Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) là gì? 

OECD là một tổ chức quốc tế hoạt động nhằm phát triển các chính sách để cải thiện cuộc sống trên toàn thế giới. Hãy cùng DNSE đi sâu vào tìm hiểu về tổ chức này qua bài viết sau.

Tổ chức OECD là gì?

Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế có tên tiếng Anh là Organization for Economic Cooperation and Development ( viết tắt: OECD) được thành lập năm 1961, là một tổ chức quốc tế liên chính phủ nhằm hình thành các chính sách thúc đẩy sự thịnh vượng, bình đẳng, cơ hội và hạnh phúc trên toàn thế giới.

Hiện nay, OECD có có 38 quốc gia thành viên, trải dài trên toàn cầu, từ Bắc và Nam Mỹ đến Châu Âu và Châu Á-Thái Bình Dương trong đó các nước phát triển chiếm đa số.

Lịch sử hình thành của OECD

Tiền thân của OECD là Tổ chức Hợp tác Kinh tế Châu Âu (OEEC), được thành lập để quản lý viện trợ của Mỹ và Canada theo Kế hoạch Marshall nhằm phục hồi Châu Âu sau Thế chiến thứ hai.

Công ước chuyển đổi OEEC thành OECD đã được ký kết tại Château de la Muette, Paris, vào ngày 14/12/1960 và có hiệu lực vào ngày 30/09/1961.

Kể từ đó, tổ chức này đã làm việc để nâng cao phúc lợi trên toàn thế giới bằng cách tư vấn cho các chính phủ thực hiện các chính sách hỗ trợ tăng trưởng và phát triển toàn diện, bền vững. 

Khi thành lập vào năm 1960, OECD bao gồm 20 quốc gia thành viên. Tính đến cuối năm 2011, có 34 quốc gia đã gia nhập 

Colombia gia nhập OECD vào tháng 4 năm 2020 và Costa Rica trở thành quốc gia thành viên thứ 38 vào ngày 25/05/2021. Vào ngày 25/01/2022, Hội đồng quyết định thực hiện bước đàm phán gia nhập với sáu quốc gia ứng cử viên bao gồm Argentina, Brazil, Bulgaria, Croatia, Peru và Romania. Lộ trình gia nhập của Brazil , Bulgaria , Croatia , Peru và Romania đã được thông qua tại cuộc họp của Hội đồng ở cấp bộ trưởng vào ngày 10 tháng 6 năm 2022. 

OECD hợp tác chặt chẽ với các Đối tác chính bao gồm Nam Phi, Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia. Những quốc gia này tham gia vào công việc hàng ngày của OECD, đưa ra những quan điểm thiết yếu và củng cố tính phù hợp của các cuộc tranh luận về các chính sách sẽ được thực hiện. 

Mục tiêu chính của OECD

OECD xác định nhiệm vụ là xây dựng các chính sách nhằm nâng cao phúc lợi kinh tế và xã hội của người dân trên toàn cầu. Các mục tiêu của Tổ chức là thúc đẩy các chính sách nhằm: 

• Đạt được tăng trưởng kinh tế bền vững cao nhất , tạo việc làm và nâng cao mức sống của người dân ở các nước thành viên, đồng thời duy trì ổn định tài chính; từ đó đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế thế giới. 
• Góp phần mở rộng kinh tế vững mạnh ở các nước thành viên cũng như không phải là thành viên trong quá trình phát triển kinh tế. 
• Góp phần mở rộng thương mại thế giới trên cơ sở đa phương, không phân biệt đối xử tuân theo các nghĩa vụ quốc tế. 

Tài chính và nội dung hoạt động của OECD

Tài chính

OECD được tài trợ bởi các nước thành viên. Mức đóng góp quốc gia được tính dựa trên quy mô nền kinh tế của mỗi quốc gia thành viên.

Các quốc gia cũng có thể đóng góp để hỗ trợ tài chính cho kết quả của chương trình làm việc của OECD.

Nội dung hoạt động

OECD tập trung vào các dữ liệu, phân tích về các chính sách công cho các nhà lãnh đạo ở mọi lĩnh vực. Đồng thời tạo điều kiện chia sẻ kinh nghiệm và tạo các diễn đàn thảo luận giữa các quốc gia từ việc cải thiện hoạt động kinh tế đến tạo việc làm, từ việc thúc đẩy hệ thống giáo dục hiệu quả đến chống trốn thuế quốc tế. 

Cơ cấu tổ chức của OECD

Cơ quan chính của OECD bao gồm Hội đồng OECD, Ban Thư ký và các Ủy ban Chuyên môn.

Hội đồng OECD 

Đây là cơ quan ra quyết định cao nhất của Tổ chức. Được tạo thành từ các đại sứ từ các nước thành viên và Ủy ban châu Âu, và được chủ trì bởi Tổng thư ký. Cuộc họp của Hội đồng cấp Bộ trưởng được tổ chức mỗi năm một lần, tập hợp những người đứng đầu Chính phủ và Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Ngoại giao của các nước thành viên để theo dõi và đặt ra các ưu tiên cho công việc của OECD. 

