Làm sao để tránh thua lỗ khi giao dịch phái sinh?

Chứng khoán phái sinh có đặc điểm biến động giá mạnh và nhanh do sử dụng đòn bẩy cao. Do đó, nhà đầu tư cần nắm vững kiến thức và chuẩn bị tâm lý vững vàng để tránh mua/bán quá nhiều trong ngày theo biến động giá dẫn đến thua lỗ. Vậy làm sao để tránh thua lỗ khi giao dịch phái sinh?

Nếu bạn là nhà đầu tư mới, một số kinh nghiệm dưới đây sẽ giúp bạn tránh thua lỗ:

Xây dựng phương pháp giao dịch

Khi tham gia thị trường phái sinh, việc đầu tiên bạn cần là phải có một chiến lược rõ ràng, tránh rơi vào 2 thái cực:

• Mua bán quá nhiều trong một ngày
• Vào lệnh xong bỏ mặc không quan tâm đến trạng thái lệnh

Khác với chứng khoán cơ sở, nhà đầu tư có thời gian T+2,5 chờ cổ phiếu, chứng khoán phái sinh không có nhịp chờ. 

Nhà đầu tư có thể mua/ bán ngay lập tức, chính vì thế sẽ có nhiều quyết định được thực hiện trong một thời điểm và không có nhiều xu hướng trong ngày. Điều này dẫn đến việc có thể sẽ mất tiền phí và thua lỗ do mở/ đóng vị thế quá nhiều trong một thời gian ngắn. 

Hiểu được quy luật giao dịch phái sinh

Quy luật của chứng khoán phái sinh là: Không có quy luật nào.

Chính vì vậy, nhà đầu tư phải luôn tuân thủ các nguyên tắc phòng vệ rủi ro. Chỉ đánh theo diễn biến thực tế của VN30 từng giờ, từng ngày và luôn theo dõi biến động của chart với 3 khung thời gian: 3M, 5M, 15M. Khi VN30 có biến động mạnh (tăng/ giảm), bạn chỉ nên xem chart 1M để tìm điểm chốt lãi khi thấy dấu hiệu đảo nến.

Đầu tư ngắn hạn và chốt lời từng phần

Nên lưu ý đây là kênh đầu cơ ngắn hạn, chúng ta sẽ giao dịch và đóng trạng thái trong ngắn hạn mà không thể nắm giữ lâu dài giống chứng khoán cơ sở, vì phái sinh đến hạn là phải tất toán trạng thái.

Cách tốt nhất là nên chốt lời trong ngày và không nên mở vị thế qua đêm. Vì việc tính lãi/ lỗ sẽ được tính theo ngày, bạn có thể chốt lời theo từng phần trong ngày mở vị thế.

Chú ý thời gian giao dịch

Thông thường, phiên sáng sẽ dễ lời và ít rủi ro hơn vì dao động lên xuống biên 4 phút. Phiên chiều lại rất rủi ro đặc biệt là cuối phiên. Nhóm Lái có thể bất ngờ đẩy giá lên cao vì họ biết nhà đầu tư thích cắt lỗ vào khoảng thời gian đó.

Quy tắc bảo toàn vốn

• Nhà đầu tư cần nhớ luôn phải cài đặt tỷ lệ cắt lỗ trước khi mở vị thế giao dịch phái sinh. 
• Trước khi đặt mở vị thế ở mức giá nào, hãy xác định được mốc giá cắt lỗ trước khi xác định mốc giá chốt lời. 
• Phân bổ nguồn vốn hợp lý giúp nhà đầu tư tránh đánh “tất tay”. 
• Bạn có thể phân bổ giao dịch phái sinh với ¼ số vốn trong tài khoản để không thua lỗ nhiều.
• Tránh tâm lý áp lực khi bị thua lỗ, call margin.

Quản lý cảm xúc cá nhân

Tâm lý là một yếu tố ảnh hưởng lớn đến thành công trong chứng khoán phái sinh. Đòn bẩy cao có thể gây biến động mạnh về cảm xúc, khiến quyết định trở nên khó khăn. 

Nhà đầu tư cần quản lý được 4 cảm xúc: “Tham lam – Sợ hãi – Hy vọng – Hối tiếc”. Trong đó cảm xúc “Lòng tham” là mạnh nhất.

Để quản lý được được những cảm xúc trên, cần tuân thủ 4 nguyên tắc sau:

• Giao dịch có chiến lược, chiến thuật. 
• Dùng Phân tích kỹ thuật để tìm điểm vào, điểm ra. 
• Nguyên tắc Dừng lỗ, Dừng lãi. 
• Nguyên tắc ngừng giao dịch khi đạt mục tiêu lợi nhuận, hay mục tiêu thua lỗ.