhiên, thay vì nhận bằng cổ tức thì họ được nhận bằng cổ phiếu.

Cổ phiếu này thường được trích từ nguồn vốn thặng dư. Tức là sự chênh lệch giữa giá bán với mệnh giá cổ phiếu khi doanh nghiệp phát hành cổ phiếu tăng vốn điều lệ. Ngoài ra, nó cũng có thể bắt nguồn từ lợi nhuận tích lũy năm.

Các trường hợp nhận cổ phiếu thưởng

Thưởng cho người có nhiều đóng góp

Khi cổ đông có nhiều đóng góp giá trị cho công ty, họ có thể được thưởng dưới dạng cổ phiếu. Những người này có thể là quản lý, cán bộ nhân viên hay bất kỳ ai khác, miễn là họ tạo ra những giá trị đáng kể cho công ty. Trước khi thưởng, số cổ phiếu này là của chung toàn bộ cổ đông. Tuy nhiên, nếu được cấp thưởng thì nó sẽ chuyển thành sở hữu của cá nhân cổ đông đó. 

Cổ phiếu thưởng thường được xuất ra từ nguồn quỹ của công ty. Trong trường hợp này, giá trị sổ sách của công ty là không đổi. Chỉ có cổ động nhận được có quyền sở hữu cao hơn đối với công ty. Tức là họ sẽ nắm giữ nhiều cổ phần hơn. Cùng với đó, tỷ lệ sở hữu của các cổ đông còn lại sẽ bị giảm đi.

Đây là phương pháp khuyến khích tinh thần làm việc hiệu quả. Đặc biệt là với những người trong ban quản trị, có đóng góp đặc biệt với công ty. Ngoài ra, đây cũng là cách tốt để giữ chân những nhân viên cốt cán có năng lực.

Thưởng cho mọi cổ đông

Đây là trường hợp mà các cổ đông sẽ được nhận cổ phiếu phát hành mới. Tỷ lệ nhận thường cố định và số lượng sẽ tương ứng với lượng cổ phiếu cổ đông nắm giữ. Ví dụ: 20:2 thì cứ giữ 20 cổ phiếu sẽ được thêm 2 cổ phiếu thưởng. Việc thưởng này cũng sẽ không làm thay đổi vốn chủ sở hữu mà chỉ đổi vị trí các khoản mục tại bảng cân đối kế toán. Mục đích của việc này nhằm giúp chuyển đổi lợi nhuận thành vốn chủ sở hữu. Theo đó vốn điều lệ sẽ tăng lên mà không làm tăng vốn của cổ đông.

Đây là cách mà nhiều công ty lựa chọn để trả cho cổ đông do có thể giữ được tiền mặt để tập trung vào các hoạt động sản xuất kinh doanh. Sau khi phát hành thêm cổ phiếu, tỷ lệ nắm giữ của các cổ đông cũng không có gì thay đổi. Tuy nhiên, do vốn chủ sở hữu không đổi nên giá trị một cổ phiếu sẽ bị giảm. Đây là cơ hội tốt để các nhà đầu tư vốn ít mua vào cổ phiếu.

Việc các nhà đầu tư có vốn trung bình tham gia thị trường nhiều sẽ khiến cầu cổ phiếu tăng. Khi cầu tăng đến một mức tương ứng sẽ kéo giá tăng theo. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp hoạt động không hiệu quả thì mức giá này sẽ về lại như cũ. Vì vậy, các nhà đầu tư cũng cần cẩn thận, cân nhắc kỹ lưỡng trước khi ra quyết định đầu tư.

Ý nghĩa của cổ phiếu thưởng

Có nhiều nguyên nhân để một công ty lựa chọn phương thức thưởng bằng cổ phiếu. Một trong số đó là để giúp cổ đông không phải chịu thêm thuế thu nhập cá nhân. 

Trên thực tế, việc phát hành cổ phiếu thưởng không tạo ra sự thay đổi về mặt tài chính. Nó chỉ dẫn đến sự thay đổi trên bảng cân đối kế toán.

Ngoài ra, đây cũng là một cách để làm tăng vốn điều lệ của công ty. Từ đó nâng cao khả năng tài chính, cơ hội tiếp cận các khoản vay để mở rộng sản xuất. Nhiều công ty đã sử dụng cách này để có thể tận dụng được nguồn tiền tốt hơn.

Đối với nhà đầu tư, việc phát hành cổ phiếu thưởng không có nhiều giá trị đối với nhà đầu tư giá trị. Tuy nhiên, đối với ai theo trường phái đầu cơ thì đây là một cơ hội tốt. Lý do là bởi họ có thể tận dụng xu hướng thị trường trong ngắn hạn (đã được nêu trong phần 2). Từ đó tạo ra lợi nhuận cho bản thân thông qua các giao dịch thường xuyên..

Kết luận

Bài viết là chia sẻ của DNSE về cổ phiếu thưởng là gì và những vấn đề liên quan. Hy vọng qua bài viết, bạn đọc đã hiểu thêm về cổ phiếu thưởng để qua đó có thể đưa ra những quyết định đầu tư sáng suốt. Để tìm hiểu thêm những thông tin chứng khoán thú vị, hãy ghé thăm DNSE thường xuyên nhé!