FED là gì? FED gây tác động thế nào tới nền kinh tế thế giới?

FED là một tổ chức tài chính lớn nhất nước Mỹ, có sức ảnh hưởng bậc nhất về tài chính tiền tệ. Bạn thường nghe về FED tăng lãi suất, FED “bơm tiền”, vậy FED là gì? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu khái niệm, vai trò, nhiệm vụ và những ảnh hưởng của tổ chức này lên nền kinh tế toàn thế giới nhé!

FED là gì?

FED (Federal Reserve System) hay Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ, là Ngân hàng Trung ương của Mỹ, được thành lập ngày 23/12/1913 dưới thời Tổng thống Woodrow Wilson theo đạo luật mang tên “Federal Reserve Act”. 

FED có nhiệm vụ điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, ổn định tài chính và đảm bảo an toàn cho nền kinh tế Mỹ.

Cơ cấu tổ chức của FED

FED bao gồm các cơ sở tài chính của chính phủ và tư nhân gồm các thành phần chính sau đây:

• Hội đồng Thống đốc (7 thành viên): Nhiệm kỳ 14 năm, do Tổng thống bổ nhiệm và Thượng viện phê chuẩn.
• Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC): Quyết định các nghiệp vụ thị trường mở như mua bán trái phiếu chính phủ.
• 12 Ngân hàng Dự trữ Liên bang khu vực: Boston, New York, Philadelphia, Chicago, St. Louis, Richmond, Cleveland, Atlanta, Minneapolis, Kansas City, Dallas và San Francisco đảm nhiệm các nhiệm vụ còn lại.
• Các ngân hàng thành viên: Tham gia vào hệ thống tài chính liên bang.

👉 [Xem thêm: Chính sách tiền tệ là gì? Ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán ra sao?]

Vai trò và nhiệm vụ của FED

Một tổ chức tài chính lớn như Cục dự trữ Liên bang (FED) có vai trò và nhiệm vụ quan trọng trong việc điều tiết nền kinh tế Hoa Kỳ và ảnh hưởng đến toàn thế giới. 

Vai trò của FED

FED giữ vai trò cốt lõi trong việc:

• Phát hành USD: Là tổ chức duy nhất được phép in và phát hành đồng đô la Mỹ, đồng tiền giao dịch quốc tế chủ đạo.
• Điều chỉnh chính sách tiền tệ: Thông qua thay đổi lãi suất và cung tiền, FED kiểm soát lạm phát, thất nghiệp và tăng trưởng kinh tế.
• Ổn định tài chính toàn cầu: Quyết định của FED, như tăng lãi suất, ảnh hưởng đến tỷ giá, nợ công và thị trường tài chính toàn thế giới.

Cục dự trữ Liên bang là tổ chức hoàn toàn độc lập và không phụ thuộc vào các chính sách của chính phủ Hoa Kỳ. FED là tổ chức duy nhất trên toàn thế giới được phép phát hành USD (Đô la Mỹ). Chính vì vậy FED là cơ quan có vai trò quan trọng trong việc hoạch định và điều chỉnh chính sách tiền tệ của Hoa Kỳ.

Việc điều chỉnh lãi suất thông qua các phiên họp và thay đổi lượng cung tiền qua các nghiệp vụ thị trường mở của Cục dự trữ Liên bang có tác động rất lớn đến tình hình tài chính toàn cầu. FED có vai trò thực hiện những chính sách trên nhằm đảm bảo sự ổn định và phát triển của nền kinh tế Hoa Kỳ.

Nhiệm vụ chính của FED

Theo Đạo luật năm 1977, FED có các nhiệm vụ chính:

• Thực thi chính sách tiền tệ: Giảm thất nghiệp, ổn định giá cả và duy trì lãi suất phù hợp.
• Đảm bảo ổn định kinh tế: Kiểm soát rủi ro tài chính và ngăn chặn khủng hoảng.
• Giám sát ngân hàng: Đảm bảo thanh khoản và bảo vệ quyền lợi tín dụng của người dân.
• Cung cấp dịch vụ tài chính: Hỗ trợ chính phủ, tổ chức quốc tế và hệ thống thanh toán quốc gia.

Vì sao FED lại có thể gây tác động tới nền kinh tế toàn cầu?

FED có thể gây tác động đến kinh tế thế giới vì USD là đồng tiền dự trữ chính, chiếm khoảng 59% dự trữ ngoại hối toàn cầu (theo IMF, 2024). 

Khi FED điều chỉnh chính sách, các hiệu ứng lan tỏa như sau:

• Tăng lãi suất FED: Khi FED tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát (ví dụ, từ 0.25% lên 4.5% trong 2022-2023), chi phí vay vốn tăng, ảnh hưởng đến doanh nghiệp và cá nhân. Các quốc gia sử dụng USD để trả nợ công sẽ chịu áp lực lớn hơn do tỷ giá USD tăng.
• Thắt chặt cung tiền: Bán trái phiếu chính phủ hoặc tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc làm giảm lượng tiền lưu thông, khiến lãi suất toàn cầu tăng, gây khó khăn cho nhập khẩu và đầu tư.
• Hiệu ứng domino: Nhiều quốc gia tăng lãi suất theo FED để bảo vệ đồng nội tệ, dẫn đến chi phí vay vốn cao, doanh nghiệp cắt giảm nhân sự, và nguy cơ suy thoái kinh tế.

👉  Xem thêm: Lãi suất FED là gì? Những điều cần biết về lãi suất FED

Những tác động và ảnh hưởng từ FED đến kinh tế toàn cầu

Khi FED tăng lãi suất, mọi hoạt động cho vay của doanh nghiệp và cá nhân đều sẽ gặp khó khăn. Không những Hoa Kỳ mà toàn cầu đều chịu ảnh hưởng từ việc điều chỉnh chính sách tiền tệ của FED. 

