Tỷ giá hối đoái ảnh hưởng tới xuất nhập khẩu như thế nào?

Xuất nhập khẩu là hoạt động giao thương quan trọng giúp phát triển kinh tế. Tuy nhiên, đây lại là một lĩnh vực khá phức tạp và dễ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Một trong số đó là tỷ giá hối đoái. Vậy tỷ giá hối đoái ảnh hưởng tới xuất nhập khẩu như thế nào? Hãy cùng DNSE tìm hiểu trong bài viết sau đây!

Tỷ giá hối đoái là gì?

Tỷ giá hối đoái hay còn được gọi là tỷ giá trao đổi ngoại tệ, tỷ giá Forex,… Nó thể hiện tỷ giá giữa hai loại tiền tệ. Tại đó, tiền tệ của quốc gia này sẽ được trao đổi với đồng tiền quốc gia khác. Ví dụ, tỷ giá hối đoái giữa đô la Mỹ và Việt Nam đồng xấp xỉ 23.000. Tức 1 USD ≈ 23.000 đồng

Thông thường, có hai cách niêm yết tỷ giá là niêm yết gián tiếp và trực tiếp:

• Gián tiếp

Gián tiếp là cách so sánh 1 đồng nội tệ với giá trị ngoại tệ. Hiểu đơn giản là việc quy đổi 1 VND bằng bao nhiêu USD. Nếu làm theo cách này thì tỷ giá giữa USD và VND là 0.000043 (=1/23.000), tức 1 VND = 0.000043 USD. Có thể thấy cách niêm yết giá này hoàn toàn không phù hợp với các nước có giá trị đồng tiền quốc gia thấp như Việt Nam. Do đó, cách này ít phổ biến và thường được các quốc gia lớn áp dụng.

• Trực tiếp

Niêm yết giá trực tiếp cho biết một đơn vị ngoại tệ bằng bao nhiêu đơn vị nội tệ. Theo cách này tỷ giá hối đoái giữa USD và VND sẽ là 23.000. Tức 1 USD = 23.000 đồng. Cách này thường được dùng phổ biến hơn, đặc biệt là với những nước có giá trị nội tệ thấp như Việt Nam.

Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái

Lạm phát

Khi các yếu tố khác giống nhau mà lạm phát của hai quốc gia có sự chênh lệch thì sẽ có một đồng tiền bị mất giá trị nhiều hơn so với đồng tiền còn lại.

Ví dụ, nếu tỷ lệ lạm phát Việt Nam nhỏ hơn so với tại Mỹ, điều này có nghĩa VND tăng giá trị. Lúc này, chúng ta cần ít VND hơn để đối lấy 1 USD. Nếu ban đầu, để mua 1 USD cần tới 23.000 VND thì lúc này, chúng ta có thể chỉ cần bỏ ra số tiền nhỏ hơn.

Ngược lại, nếu Việt Nam có tỷ lệ lạm phát cao hơn Mỹ, đồng nghĩa rằng đồng tiền VND bị mất nhiều giá trị hơn. Có nghĩa là chúng ta cần nhiều nội tệ hơn để mua 1 đồng ngoại tệ.

Lãi suất

Sự chênh lệch lãi suất giữa 2 quốc gia là yếu tố gây ảnh hưởng lớn tới tỷ giá hối đoái. Giả sử, lãi suất trong nước đang cao hơn so với nước ngoài. Điều này khiến cho nhu cầu nội tệ tăng lên, giá trị đồng nội tệ cũng tăng. Lúc này, một đồng nội tệ sẽ đổi được nhiều ngoại tệ hơn.

Chính sách của Chính phủ

Chính phủ có thể điều chỉnh tỷ giá hối đoái gián tiếp hoặc trực tiếp tùy theo chính sách

• Trực tiếp

Ngân hàng Trung ương (NHTW) có thể tác động trực tiếp tới tỷ giá hối đoái bằng cách mua ngoại tệ hoặc bán nội tệ. Nếu NHTW thực hiện can thiệp mà có thay đổi cung tiền sẽ được gọi là can thiệp không vô hiệu hóa. Tuy nhiên, điều này có thể ảnh hưởng lớn tới thị trường chung trong nước. Ngược lại, nếu NHTW thực hiện can thiệp nhưng vẫn giữ mức cung tiền ban đầu thì được gọi là can thiệp vô hiệu hóa.

