Chứng khoán | 31/12/2023
Bull trap là gì trong chứng khoán? 3 bước xử lý khi gặp bull trap
Nhiều nhà đầu tư cá nhân từng trải qua cảm giác mua cổ phiếu khi giá tăng mạnh, nhưng chỉ vài giờ sau lại chứng kiến giá lao dốc. Đó chính là Bull trap – hiện tượng khiến người chịu lỗ nặng và trở nên nghi ngờ thị trường. Vậy cụ thể Bull trap là gì? Ảnh hưởng ra sao đến danh mục đầu tư? Làm thế nào để nhận diện và thoát khỏi “cạm bẫy” này? Cùng tìm hiểu ngay.
Bull trap là gì?

Khái niệm Bull trap là gì?
Bull trap (bẫy tăng giá) là một hiện tượng thường gặp trên thị trường chứng khoán, khi giá cổ phiếu hoặc chỉ số bất ngờ tăng vượt qua ngưỡng kháng cự khiến nhiều nhà đầu tư tưởng xu hướng đã đảo chiều sang tăng. Tuy nhiên, ngay sau đó giá quay đầu giảm mạnh trở lại, khiến những người vừa mua vào bị “mắc kẹt” trong thua lỗ.
Hiểu đơn giản:
- Bull trap là “bẫy tâm lý” đánh lừa nhà đầu tư mua vào khi tưởng rằng thị trường đang tăng thật, trong khi thực chất đó chỉ là một đợt phục hồi ngắn hạn trong xu hướng giảm dài hạn.
- Khi Bull trap, đường giá sẽ phát ra tín hiệu đảo chiều tăng giá khi đang trong một xu hướng giảm. Điều này được thể hiện ở việc đường giá sẽ phá vỡ (break out) ngưỡng kháng cự gần nhất. Tuy nhiên, tín hiệu “phá vỡ” này là sai và giá cổ phiếu giảm xuống ngay sau đó.
- Bẫy tăng giá diễn ra trên nhiều thị trường giao dịch, bao gồm chứng khoán, ngoại hối, tiền ảo,… Ngược lại với bull trap là bear trap – bẫy giảm giá. Cả hai loại bẫy này đều dễ mắc phải khi nhà đầu tư chưa có nhiều kinh nghiệm, kiến thức trong giao dịch.
- Hậu quả của Bull trap là khiến nhiều nhà đầu tư quyết định sai lầm và mất nhiều tiền bạc trong khoảng thời gian ngắn thiếu kiểm soát.
Bull trap khác gì so với Bear trap?
Tiêu chí |
Bull trap |
Bear trap |
Định nghĩa |
Tín hiệu giả cho thấy giá đang đảo chiều tăng rồi lại giảm mạnh trở lại |
Tín hiệu giả cho thấy giá đang đảo chiều giảm rồi lại tăng trở lại |
Xu hướng chính trước đó |
Xu hướng giảm |
Xu hướng tăng |
Tín hiệu sai lệch |
Giá vượt kháng cự, tạo cảm giác sẽ tiếp tục tăng |
Giá phá hỗ trợ, tạo cảm giác sẽ tiếp tục giảm |
Tâm lý nhà đầu tư |
Nghĩ thị trường đảo chiều tăng, FOMO – sợ bỏ lỡ, vội vàng mua vào |
Nghĩ thị trường đảo chiều giảm, sợ hãi, vội vàng bán ra cắt lỗ |
Hành động phổ biến |
Mua vào khi giá vừa breakout |
Bán tháo khi giá vừa thủng hỗ trợ |
Kết quả |
Giá quay đầu giảm → thua lỗ |
Giá bật tăng trở lại → bỏ lỡ cơ hội |
Ví dụ minh họa về Bull trap

