Mua trái phiếu Chính phủ như thế nào? Kiến thức cơ bản cho nhà đầu tư

Trái phiếu Chính phủ được đánh giá là có độ rủi ro cực kỳ thấp. Chính vì vậy, khá nhiều người lựa chọn trái phiếu Chỉnh phủ làm kênh đầu tư của mình bởi độ an toàn cũng như đa dạng hóa danh mục. Vậy mua trái phiếu Chính phủ như thế nào? Bài viết sau đây, DNSE sẽ cung cấp tới bạn những thông tin về vấn đề này.

Trái phiếu Chính phủ là gì?

Trái phiếu Chính phủ là trái phiếu được Chính phủ của một quốc gia phát hành. Một số tên gọi khác của trái phiếu chính phủ là công trái, công khố phiếu. Trái phiếu Chính phủ được tạo ra với mục đích huy động vốn cho ngân sách nhà nước và huy động vốn cho chương trình, dự án đầu tư cụ thể thuộc phạm vi đầu tư của nhà nước.

Bộ Tài chính sẽ chịu trách nhiệm phát hành đến các đối tượng mua trái phiếu Chính phủ cụ thể. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng có thể bảo lãnh cho một số doanh nghiệp, ngân hàng chính sách, tổ chức tài chính… được phát hành trái phiếu này.

Thông thường, trái phiếu Chính phủ sẽ tồn tại dưới 3 dạng:

• Tín phiếu kho bạc là dạng trái phiếu có kỳ hạn từ 1 năm trở xuống. Tín phiếu kho bạc được phát hành dưới dạng đồng Việt Nam. Đối tượng mua trái này là các ngân hàng, các công ty và trung gian tài chính.
• Trái phiếu kho bạc là dạng trái phiếu có kỳ hạn từ 1 năm trở lên. Loại trái phiếu Chính phủ này được phát hành dưới dạng đồng Việt Nam hoặc ngoại tệ. Trái phiếu kho bạc được phát hành để tất cả các nhà đầu tư chứng khoán trên thị trường đều có thể mua.
• Công trái xây dựng Tổ quốc là dạng trái phiếu có kỳ hạn từ 01 năm trở lên. Công trái được phát hành dưới dạng đồng Việt Nam. Công trái được sử dụng để huy động nguồn vốn cho các dự án, công trình quan trọng giúp nâng cao chất lượng đời sống đất nước.

Những lợi ích mà mua trái phiếu Chính phủ mang đến

Được mệnh danh là loại chứng khoán ổn định hàng đầu, nhiều nhà đầu tư đã chọn mua trái phiếu Chính phủ. Không chỉ vậy, việc mua trái phiếu Chính phủ còn có một số lợi ích, cụ thể:

Tính bền vững của lợi nhuận

Được đánh giá là mang tính an toàn bậc nhất cùng khả năng bảo toàn vốn đầu tư đến mức tuyệt đối, trái phiếu Chính phủ nhận được sự ưu ái đầu tư của nhiều khách hàng. Không chỉ vậy, khi mua trái phiếu Chính phủ, khách hàng sẽ có được một nguồn thu nhập bền vững từ trái tức được hưởng. Ưu điểm về sự bền vững khiến nhiều nhà đầu tư chọn trái phiếu Chính phủ.

Tính phong phú của các danh mục đầu tư

Trước khi chọn mua trái phiếu Chính phủ, nhà đầu tư cần hiểu loại trái phiếu này được chính phủ bảo lãnh và phát hành bằng đồng Việt Nam. Điều này tạo nên cơ chế linh hoạt đa dạng hóa danh mục đầu tư theo nhu cầu. Doanh nghiệp có thể kiểm soát dòng tiền vào trái phiếu Chính phủ. Đây là một phương thức an toàn, giảm thiểu rủi ro đầu tư trong thời kỳ nhiều biến động.

Đối với một số tổ chức tài chính, đầu tư vào trái phiếu Chính phủ là lựa chọn quan trọng. Trái phiếu Chính phủ đáp ứng trọn vẹn một số yêu cầu của những doanh nghiệp. Bao gồm lượng lưu trữ lớn, tính bảo mật cao, quỹ hưu trí tự nguyện, quỹ đầu tư an toàn.

