National Income Accounting là gì? Ý nghĩa, thành phần và giới hạn

National Income Accounting là một trong những công cụ kinh tế quan trọng giúp các nhà chức trách đánh giá được tình hình kinh tế trong nước và mức sống hiện tại của người dân. Trong bài viết này, DNSE sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần biết về National Income Accounting là gì và các chỉ tiêu trong hệ thống này. 

National Income Accounting là gì?

National Income Accounting (Hạch toán thu nhập quốc dân) là một hệ thống ghi chép dưới dạng các tài khoản được chính phủ của một quốc gia sử dụng cho mục đích đo lường hoạt động kinh tế của quốc gia trong một khoảng thời gian. 

Hệ thống này chứa những dữ liệu như tổng doanh thu của các công ty nội địa, tiền lương trả cho người lao động nước ngoài và trong nước cùng với các khoản thuế tiêu thụ và thuế thu nhập của các tổ chức và cá nhân cư trú tại quốc gia đó.

Thông qua việc phân tích các dữ liệu trong hệ thống hạch toán thu nhập quốc dân, các nhà chức trách có thể nắm được tình trạng hoạt động của nền kinh tế cũng như sự lưu chuyển của dòng tiền trong nước. 

Ý nghĩa của National Income Accounting trong ngành kinh tế

Từ những thông tin thu thập được thông qua National Income Accounting, chính phủ có thể đánh giá được mức sống hiện tại của người dân và sự phân bổ thu nhập trong dân cư cũng như tác động của các chính sách kinh tế. 

Đây cũng là phương tiện giúp so sánh các hoạt động của những lĩnh vực khác nhau trong một nền kinh tế và theo dõi sự thay đổi trong những lĩnh vực này theo thời gian. 

Bên cạnh đó, hệ thống còn hữu ích trong việc theo dõi các xu hướng và điều chỉnh chính sách tiền tệ, chẳng hạn như thiết lập chính sách về thuế suất. Vì thế, việc phân tích các dữ liệu trong hạch toán thu nhập quốc dân một cách kỹ lưỡng là một trong những yếu tố quyết định đến sự ổn định của nền kinh tế tổng thể của một quốc gia.

Một số chỉ tiêu trong National Income Accounting

Gross Domestic Product (GDP)

GDP (Tổng sản phẩm quốc nội) là tổng giá trị thị trường của các sản phẩm hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được tạo ra trong phạm vi lãnh thổ của một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định. 

Công thức tính GDP: 

GDP = C + G + I + NX

Trong đó:

• C (Chi tiêu hộ gia đình): Bao gồm tất cả các chi tiêu của hộ gia đình cho hàng hóa và dịch vụ
• G (Chi tiêu của chính phủ): Bao gồm tất cả các khoản chi tiêu của chính phủ cho các hoạt động của một đất nước như giáo dục, quốc phòng, y tế, cơ sở hạ tầng…
• I (Tổng đầu tư): Tổng đầu tư tư nhân trong nước cho các hoạt động như trang bị máy móc, nhà xưởng…
• NX (Xuất khẩu ròng): Bằng tổng kim ngạch xuất khẩu trừ đi tổng kim ngạch nhập khẩu của một quốc gia

Gross National Product (GNP)

GNP (Tổng sản phẩm quốc gia) là tổng giá trị của các sản phẩm dịch vụ và hàng hóa cuối cùng được tạo ra bởi công dân của một đất nước ở cả trong và ngoài nước. Dưới đây là công thức tính GNP thông dụng nhất hiện nay:

GNP = C + I + G + (X-M) + NR

Trong đó: 

• C: Chi tiêu của cá nhân
• I: Tổng đầu tư cá nhân trong nước
• G: Chi tiêu của chính phủ
• X: Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ của nền kinh tế
• M: Tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ của nền kinh tế
• NR: Thu nhập ròng từ các tài sản nước ngoài

Net National Product (NNP)

NNP (Sản phẩm quốc dân ròng) bằng tổng giá trị hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được tạo ra bởi công dân của một quốc gia trong phạm vi trong và ngoài nước tại một khoảng thời gian nhất định (GNP) trừ đi một phần GNP được sử dụng cho việc mua hàng hóa mới để duy trì lượng hàng tồn kho hiện có (khấu hao).

