Những rủi ro khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp

Hiện nay, trái phiếu được biết đến là một kênh đầu tư hiệu quả, an toàn và lợi nhuận ổn định. Tuy nhiên, đầu tư trái phiếu không phải là không có rủi ro. Bài viết này sẽ giúp bạn có một cái nhìn rõ hơn về những rủi ro khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp. 

Trái phiếu là gì? Nên đầu tư loại trái phiếu nào trên thị trường?

Để bắt đầu việc đầu tư trái phiếu, bạn sẽ cần tìm hiểu trái phiếu là gì. Về bản chất, trái phiếu đơn giản là khoản vay của một công ty, tổ chức và người cho cho vay (gọi là Trái chủ) sẽ mua trái phiếu do các tổ chức đó phát hành. 

Trái phiếu được phân thành các loại khác nhau dựa theo nhiều yếu tố. Trong đó, trái phiếu phân loại theo chủ thể phát hành là hình thức phổ biến và được nhiều doanh nghiệp áp dụng nhất. Chúng bao gồm:

• Trái phiếu Chính phủ
• Trái phiếu doanh nghiệp
• Trái phiếu ngân hàng hoặc tổ chức tài chính

So với các hình thức đầu tư khác như cổ phiếu hay gửi tiết kiệm ngân hàng thì Trái phiếu, nhất là Trái phiếu doanh nghiệp hiện đang là lựa chọn hàng đầu cho những nhà đầu tư mong muốn sự an toàn và mức lợi nhuận đều. Sau đây là những thông tin giúp bạn hiểu rõ hơn về Trái phiếu doanh nghiệp.

Lợi ích khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp

Từ định nghĩa về trái phiếu, ta có thể hiểu đơn giản trái phiếu doanh nghiệp là trái phiếu do doanh nghiệp phát hành với kỳ hạn một năm trở lên. Trái phiếu được phát hành dưới dạng chứng chỉ hoặc bút toán ghi nợ. Doanh nghiệp có nghĩa vụ trả lãi định kỳ và hoàn trả số vốn ban đầu vào ngày đáo hạn.

Trái phiếu doanh nghiệp sẽ có những đặc điểm đặc trưng của hầu hết các loại trái phiếu trên thị trường trừ thông tin về đối tượng phát hành. Khi tìm hiểu về loại trái phiếu này, những đặc điểm cụ thể bạn cần quan là: lãi suất, kỳ hạn, mệnh giá và hình thức trái phiếu. Khi sở hữu trái phiếu doanh nghiệp, nhà đầu tư sẽ có các quyền lợi như:

• Số tiền lãi hàng tháng cao hơn lãi tiết kiệm trong cùng kỳ hạn;
• Mức độ rủi ro mất tiền thấp hơn so với đầu tư cổ phiếu, do trái chủ sẽ được ưu tiên nhận tài sản thanh lý trước cổ đông khi doanh nghiệp đi đến tình trạng giải thể hoặc vỡ nợ;
• Trái phiếu có thể dễ dàng chuyển nhượng, trao đổi mua bán với mức lãi suất cam kết trong thời gian đầu tư;
• Người sở hữu có thể tận dụng lãi suất định kỳ để tái đầu tư. Từ đó kiếm thêm các khoản lời khác (lãi mẹ đẻ lãi con).

Rủi ro khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp

Sự tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường trái phiếu doanh nghiệp đi cùng với sự gia tăng trong số lượng nhà đầu tư. Đặc biệt, trong bối cảnh dịch bệnh như hiện nay, loại trái phiếu này lại càng được ưa chuộng hơn. Tuy nhiên bởi vì đây là một hình thức đầu tư nên trái phiếu doanh nghiệp cũng có thể mang đến những rủi ro nhất định như sau: 

Rủi ro khi chưa hiểu rõ về doanh nghiệp

Đây có thể coi là rủi ro trái phiếu doanh nghiệp lớn nhất mà các nhà đầu tư có thể gặp phải khi chưa tìm hiểu kỹ về tình hình tài chính của doanh nghiệp phát hành đồng thời là các điều kiện, điều khoản của trái phiếu. Đã có không ít trường hợp doanh nghiệp đã vỡ nợ sau một thời gian phát hành trái phiếu để gọi vốn và các nhà đầu tư cũng không thể nhận lại tiền gốc và cả tiền lãi.