Mục đích là thảo luận về bối cảnh kinh tế và thương mại toàn cầu, đồng thời đào sâu các câu hỏi khác, chẳng hạn như ngân sách, tư cách thành viên hoặc các ưu tiên khác.

Ban Thư ký OECD 

Ban thư ký OECD được lãnh đạo bởi Tổng thư ký. Bộ phận này bao gồm các ban giám đốc và bộ phận, làm việc với các nhà hoạch định chính sách và các nhà lãnh đạo ở mỗi quốc gia. Ban thư ký chịu trách nhiệm cung cấp thông tin chi tiết và kiến thức chuyên môn để hướng dẫn hoạch định chính sách dựa trên bằng chứng, cộng tác chặt chẽ với các ủy ban. 

Ủy ban Chuyên môn

OECD hoạt động thông qua hơn 300 ủy ban, nhóm chuyên gia và các nhóm công tác, bao gồm hầu hết các lĩnh vực chính sách công. Các ủy ban thường đề xuất giải pháp, đánh giá thành công của chính sách công, đồng thời xem xét hoạt động của các quốc gia thành viên.

Cơ chế hợp tác giữa OECD và các nước không thành viên

Hiện tại, OECD đang hợp tác chặt chẽ với hơn 70 nền kinh tế không phải thành viên ở nhiều cấp độ và trong các lĩnh vực từ trao đổi thông tin thuế đến đánh giá giáo dục. 

Hợp tác cụ thể theo quốc gia

OECD làm việc với nhiều nước thông qua các chương trình khác nhau với hy vọng giúp các quốc gia này tiến gần hơn tới các tiêu chuẩn của tổ chức. 

Bên cạnh đó, OECD cũng hỗ trợ cải cách chính sách trong các lĩnh vực cụ thể như chống tham nhũng, quản trị, môi trường, pháp luật, đầu tư, kinh doanh.

OECD đã thực hiện và hoàn thành hai Chương trình Quốc gia – với Peru và Kazakhstan. Hiện tổ chức này đang thực hiện hai chương trình bổ sung với Thái Lan và Maroc, đồng thời thảo luận về các chương trình trong tương lai với Ai Cập và Việt Nam. 

Trung tâm phát triển OECD

Trung tâm Phát triển OECD, bao gồm các quốc gia từ Châu Phi, Châu Á và Châu Mỹ Latinh, tạo điều kiện đối thoại chính sách với các nền kinh tế đang phát triển và mới nổi. 

Trung tâm đóng góp phân tích chuyên môn cho cuộc tranh luận về chính sách phát triển. Mục tiêu là giúp các nhà hoạch định chính sách tìm ra các giải pháp chính sách để kích thích tăng trưởng và cải thiện điều kiện sống ở các nền kinh tế đang phát triển . 

Mỗi quan hệ giữa Việt Nam – OECD

Việt Nam được xem là đối tác quan trọng của OECD trong nhiều năm thông qua sự tham gia của đại diện các Bộ, Ngành vào một số diễn đàn và chương trình khu vực của OECD bao gồm Diễn đàn toàn cầu về Đầu tư quốc tế (Ấn Độ, 10/2004), Hội nghị bàn tròn Đầu tư Châu Á (Indonesia, 2/2005), Diễn đàn Cạnh tranh toàn cầu (Pháp, 2/2005)… 

Hiện nay, OECD và Việt Nam đã có mối quan hệ hợp tác tốt đẹp, thể hiện qua nhiều kết quả hợp tác quan trọng như các báo cáo tư vấn chính sách của OECD cho Việt Nam, các chương trình hỗ trợ kỹ thuật, nâng cao năng lực trong nhiều lĩnh vực; hoan nghênh hai bên đã hoàn thành xây dựng Chương trình hành động triển khai Biên bản ghi nhớ tăng cường hợp tác (MOU) Việt Nam – OECD giai đoạn 2022-2026. 

Trong tương lai, OECD tiếp tục đẩy mạnh hỗ trợ tư vấn chính sách giúp Việt Nam tái cơ cấu nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng dựa trên phát triển khoa học công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và kinh tế số; phối hợp, hỗ trợ tư vấn cho Việt Nam về các vấn đề mới như thuế tối thiểu toàn cầu, giảm phát thải carbon, bảo vệ môi trường…; hỗ trợ tìm kiếm nguồn lực để triển khai các dự án hợp tác giữa hai bên; hỗ trợ Việt Nam đảm nhiệm tốt vai trò đồng Chủ tịch Chương trình Đông Nam Á (SEARP) 2022 -2025, trước mắt là tổ chức Diễn đàn Bộ trưởng Đông Nam Á – OECD lần thứ 2 vào tháng 10/2023.

Tổ chức OECD đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế, xã hội ở tất cả các lĩnh vực trên toàn thế giới. Tổ chức này đã cung cấp các diễn đàn và trung tâm kiến thức độc đáo để phân tích và dữ liệu, trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ phương pháp hay nhất và tư vấn về chính sách công trên toàn cầu.