Công thức tính NNP:

Sản phẩm quốc dân ròng ( NNP ) = Tổng sản phẩm quốc dân ( GNP ) – Khấu hao

Gross National Income (GNI)

Thu nhập quốc dân là tổng thu nhập bằng tiền của các hộ gia đình tại một quốc gia dưới dạng tiền lương, địa tô, lãi suất và lợi nhuận trong một thời gian nhất định. Đây là kết quả ròng của tất cả các hoạt động kinh tế được xác định bằng tiền và được sử dụng làm thước đo cho sự tiến bộ của quốc gia đó.

Công thức tính National Income:

• Theo giá hiện hành: GNI = GDP + Chênh lệch giữa thu nhập của người lao động Việt Nam ở nước ngoài gửi về và thu nhập của người nước ngoài ở Việt Nam gửi ra + Chênh lệch giữa thu nhập sở hữu nhận được từ nước ngoài với thu nhập sở hữu trả cho nước ngoài
• Theo giá so sánh: GNI = Thu nhập quốc gia (GNI) theo giá hiện hành năm báo cáo : Chỉ số giảm phát GDP của năm báo cáo so với năm gốc so sánh

Disposable Income (DI)

Thu nhập khả dụng (Disposable Income) là khoản thu nhập mà một cá nhân có được sau khi đã trừ đi các khoản thuế. Nó được sử dụng cho mục đích tiêu dùng và tiết kiệm của người đó. 

Còn thu nhập quốc gia khả dụng (Net Disposable Income) là tổng nguồn thu nhập dùng cho việc tiêu dùng cuối cùng và tiết kiệm của một quốc gia. Thu nhập quốc gia khả dụng được tính bằng công thức:

• Theo giá hiện hành: NDI = GNI + Chuyển nhượng hiện hành thuần từ nước ngoài
• Theo giá so sánh: NDI = Thu nhập quốc gia khả dụng (NDI) theo giá hiện hành năm báo cáo : Chỉ số giảm phát GDP của năm báo cáo so với năm gốc so sánh

Các giới hạn và vấn đề trong National Income Accounting

Tính chính xác của các phân tích liên quan đến hạch toán thu nhập quốc dân phụ thuộc vào dữ liệu đầu vào. Việc các dữ liệu không được cập nhật kịp thời có thể khiến chúng trở nên vô dụng trong quá trình phân tích và xây dựng chính sách.

Thêm vào đó, một số dữ liệu nhất định không được xem xét trong Hạch toán thu nhập quốc dân như các giao dịch và hoạt động sản xuất bất hợp pháp tại thị trường chợ đen hoặc hàng hóa, dịch vụ không có giá trị tiền tệ. Điều này có nghĩa kể cả khi chúng có tác động lớn đến nền kinh tế, những hoạt động này vẫn không được phản ảnh trong National Income Accounting. Vì thế, một số chỉ số kinh tế vĩ mô như tổng sản phẩm quốc nội GDP hay chỉ số giá tiêu dùng CPI được sử dụng để đo lường lạm phát không phản ứng chính xác sản lượng thực tế của nền kinh tế. 

Tạm kết

Trên đây là những điều bạn cần biết về National Income Accounting là gì. Nhờ có Hạch toán thu nhập quốc dân, chính phủ có thể dễ dàng theo dõi những biến động của các lĩnh vực trong nền kinh tế, đánh giá được mức sống hiện tại của người dân và đưa ra những quyết định điều chỉnh chính sách kinh tế phù hợp với từng giai đoạn. Để cập nhật các kiến thức bổ ích khác về lĩnh vực kinh tế, tài chính và đầu tư, hãy tiếp tục theo dõi DNSE nhé.