Những sai lầm gây mất tiền khi đầu tư chứng khoán phái sinh

Trong quá trình đầu tư chứng khoán phái sinh, dù là nhà đầu tư lâu năm hay một người vừa mới tham gia thì cũng khó có thể tránh khỏi việc thực hiện một vài quyết định sai lầm. Vậy hãy cùng DNSE điểm qua những sai lầm đó qua bài viết dưới đây nhé.

Thiếu hiểu biết về bản chất của phái sinh

Thông thường, những nhà đầu tư mới quá chú tâm vào việc tìm kiếm cơ hội đầu tư mà quên đi bước chuẩn bị cho mình các kiến thức cần thiết khi tham gia thị trường.

Đối với chứng khoán phái sinh, có rất nhiều điểm khác biệt so với chứng khoán cơ sở, trong đó bao gồm: Thời gian giao dịch trong ngày, khái niệm ngày đáo hạn, khái niệm vị thế, hợp đồng cũng như bản chất bán khống hay giao dịch trong ngày (Intraday trading),…. Từ những khác biệt đó, nếu nhà đầu tư quá vội và tiến hành đầu tư ngay thì sẽ dẫn tới việc sinh lỗ hay thậm chí là lỗ kép nhiều lần trong ngày.

Không có chiến thuật đầu tư rõ ràng

Việc không có chiến thuật đầu tư rõ ràng dễ khiến nhà đầu tư rơi vào tình cảnh không biết nên mở vị thế lúc nào, cũng như việc khó xác định các điểm chốt lời hay điểm đảo chiều.

Từ đó, nhà đầu tư có thể có những quyết định cảm tính hay theo ý kiến đám đông, dẫn tới việc khó có thể sinh lãi.

Đặc biệt, trong điều kiện chỉ số đi ngang, dao động với biên độ hẹp thì việc có chiến thuật đầu tư càng đặc biệt quan trọng, giúp nhà đầu tư nắm bắt kịp thời các chuyển động ngắn của xu hướng và kịp thời thực hiện các kế hoạch quản trị rủi ro khi cần thiết.

Chưa thiết lập kế hoạch quản trị vị thế

Sau khi mở vị thế thành công, việc quản trị vị thế, hay còn gọi là quản trị cọc ký quỹ luôn là một bước quan trọng.

Lý do cho việc này nằm ở chỗ phái sinh có cọc ký quỹ thấp, với mức 17% theo quy định của VSD và thấp nhất tại 18.48% (tại DNSE), đồng nghĩa với việc có đòn bẩy tài chính cực cao ở mức hơn 5 lần.

Tuy nhiên, việc này cũng là con dao hai lưỡi, khi nhà đầu tư cần chú ý tới tỷ lệ cọc này để tài khoản không bị rơi về ngưỡng xử lý, hay còn gọi là bị force sell. 

Một điểm đáng chú ý trong quá trình quản lý vị thế, đó chính là trong trường hợp vị thế phát sinh lãi quá cao, nếu nhà đầu tư không có đủ tiền mặt trong tài khoản để bổ sung cọc thì vẫn sẽ bị force sell do trạng thái cọc sẽ được duy trì theo cả hai chiều lãi và lỗ – tương tự như với hai chiều hợp đồng đó chính là mua và bán.

Không có kế hoạch chốt lời, cắt lỗ

Thiết lập mức chốt lời, cắt lỗ cho từng lần giao dịch là một biện pháp phòng ngừa rủi ro giao dịch quan trọng, giúp nhà đầu tư không chịu mức lỗ quá cao cũng như không bị tâm lý tham lam mà quên đi việc chốt lãi, thậm chí có thể dẫn tới lỗ ngược tại vị thế. 

Hiện nay, rất nhiều công ty chứng khoán đã cho phép nhà đầu tư có thể thiết lập sẵn để đưa ra cảnh báo hay thậm chí là thực hiện đóng vị thế hộ nhà đầu tư khi vị thế đạt mốc chốt lời hay chạm ngưỡng cắt lỗ.

Quá phụ thuộc vào ý kiến của bên thứ ba

Thị trường chứng khoán là nơi có rất nhiều thành phần tham gia, đồng nghĩa với việc nhà đầu tư có thể chứng kiến nhiều luồng ý kiến khác nhau từ những người khác.

Các hội nhóm hay “phòng vip” được thiết lập bởi một hay một nhóm tự xưng là “nhà đầu tư chuyên nghiệp” đã không còn là chuyện gì quá đỗi xa lạ với các nhà đầu tư. Trong đây luôn có những người thực hiện “phím” cho những nhà đầu tư khác.

Tuy nhiên, chẳng ai có thể đảm bảo việc luôn khuyến nghị đúng hoàn toàn cả, từ đó sẽ có các trường hợp cố tính khuyến nghị sai để tự kiếm lời cho bản thân hay để tạo thành tâm lý số đông trên thị trường.

Tâm lý dễ bị dao động

Yếu tố về tâm lý luôn là một trong những yếu tố khó kiểm soát nhất và cũng là nguyên nhân dẫn tới nhiều sai lầm nhất trong quá trình đầu tư chứng khoán phái sinh.

Việc có một tâm lý dễ bị dao động, kết hợp với việc bản chất của chứng khoán phái sinh cho phép bán khống (giao dịch kiếm lợi nhuận cả chiều mua và chiều bán), cùng với việc giao dịch T+0, dễ hình thành nên lỗ kép nếu nhà đầu tư xác định sai các điểm đảo chiều hay điểm tham gia, từ đó có các quyết định nóng vội hay mất bình tĩnh trong quá trình đầu tư dẫn tới việc chốt lời quá sớm.