Rủi ro khi tái đầu tư

Đây là tình trạng khi nhà đầu tư đã nhận được tiền nhưng không thể tiếp tục tái đầu tư với mức lãi suất thực nhận ban đầu.

Rủi ro về lãi suất

Nhu cầu mua trái phiếu của một doanh nghiệp thông thường sẽ tỉ lệ nghịch với mức lãi suất dành cho nhà đầu tư. Đây là quy tắc cần chú để giúp trái chủ giữ mức lãi suất cao nhất có thể. 

Tuy nhiên, trong trường hợp lãi suất trái phiếu tăng, việc thua lỗ có thể xảy ra bởi các nhà đầu tư ban đầu sẽ phải bán các trái phiếu có lãi suất thấp

Rủi ro thanh khoản

Rủi ro thanh khoản xảy ra khi khi mệnh giá trái phiếu biến động khó lường khiến cho nhà đầu tư không thể bán được trái phiếu đang nắm giữ. Khi đó trái chủ chỉ có thể đợi đến khi trái phiếu đáo hạn để nhận lại vốn đầu tư ban đầu từ phía doanh nghiệp.

Rủi ro lạm phát

Trong những năm trở lại đây, lạm phát hay sự mất giá của đồng tiền tại thị trường Việt Nam đang ngày càng phổ biến. Thực tế cho thấy nó ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ gia tăng của lãi suất đồng thời làm giảm sức mua trái phiếu và thậm chí khiến người mua thu về lợi suất bằng âm. 

Đầu tư trái phiếu hiệu quả cần lưu ý điều gì?

Tuy mức sinh lời cao hơn các loại trái phiếu khác trên thị trường, trái phiếu doanh nghiệp không thể tránh khỏi rủi ro trước những quyết định đầu tư sai lầm. Vì vậy trước khi ra quyết định đầu tư trái phiếu, nhà đầu tư cần cân nhắc những điểm dưới đây để hạn chế rủi ro và tối ưu mức lãi suất thu về:

• Đầu tiên, chọn đúng thời điểm “vàng” để mua trái phiếu là yếu tố rất quan trọng. Khi chu kỳ chứng khoán bùng nổ thì cổ phiếu sẽ là sản phẩm được lựa chọn nhiều hơn bởi khả năng dễ sinh lời. Tuy nhiên, khi chu kỳ thị trường suy thoái và khó đoán định tình hình, trái phiếu sẽ được quan tâm hơn bởi rủi ro thấp. Hơn nữa, mức lãi suất chắc chắn cao hơn lãi tiết kiệm. 
• Thứ hai, nhà đầu tư cần đánh giá rủi ro từ phía công ty phát hành dựa trên các yếu tố: vị thế của doanh nghiệp trong ngành, khả năng tài chính cũng như xét đến uy tín của ban quản trị.
• Tiếp theo là cân bằng được giữa rủi ro và lãi suất. Một số trái phiếu được bán ra với mức lãi suất cao ngất ngưởng để “nhử” các nhà đầu tư trong khi công ty này có thể đang gặp khó khăn.
• Cuối cùng, hãy cân nhắc thời hạn của trái phiếu. Bạn có thể lập một bản kế hoạch về thời gian dự định đầu tư; mục tiêu hướng đến là ngắn hạn hay dài hạn, là lợi nhuận hay thu nhập.

Lời kết

Tóm lại, với những thông tin trên đây, chắc hẳn bạn đọc đã có một cái nhìn tổng quan về những lợi ích và rủi ro khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp. Tuy không mang đến mức lãi suất cao như cổ phiếu, vàng hay bất động sản… nhưng đây chắc chắn sẽ là một kênh đầu tư an toàn mà bạn có thể an tâm lựa chọn để đưa vào danh mục đầu tư của mình.