• Gián tiếp

Bên cạnh các biện pháp trực tiếp thì Nhà nước cũng có thể gây ảnh hưởng tới tỷ giá hối đoái thông qua việc tác động tới các yếu tố khác như lãi suất. Ngoài ra, tỷ giá cũng bị tác động nếu Chính phủ lập các hàng rào tài chính, mậu dịch,… Các công cụ được dùng phổ biến là thuế nhập khẩu hoặc hạn ngạch nhập khẩu,…

Cán cân thương mại

Sự chênh lệch trong cán cân thương mại có thể gây ảnh hưởng lớn tới tỷ giá hối đoái. Nếu một quốc gia nhập siêu, quốc gia đó phải dùng đồng ngoại tệ để trao đổi hàng hóa. Nhu cầu về đồng ngoại tệ sẽ tăng lên khiến giá của đồng tiền đó tăng theo. 

Trái lại, một quốc gia đang ở trạng thái xuất siêu, ngoại tệ đổ về trong nước nhiều hơn. Điều này kéo theo nhu cầu đổi nội tệ tăng lên và giá trị của đồng nội tệ cũng sẽ tăng. 

Tỷ giá hối đoái ảnh hưởng tới xuất nhập khẩu như thế nào?

Sự thay đổi của tỷ giá hối đoái sẽ khiến các hoạt động ngoại thương bị ảnh hưởng đáng kể. Trong đó, chủ yếu nhất là hai hoạt động nhập khẩu và xuất khẩu.

Ảnh hưởng của tỷ giá hối đoái đến nhập khẩu

Khi đồng nội tệ tăng giá, doanh nghiệp sẽ có xu hướng đẩy mạnh nhập khẩu hơn. Lý do là vì lúc này giá trị đồng nội tệ tăng lên. Doanh nghiệp sẽ phải trả ít tiền hơn so với trước kia để mua một lượng hàng hóa như nhau.

Ví dụ, doanh nghiệp A mua vải từ Trung Quốc với giá 25 tệ/kg với tỷ giá 1 tệ (CNY) = 3.500 VND. Doanh nghiệp A mua 1 tấn (1.000kg) vải hết 25.000 tệ (khoảng 87.500.000 VND). Tuy nhiên, nếu đồng nội tệ tăng giá, 1 CNY = 3.000 VND thì lúc này, doanh nghiệp thực tế chỉ phải trả 75.000.000 VND. Vậy doanh nghiệp đã tiết kiệm được khoảng 15 triệu so với trước.

Do đó, đồng nội tệ tăng giá cũng là thời điểm nhập khẩu được khuyến khích. Ngược lại, khi nội tệ giảm giá, chi phí nhập khẩu sẽ tăng lên. Điều này sẽ làm hạn chế nhập khẩu.

Ảnh hưởng của tỷ giá hối đoái đến xuất khẩu

Cách mà tỷ giá hối đoái tác động tới xuất khẩu hoàn toàn ngược lại so với nhập khẩu. Đồng nội tệ tăng giá sẽ khiến lượng doanh thu có được từ hoạt động xuất khẩu giảm xuống. Doanh nghiệp sẽ có xu hướng giảm sản lượng xuất khẩu.

Ví dụ, tỷ giá USD/VND là 23.000, tức 1 USD = 23.000 VND. Một công ty B xuất khẩu hàng hóa thu được 10.000$ (tức 230.000.000đ). Nếu tỷ giá bị thay đổi 1 USD = 20.000đ thì trên lý thuyết, công ty B vẫn thu được 10.000$. Tuy nhiên, nếu quy đổi ra tiền Việt thì chỉ còn 200.000.000đ, bị giảm mất 30.000.000 so với trước.

Ngược lại, khi đồng nội tệ giảm giá thì các hoạt động xuất khẩu sẽ được khuyến khích. Lúc này, doanh thu có được từ xuất khẩu sẽ lớn hơn.

Kết luận

Do tác động đến xuất nhập khẩu nên tỷ giá hối đoán gián tiếp ảnh hưởng đến giá cổ phiếu của các công ty trong ngành. Trong bối cảnh giá tiền của các nước trong khu vực đều mất giá mạnh so với USD, VND chỉ mất khoảng 2,9%. Con số này dự báo tín hiệu tốt cho các nhà đầu tư đổ vốn vào các doanh nghiệp tại Việt Nam, đặc biệt qua kênh chứng khoán.

Đầu tư chứng khoán là một cách thông minh để nhà đầu tư luân chuyển nguồn vốn và chốt lời trong ngắn hạn. Hãy click ngay vào đường link để tham gia giao dịch trên Entrade X và nhận 200k ngay hôm nay!