Hãy tưởng tượng giá một cổ phiếu X đang giảm từ 100.000 đồng xuống 80.000 đồng. Sau một thời gian đi ngang, giá bất ngờ bật tăng lên 85.000 đồng, rồi vượt nhẹ lên 87.000 đồng – vượt qua ngưỡng kháng cự gần nhất.
Nhiều nhà đầu tư cho rằng cổ phiếu đã “thoát đáy” và vội vàng mua vào. Tuy nhiên, chỉ sau 1-2 phiên, giá lại quay đầu giảm nhanh về 78.000 đồng. Những người mua ở vùng 87.000 đồng bị “kẹp hàng” và chịu lỗ nặng.
Nguyên nhân của Bull trap
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng Bull trap trong đầu tư chứng khoán. Tuy nhiên ba nguyên nhân chính phổ biến thường là:
- Sự kiện bất ngờ gây nhiễu loạn thị trường
- Bẫy được giăng bởi “cá mập” (nhà đầu tư lớn)
- Tâm lý bắt đáy và hiệu ứng đám đông
Cùng tìm hiểu chi tiết hơn về 3 nguyên nhân này và ví dụ minh họa để dễ hình dung hơn nhé:
1. Sự kiện bất ngờ gây nhiễu loạn thị trường
Các phát ngôn hoặc dự báo từ chính trị gia, ngân hàng trung ương, hoặc tổ chức tài chính lớn có thể khiến nhà đầu tư kỳ vọng thị trường sẽ đảo chiều tăng mạnh. Họ vội vàng mua vào theo cảm tính. Tuy nhiên, khi thông tin được làm rõ hoặc không còn tác động mạnh như kỳ vọng, giá cổ phiếu có thể lập tức quay đầu giảm để về đúng với giá trị của nó.
Ví dụ: Một bộ trưởng công bố chính sách kích cầu kinh tế khiến nhà đầu tư tin rằng thị trường sẽ hồi phục. Giá cổ phiếu tăng nhẹ, nhưng khi chính sách bị hoãn hoặc không được thông qua, giá lại lao dốc.
2. Bẫy được giăng bởi “cá mập” (nhà đầu tư lớn)
Những nhà đầu tư lớn có thể cố tình “làm giá” bằng cách mua vào một lượng lớn cổ phiếu ở vùng giá thấp, tạo tín hiệu giả rằng thị trường đang phục hồi. Khi các nhà đầu tư nhỏ lẻ đổ xô mua theo, giá được đẩy lên cao. Lúc này, “cá mập” âm thầm xả hàng để chốt lời, khiến giá đột ngột giảm mạnh.
Ví dụ: Một cổ phiếu được giao dịch ảm đạm trong thời gian dài, bỗng có dòng tiền lớn đẩy giá tăng trong vài phiên. Nhiều nhà đầu tư cá nhân tin rằng xu hướng tăng đã bắt đầu và mua vào. Tuy nhiên sau đó, giá sụp đổ khi bên tạo sóng âm thầm rút lui.
3. Tâm lý bắt đáy và hiệu ứng đám đông
Trong thị trường giảm giá, nhà đầu tư thường cố “bắt đáy” khi thấy cổ phiếu giảm sâu. Khi nhiều người cùng hành động như vậy, giá cổ phiếu có thể tạm thời vượt kháng cự kỹ thuật. Nhưng nếu không có dòng tiền đủ mạnh duy trì xu hướng, giá sẽ nhanh chóng giảm trở lại, khiến những người mua vào bị “mắc bẫy.”
Ví dụ: Một cổ phiếu giảm liên tục từ 50.000 xuống 28.000 đồng/cp. Khi giá có dấu hiệu phục hồi lên 31.000, nhiều nhà đầu tư nghĩ rằng đáy đã được thiết lập nên vội vàng mua vào. Tuy nhiên, không lâu sau đó, giá tụt xuống 25.000 vì lực bán tăng mạnh – khiến họ kẹt hàng.
Các giai đoạn của Bull trap là gì?

Nhìn chung, Bull trap sẽ trải qua 5 giai đoạn như trong hình sau.
- Giai đoạn 1: Đường giá đảo chiều đi lên và tiếp cận ngưỡng kháng cự.
- Giai đoạn 2: Đường giá phá vỡ ngưỡng kháng cự (cây nến xanh). Nhà đầu tư cho rằng giá đã vào xu hướng tăng trở lại nên đặt lệnh mua. Thực chất, cây nến xanh này là bull trap do đường giá không thể giữ được đà tăng sau đó.
- Giai đoạn 3: Lực mua yếu dần, bên mua bị áp đảo bởi bên bán. Thể hiện ở hai cây nến đỏ liên tiếp nhau, trong đó một cây có bóng nến dài.
- Giai đoạn 4: Giá giảm xuống dưới ngưỡng kháng cự (nay đã trở thành đường hỗ trợ).
- Giai đoạn 5: Giá giảm sâu khiến nhà đầu tư đã mua trước đó bắt buộc phải cắt lỗ. Tới đây, bull trap đã hình thành và những người không cẩn thận đã “mắc bẫy”.
Dưới đây là minh họa diễn biến thị trường và tâm lý nhà đầu tư trong từng giai đoạn để bạn dễ hình dung hơn về Bull trap:
Giai đoạn |
Diễn biến thị trường |
Tâm lý nhà đầu tư |
Giai đoạn 1 |
Giá cổ phiếu từ xu hướng giảm bắt đầu bật tăng và tiến sát ngưỡng kháng cự (ví dụ: vùng giá 30.000 đồng/cp) |
Nhà đầu tư quan sát, chưa hành động mạnh, chờ xác nhận xu hướng |
Giai đoạn 2 |
Một cây nến xanh vượt qua vùng kháng cự (lên 31.000 đồng/cp), tạo tín hiệu “break out” |
Nhà đầu tư nghĩ xu hướng tăng đã xác lập, bắt đầu mua vào ồ ạt |
Giai đoạn 3 |
Sau cây nến xanh, xuất hiện liên tiếp 2 cây nến đỏ – một cây có bóng nến dài (giá lên rồi bị bán mạnh) |
Nhiều nhà đầu tư lo lắng nhưng vẫn cố nắm giữ vì hy vọng hồi lại |
Giai đoạn 4 |
Giá quay lại vùng hỗ trợ (tức ngưỡng kháng cự cũ) và xuyên thủng xuống dưới (ví dụ: rơi xuống 29.000 đồng/cp) |
Nhà đầu tư bắt đầu hoang mang, một số cân nhắc cắt lỗ |
Giai đoạn 5 |
Giá tiếp tục giảm sâu (về mức 26.000 đồng/cp) |
Nhiều người buộc phải cắt lỗ, số khác “ôm hàng” trong lo lắng |
Dấu hiệu của một bull trap là gì?
Bull trap được hình thành dựa trên tín hiệu giả của phân tích kỹ thuật. Nếu nhà đầu tư không hiểu rõ về các chỉ báo kỹ thuật, mô hình nến mà chỉ biết mua khi đường giá “break out” thì rất dễ bị mắc phải bull trap. Với nhiều kinh nghiệm đầu tư, bạn có thể nhận biết một số dấu hiệu của bẫy tăng giá như sau.
Mẫu hình nến
Nếu đường giá break out với một mẫu hình nến có bóng dài như nến doji thì có khả năng đây là một bull trap. Bóng nến trên dài thể hiện sự yếu thế của bên mua. Nến doji có cả bóng trên và bóng dưới dài, thể hiện sự giằng co của hai phe mua bán. Trường hợp này rất có thể động lực tăng giá sẽ không đủ để duy trì đà tăng. Ngược lại, nếu xuất hiện nến marubozu thì tín hiệu “break out” này sẽ đáng tin cậy hơn.
Khối lượng giao dịch
Trong phiên break out có khối lượng giao dịch ít hơn mức trung bình thì nên cẩn thận. Điều này thường cảnh báo việc thiếu động lực tăng giá và có khả năng đảo chiều. Để xem được khối lượng giao dịch trung bình, nhà đầu tư có thể sử dụng chỉ báo “khối lượng giao dịch” và chọn hiển thị đường trung bình 20 phiên (MA 20).
Sử dụng chỉ báo OBV
Chỉ báo OBV (On Balance Volume) là một chỉ báo về khối lượng giao dịch. Nó đo lường động lực mua và bán hiện tại trên thị trường. Chỉ báo OBV tăng cho thấy áp lực mua cao hơn so với áp lực bán, giá có khả năng tăng. Ngược lại, OBV giảm tức là áp lực bán đang chiếm ưu thế. Lúc này, bạn cần cẩn thận với khả năng một bull trap sẽ xuất hiện.