Tính tiện lợi trong thanh toán

Trong đời sống hàng ngày, trái phiếu Chính phủ còn mang đến lợi ích tuyệt vời về thanh toán. Căn cứ Điều 9 Nghị định số 163/2018/NĐ-CP, chủ sở hữu trái phiếu có thể thực hiện các hành động theo đúng quy định pháp luật. Ví dụ như: chiết khấu, cho, tặng, chuyển nhượng, thừa kế trong các quan hệ dân sự và quan hệ thương mại.

Cách tính lãi suất trái phiếu chính phủ

Cách tính lãi suất trái phiếu Chính phủ được quy định tại Thông tư số 111/2018 của Bộ Tài Chính. Lãi suất trái phiếu Chính phủ được hiểu là: Tỷ lệ phần trăm dựa trên giá trị mệnh giá trái phiếu mà chủ sở hữu được hưởng.

Theo đó vào các kỳ trả lãi theo điều kiện, điều khoản của trái phiếu mà chủ sở hữu đang năm giữ nhà phát hành sẽ được thanh toán theo tỷ lệ hàng năm được quy định.

Lãi suất trái phiếu Chính phủ được thông báo trên trang điện tử của Sở giáo dịch chứng khoán Hà Nội(HNX). Và khi người sở hữu mua trái phiếu Chính phủ thì lãi suất của trái phiếu sẽ được ghi trên trái phiếu mà nhà đầu tư sở hữu.

Nhà đầu tưu có thể tính lãi suất phần trăm hàng năm của trái phiếu Chính phủ bằng công thức như sau:

Đối với trái phiếu Chính phủ có kỳ hạn trả lãi đầu tiên ngắn hơn so với các kỳ lãi tiếp theo:

• Số tiền thanh toán lãi suất trái phiếu với kỳ trả lãi đầu tiên =

(Mệnh giá trái phiếu x Lãi suất danh nghĩa (%/ năm) x số ngày thực tế giữa ngày thanh toán tiền mua và ngày thanh toán tiền lãi đầu tiên kể từ ngày mua trái phiếu) : ( số kỳ hạn trả lãi trong một năm x Số ngày trong kỳ trả lãi theo giả định khi việc thanh toán xảy ra)

• Số tiền thanh toán lãi của một trái phiếu Chính phủ trong các kỳ trả lãi tiếp theo:

Tiền lãi nhận được của một trái phiếu trong các kỳ trả lãi tiếp theo  = ( Mệnh giá trái phiếu x lãi suất danh nghĩa) :  số kỳ hạn thanh toán lãi trong một năm.

Chi tiết cách mua trái phiếu Chính phủ

Bạn nên mua trái phiếu Chính phủ ở đâu?

Trái phiếu Chính phủ có thể được bán với hai hình thức. Hình thức đầu là khi phát hành lần đầu bằng cách đấu thầu. Hình thức thứ hai là khi được mua bán lại ở thị trường thứ cấp. Với mỗi hình thức, sẽ có những đặc điểm và lưu ý riêng.

Hình thức đấu thầu trái phiếu Chính phủ vào lần đầu phát hành, chỉ các ngân hàng thương mại và tổ chức tài chính được tham gia. Trong một số trường hợp, trái phiếu được phát hành qua công ty bảo lãnh, đại lý hoặc bán lẻ. Lúc này, cá nhân và doanh nghiệp cũng có thể tham gia mua trái phiếu Chính phủ.

Trường hợp thứ hai là khi trái phiếu Chính phủ đã được phát hành. Nếu một cá nhân muốn đầu tư mua hoặc bán trái phiếu, họ sẽ mở tài khoản tại công ty chứng khoán. Sau đó, theo dõi các lệnh trên trang sở giao dịch chứng khoán Hà Nội để thực hiện giao dịch. Có thể nói phương thức thỏa thuận của những giao dịch này tương tự giao dịch cổ phiếu.

Mấu chốt để thu lời là nhà đầu tư xác định đúng thời điểm giao dịch trái phiếu Chính phủ. Điều này đòi hỏi nhà đầu tư có sự theo dõi thị trường sát sao. Khi đã xác định được thời điểm vàng, nhà đầu tư sẽ mua bán được trái phiếu vào thời điểm thích hợp.

