Trái phiếu chiết khấu là gì? Những điều bạn cần biết về loại trái phiếu này

Trái phiếu là kênh đầu tư ưa thích của nhiều người vì có rủi ro thấp và tạo ra nguồn thu nhập ổn định cho trái chủ. Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại trái phiếu. Trái phiếu chiết khấu là một trong số đó. Hãy cùng DNSE tham khảo bài viết dưới đây để hiểu rõ về bản chất và những lưu ý mà nhà đầu tư cần nằm lòng về loại trái phiếu này.

Trái phiếu chiết khấu là gì?

Trái phiếu chiết khấu (Discount Bond) là trái phiếu có giá phát hành hoặc thị giá giao dịch trên thị trường thứ cấp thấp hơn mệnh giá của trái phiếu. 

Ví dụ: Doanh nghiệp A, phát hành trái phiếu có chiết khấu không lãi suất mệnh giá 2 triệu đồng/trái phiếu vào ngày 1/5/2020; và đáo hạn vào ngày 1/5/2024. Vào thời điểm ngày 1/6/2020, chị B mua trái phiếu này với giá 1.7 triệu đồng/ trái phiếu. Đến ngày đáo hạn 1/5/2024, chị B sẽ nhận được số tiền 2 triệu đồng/ trái phiếu từ công ty A.

Trái phiếu chiết khấu có đặc điểm gì? 

Mức chiết khấu: Giá bán thấp hơn khoảng 20% trở lên so với mệnh giá.

Chủ thể mua bán: Có thể là các nhà đầu tư cá nhân hoặc tổ chức tuân thủ theo quy định mua bán trái phiếu

Lãi suất trái phiếu: 

Vì trái phiếu là một loại chứng khoán nợ nên trái chủ sẽ nhận được lãi suất định kỳ từ tổ chức phát hành. Mức lãi suất này được gọi là coupon, thường được thanh toán nửa năm một lần. Tuy nhiên, tùy thuộc vào loại trái phiếu, việc trả lãi có thể theo tháng, quý hoặc năm. Đến ngày đáo hạn, nhà đầu tư sẽ được thanh toán đầy đủ mệnh giá ghi trên trái phiếu.

Đối với trường hợp zero-coupon bonds (Trái phiếu chiết khấu không lãi suất), trái chủ sẽ không được nhận trái tức định kỳ mà chỉ được thanh toán đầy đủ mệnh giá ghi trên trái phiếu vào thời điểm đáo hạn. Khoảng chênh lệch giữa giá phát hành và mệnh giá nhận được khi đáo hạn chính là lợi tức khi mua các trái phiếu này. Giá của trái phiếu zero-coupon thường tăng ổn định khi gần đến ngày đáo hạn.

Tại sao lại chiết khấu trái phiếu?

Lãi suất thị trường và giá trị trái phiếu có mối quan hệ nghịch đảo. Khi lãi suất tăng thì giá trị trái phiếu giảm và ngược lại. Khi lãi suất thị trường tăng, nhà đầu tư có thể tìm được các khoản đầu tư thay thế có tỷ suất hoàn vốn cao hơn. Công ty phát hành trái phiếu với lãi suất cố định không thể tăng lãi suất hiện tại lên bằng lãi suất trái phiếu mới được phát hành tại thời điểm lãi suất thị trường tăng. Vì thế, các trái phiếu này khi đó sẽ kém cạnh tranh hơn. Giá trị trái phiếu trên thị trường giảm.

Lúc đó, cách duy nhất để tăng khả năng cạnh tranh và thu hút các nhà đầu tư mới là chiết khấu trái phiếu. Mức chiết khấu sẽ tùy thuộc vào lãi suất người phát hành trả thấp hơn lãi suất thị trường là bao nhiêu. Nó đặc biệt sâu khi lãi suất trái phiếu bằng không. Các nhà đầu tư sẽ dựa vào khoảng chênh lệch giữa giá mua và bán để kiếm lãi.

Hơn nữa, những doanh nghiệp đang cần huy động vốn gấp cũng có thể phát hành loại trái phiếu này.

Ưu và nhược điểm của trái phiếu chiết khấu

Ưu điểm

Nếu trái phiếu chiết khấu không phải là zero-coupon bonds thì nhà đầu tư nhận được một khoản lãi thường xuyên và được thanh toán đầy đủ mệnh giá khi đến hạn. Miễn là nhà phát hành không vỡ nợ, cơ hội trái phiếu tăng giá khá cao. Lợi nhuận đầu tư loại trái phiếu này khá hấp dẫn tùy thuộc vào đơn vị phát hành, có thể lên đến 50% mệnh giá.

Bên cạnh đó, tùy vào mục đích đầu tư mà nhà đầu tư có thể mua trái phiếu có kỳ hạn dài hoặc ngắn. Lãi suất đáo hạn của trái phiếu ngắn hạn và dài hạn sẽ khác nhau. Trái phiếu ngắn hạn thường đáo hạn dưới một năm. Còn trái phiếu dài hạn đáo hạn từ 10-15 năm hoặc lâu hơn.

Nhược điểm

Trái phiếu dài hạn có rủi ro vỡ nợ cao hơn. Mức chiết khấu càng sâu càng có thể cho thấy công ty phát hành đang gặp khó khăn về tài chính hay đối mặt với rủi ro không hoàn thành nghĩa vụ đã cam kết. Nó cũng phản ánh kỳ vọng về khả năng vỡ nợ của đơn vị phát hành, cổ tức giảm hay sự chần chừ của một bộ phận nhà đầu tư. Để bù đắp phần nào những rủi ro này, các nhà đầu tư được mua trái phiếu với giá thấp hơn mệnh giá trái phiếu.

Kết luận

Mong rằng với những thông tin trên đây, nhà đầu tư đã nắm rõ bản chất và ưu, nhược điểm của trái phiếu chiết khấu. Giống như các trái phiếu khác, rủi ro của loại trái phiếu này phụ thuộc phần lớn vào tình hình tài chính của đơn vị phát hành. Vì vậy, nhà đầu tư cần thận trọng đối với việc lựa chọn doanh nghiệp phát hành trái phiếu cũng như trang bị những kiến thức về đầu tư cần thiết để giảm thiểu nguy cơ lỗ vốn.