Cách xử lý khi gặp bull trap là gì?
Bẫy tăng giá tạo ra thiệt hại lớn với nhà đầu tư, vậy nên ai cũng muốn tránh. Tuy vậy, bull trap là một hiện tượng khá phổ biến khi giao dịch trên thị trường. Kể cả những nhà đầu tư chuyên nghiệp nhất đôi khi cũng không thể thoát khỏi bull trap. Cách để bảo vệ tài sản của bạn là biết được nên xử lý như thế nào khi gặp trường hợp này.

Bước 1. Xác định điểm cắt lỗ từ đầu
- Trước khi mua bất kỳ cổ phiếu nào, bạn cần thiết lập sẵn một mức giá cắt lỗ cụ thể (ví dụ: giảm 5% so với điểm mua).
- Điều này giống như “vành đai an toàn” giúp bạn nhanh chóng thoát khỏi bull trap khi giá đảo chiều không như kỳ vọng.
- Sử dụng công cụ đặt lệnh dừng lỗ (stop-loss) trên nền tảng giao dịch để tránh bị cảm xúc chi phối.
Bước 2. Chờ xác nhận xu hướng thật sự
- Khi thấy giá vượt kháng cự (break out), đừng vội mua ngay. Hãy chờ thêm 1-2 phiên để quan sát.
- Tín hiệu xác nhận đáng tin cậy: Xuất hiện cây nến marubozu xanh, Khối lượng giao dịch tăng mạnh, Đường giá không quay đầu về dưới vùng kháng cự cũ.
- Kết hợp phân tích kỹ thuật như RSI, MACD hoặc trendline để củng cố niềm tin vào xu hướng tăng.
Bước 3. Giữ tâm lý vững vàng, không FOMO
- Nhiều nhà đầu tư vội vã “đu theo sóng” khi thấy giá bật mạnh, nhưng hành động hấp tấp dễ rơi vào bẫy Bull trap.
- Nên ưu tiên quản trị rủi ro hơn là mua được cổ phiếu “rẻ hơn vài giá”. Một quyết định chậm nhưng chắc sẽ giúp bạn an toàn hơn nhiều so với một quyết định nhanh nhưng cảm tính.
- Luyện thói quen chờ đợi tín hiệu rõ ràng trước khi hành động. Nếu không chắc chắn, hãy đứng ngoài thị trường – đó cũng là một lựa chọn đầu tư đúng.
Tóm lại, Bull trap là cái bẫy nguy hiểm nhưng không phải là không thể phòng tránh nếu nhà đầu tư giữ được kỷ luật, phân tích kỹ thuật chắc chắn và không để cảm xúc chi phối quyết định. Hiểu rõ bản chất, nguyên nhân và dấu hiệu của Bull trap sẽ giúp bạn giao dịch chủ động hơn, hạn chế rủi ro và bảo vệ tài khoản hiệu quả.