Phương thức mua trái phiếu Chính phủ

Sở giao dịch chứng khoán sẽ có một Hệ thống giao dịch. Tại đây, người đầu tư thực hiện các lệnh và áp dụng phương thức giao dịch đã được quy định. Có hai phương thức cụ thể:

• Giao dịch thỏa thuận điện tử là hình thức giao dịch có cam kết chắc chắn. Các lệnh được chào và thực hiện ngay mà không đòi hỏi xác nhận lại.
• Giao dịch thỏa thuận thông thường là hình thức giao dịch thông qua công cụ nhắn tin trên hệ thống. Ngoài ra, còn có thể thực hiện giao dịch bằng các phương thức liên hệ ngoài giữa hai bên. Hai bên sẽ tự thỏa thuận về các điều kiện, báo cáo vào hệ thống để xác lập giao dịch.

Làm thế nào để mua trái phiếu Chính phủ?

Có hai cách mua trái phiếu Chính phủ phổ biến nhất với các nhà đầu tư. Đó là mua thông qua môi giới hoặc mua trực tiếp từ tổ chức phát hành. Các nhà đầu tư thường chọn mua trái phiếu riêng lẻ. Việc này giúp dễ gia tăng khả năng chốt lợi suất cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định. Chiến lược này giúp giữ được sự ổn định dù cho thị trường có gặp phải biến động.

Đối với việc mua trái phiếu Chính phủ, bạn có thể đầu tư vào chúng khi mới được phát hành hoặc mua trên thị trường thứ cấp. Tuy nhiên, cần lưu ý khi mua trái phiếu Chính phủ riêng lẻ, có bạn cần phải mua toàn bộ. Đây là yếu tố cơ bản mà bất cứ loại trái phiếu riêng lẻ nào cũng đều giống nhau.

Làm thế nào mua trái phiếu Chính phủ tại Việt Nam?

Hiện nay, tại Việt Nam, để mua trái phiếu chính phủ, nhà đầu tư cần thực hiện hình thức đầu tư gián tiếp thông qua quỹ. Khi đầu tư vào quỹ đầu tư trái phiếu, người đầu tư cần hiểu rằng hình thức này chỉ cho phép mua một lượng trái phiếu với tỷ lệ nhất định tùy theo lĩnh vực. Quy trình đầu tư gồm có 3 bước:

Bước 1: Thông qua đại lý ủy quyền phân phối, nhà đầu tư sẽ đăng ký tài khoản mua chứng chỉ quỹ. Lưu ý là người mua luôn phải mở tài khoản dù cho là lần thứ bao nhiêu.

Bước 2: Đối với mỗi quỹ, mẫu biểu phiếu đặt lệnh sẽ có yêu cầu riêng. Song nội dung cơ bản là bắt buộc và người đầu tư sẽ tuân theo những quy định của quỹ đầu tư.

Bước 3: Khi có nhu cầu nắm giữ, chuyển đổi hoặc giao dịch, người đầu tư sẽ rút vốn, tiền khỏi quỹ.

Mỗi quỹ sẽ có những quy định riêng cùng các bước thực hiện rõ ràng. Nhìn chung tất cả đều chịu sự quản lý chặt chẽ của pháp luật và đảm bảo tính minh bạch.

Có nên chọn mua trái phiếu Chính phủ không?

Trái phiếu Chính phủ là một danh mục đầu tư đầy tiềm năng. Đây là dạng trái phiếu an toàn, ít rủi ro, lãi suất cố định và kỳ hạn linh hoạt. Điều này sẽ rất phù hợp cho những nhà đầu tư ưu tiên tính ổn định, bền vững.

Bên cạnh những ưu điểm, việc mua trái phiếu Chính phủ vẫn tồn tại một số nhược điểm. Có thể kể đến hạn chế về phân loại trái phiếu, lãi suất thấp và nguy cơ vỡ nợ. Do đó, trái phiếu Chính phủ không thật sự phù hợp với nhà đầu tư thích kiếm nhiều lợi nhuận.

Từ đó, để trả lời có nên mua trái phiếu Chính phủ không, có lẽ mỗi người đầu tư nên biết mình mong muốn đầu tư để nhận lại điều gì? Một nhà đầu tư ưa thích sự mạo hiểm, muốn lãi suất cao có lẽ sẽ chưa phù hợp để chọn trái phiếu Chính phủ bằng một người hướng đến tính bền vững.

Trên đây là tất cả những thông tin bạn không nên bỏ lỡ khi tìm hiểu về trái phiếu Chính phủ. Nếu bạn muốn biết thêm nhiều kiến thức thú vị về kinh tế, đầu tư thì hãy tiếp tục đọc thêm những bài viết trên DNSE nhé!