Credit Suisse và UBS là ngân hàng nào? Có ảnh hưởng gì tới doanh nghiệp Việt Nam?

Những ngày gần đây, thông tin về việc UBS mua lại ngân hàng Credit Suisse xuất hiện khắp các tờ báo, bản tin trong nước. Vậy 2 ngân hàng này là ai, hoạt động của họ có liên quan gì tới thị trường Việt Nam không?

Credit Suisse – Ngân hàng Thuỵ Sĩ “vừa lạ vừa quen”

Credit Suisse được thành lập vào năm 1856 bởi Alfred Escher. Khi đó, người sáng lập này tin rằng Thuỵ sĩ cần một ngân hàng mới, có thể cạnh tranh với các tổ chức lâu đời tại thời.

Kể từ đó đế nay, ngân hàng này vẫn phát triển nhiều hoạt động và mở rộng trên toàn thế giới. Ngân hàng này đã chứng minh uy tín và tiềm lực khi vượt qua hết các cuộc đại suy thoái đầu thế kỷ 20, vượt qua khó khăn của Chiến tranh Thế giới lần thứ nhất, lần thứ hai. Vượt qua cả cuộc khủng hoảng tài chính 2008.

Ngân hàng này đang hoạt động trong 3 lĩnh vực: Ngân hàng thương mại, Ngân hàng đầu tư và Tổ chức tài chính.

Với nghiệp vụ của ngân hàng thương mại, Credit Suisse chưa có hoạt động tại Việt Nam. Do đó nhiều người Việt sẽ không biết đến ngân hàng này vì họ không thể mở tài khoản, lập sổ tiết kiệm hay đăng ký thẻ tín dụng.

Với nghiệp vụ tổ chức tài chính, ngân hàng này chủ yếu làm nhiệm vụ tư vấn, cung cấp giải pháp cho các ngân hàng và tổ chức tài chính trên toàn thế giới.

Nhưng với các doanh nghiệp lớn tại Việt Nam, đây lại là một cái tên quen thuộc. Cuối quý 2/2022, Credit Suisse Singapore và Morgan Stanley Asia đang nắm 11.440 tỷ đồng trái phiếu của Vingroup, đáo hạn vào tháng 4/2026. Trái phiếu này có quyền chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông của Vinhomes.

Credit Suisse Singapore và một ngân hàng khác cũng đang nắm 14.178 tỷ đồng trái phiếu Vingroup, đáo hạn vào tháng 5/2027. Trái phiếu có quyền chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông của VinFast Trading&Investment.

Credit Suisse Singapore cũng là ngân hàng được chỉ định là bên thu thấp các đợt chào bán chứng khoán của VinFast hoặc công ty con trên toàn cầu với quy mô tối thiểu 2 tỷ USD.

Masan Group cũng có hợp đồng tín dụng với Credit Suisse Singapore cho phép vay tối đa 250 triệu USD. Công ty con của Masan là The Sherpa cũng có hợp đồng tín dụng với khoản tiền có thể vay tối đa 350 triệu USD.

Gần đây nhất vào cuối 2022, Novaland cũng phát hành 300 triệu USD trái phái chuyển đổi và Credit Suisse Singapore là nhà quản lý toàn cầu độc quyền. Trước đó tính đến 30/6/2022, Novaland cũng đang vay của ngân hàng này 3.350 tỷ đồng.

UBS – Ngân hàng có nhiều thứ “chung” với Credit Suisse

Cùng với Credit Suisse, UBS cũng là một trong những ngân hàng lớn nhất tại Thuỵ Sĩ. Thành lập sau vài năm, USB cũng là ngân hàng vững vàng vượt qua các khó khăn của các cuộc suy thoái lớn, chiến tranh như Credit Suisse.

Lợi nhuận chính của cả 2 ngân hàng hiện nay đều nằm ở nghiệp vụ ngân hàng đầu tư và quản lý tài sản.

Lãnh đạo của 2 ngân hàng này cũng từng chuyển vị trí giữa 2 bên. Ông Axel Lehmann từng làm việc hơn 11 năm tại UBS. Tới năm 2021 ông mới được mời vào vị trí chủ tịch của Credit Suisse.

Ông Ulrich Korner, giám đốc điều hành của Credit Suisse cũng từng rời vị trí để làm việc cho UBS sau đó lại quay lại để cứu bộ phận quản lý tài sản và cả ngân hàng Credit Suisse.

Chuyện gì xảy ra khi 2 ngân hàng trở thành 1

Từ 2022, ngân hàng Credit Suisse đã gặp hàng loạt vấn đề. Đầu tiên là việc mắc vào vấn đề pháp lý khi ngân hàng này cho phép các tổ chức tội phạm ma tuý ở Bulgaria rửa tiền, dính líu đến tham những ở Mozambique. Khách hàng của ngân hàng cũng bị rò rỉ dữ liệu.

Kết hợp các điều trên, khách hàng của Credit Suisse đã rút tiền hàng loạt từ quý 3/2022. Vào ngày 15/3/2023, cổ phiếu của ngân hàng cũng bị bán tháo và có lúc giảm tới 30%. Ngân hàng Trung ương Thuỵ Sĩ đã phải công bố sẽ cho Credit Suisse vay hơn 54 tỷ USD.

Ngày 19/3, UBS đã đồng ý mua lại Credit Suisse với giá 3,25 tỷ USD, đồng thời sẽ tiếp quản khoản lỗ 5,4 tỷ USD. Dự kiến thoả thuận mua lại sẽ hoàn thành trong năm nay.

Chủ tịch UBS Colm Kelleher cho biết sẽ thu hẹp dần quy mô mảng ngân hàng đầu tư của Credit Suisse. Mỗi 22,48 cổ phiếu của Credit Suisse có thể được chuyển thành 1 cổ phiếu UBS.

Do đây mới là ngày đầu tiên thoả thuận của UBS và Credit Suisse được công bố nên chưa rõ các khoản tài trợ vốn ở nước ngoài của Credit Suisse sẽ được xử lý ra sao.