Những tác động và ảnh hưởng từ FED đến kinh tế toàn cầu

Khi FED tăng lãi suất, hàng loạt tác động xảy ra:

• Đồng USD mạnh lên, các đồng tiền khác mất giá:

• • Dòng vốn đổ vào Mỹ để hưởng lãi suất cao, khiến USD tăng giá.
  • Các đồng tiền khác (EUR, JPY, VND…) giảm giá, gây khó khăn cho nhập khẩu và trả nợ USD.

Ví dụ: Năm 2022, FED tăng lãi suất khiến JPY giảm 20%, EUR chạm mức thấp kỷ lục.

• Gánh nặng nợ công các nước tăng: Nhiều quốc gia vay nợ bằng USD, khi USD mạnh lên → chi phí trả nợ tăng.

Ví dụ: Sri Lanka, Pakistan từng vỡ nợ do không trả được nợ USD khi FED tăng lãi.

• Thị trường tài chính biến động:
  • Chứng khoán toàn cầu giảm do nhà đầu tư rút tiền khỏi các thị trường mới nổi để chuyển sang Mỹ.
  • Vàng, Bitcoin giảm giá vì USD mạnh làm tài sản rủi ro kém hấp dẫn.
• Các ngân hàng trung ương buộc phải tăng lãi suất:
  • Để ngăn đồng nội tệ mất giá, các NHTW (ECB, BOE, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam…) phải tăng lãi suất theo.
  • Hậu quả: Doanh nghiệp và người dân khó vay vốn → kinh tế chậm lại.
• Giá hàng hóa, nguyên liệu toàn cầu giảm
  • USD mạnh làm giá dầu, vàng, nông sản giảm (vì chúng được định giá bằng USD).
  • Nước xuất khẩu (Brazil, Nga, Ả Rập Xê-út) bị thiệt hại.
• Lạm phát toàn cầu bị kìm chế: FED tăng lãi suất để giảm lạm phát ở Mỹ → giá hàng hóa thế giới giảm theo.

Có thể thấy từ việc phải ổn định tình hình lạm phát ở Hoa Kỳ, FED có thể làm ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế. Cụ thể, nhiều doanh nghiệp phải cắt giảm nhân lực dẫn đến thất nghiệp; chi tiêu trở nên khó khăn và nền kinh tế lâm vào suy thoái.

Các công cụ tiền tệ của FED

Chúng ta đã tìm hiểu tầm quan trọng, sức ảnh hưởng, vai trò và nhiệm vụ của tổ chức này ở trên. Vậy Cục dự trữ Liên bang có những công cụ gì để thực hiện những nhiệm vụ “khó khăn” đó? Tổ chức này có gồm 3 công cụ tiền tệ chính:

Mua và bán trái phiếu chính phủ

• Khi Cục dự trữ Liên bang thực hiện việc mua vào trái phiếu chính phủ từ các NHTM, lượng tiền của các ngân hàng này sẽ được tăng lên; khi lượng cung tiền dồi dào, lãi suất sẽ giảm và việc cho vay trở nên dễ dàng. Biện pháp này được thực hiện nhằm kích thích nền kinh tế phát triển. 
• Ngược lại, khi FED bán các trái phiếu chính phủ cho ngân hàng thành viên, lượng tiền sẽ được rút một phần khỏi nền kinh tế; việc lượng tiền khan hiếm sẽ làm lãi suất tăng và người dân sẽ thắt chặt chi tiêu. Biện pháp này được thực hiện để kìm hãm nền kinh tế lạm phát ở mức cao. 

Quy định tỷ lệ dự trữ bắt buộc

• Cục dự trữ Liên bang sẽ quy định mức dự trữ an toàn của các ngân hàng thành viên. Qua đó FED có thể kiểm soát lượng tiền cung ứng ra thị trường. Khi FED quy định mức dự trữ cao, đồng nghĩa là FED đang muốn thắt chặt cung tiền ra nền kinh tế, các ngân hàng thành viên phải tăng lãi suất để đảm bảo kế hoạch lợi nhuận. 
• Ngược lại khi FED yêu cầu mức dự trữ thấp, tổ chức này đang muốn lượng tiền lưu thông được tăng lên, lúc này lãi suất sẽ giảm để kích thích nhu cầu vay.

Điều chỉnh lãi suất chiết khấu

• Khi các NHTM có nhu cầu vay ngắn hạn, họ sẽ thực hiện vay lãi suất liên ngân hàng hoặc vay từ FED (thường là thấp hơn lãi suất liên ngân hàng). Khi FED tăng lãi suất chiết khấu thì các ngân hàng thành viên sẽ “e dè” việc đi vay; bên cạnh đó họ cũng hạn chế cho vay bên ngoài. Đây là biện pháp áp dụng khi FED muốn thắt chặt cung ứng tiền tệ.
• Ngược lại khi Cục dự trữ Liên bang giảm lãi suất chiết khấu, kích thích nhu cầu vay của ngân hàng thành viên. Các ngân hàng lúc này sẽ tích cực cho vay bên ngoài nền kinh tế hoặc đầu tư; bởi nếu có nhu cầu vay ngắn hạn, họ có thể vay từ FED. Đây là biện pháp áp dụng khi Cục dự trữ Liên bang muốn tăng cung ứng tiền ra thị trường.

Kết luận

Mọi quyết định từ FED đều sẽ ảnh hưởng đến “ví tiền” của mỗi chúng ta. Bài viết trên đã làm rõ FED là gì và những ảnh hưởng đến vĩ mô của họ. Vì vậy bạn nên hiểu rõ những điều trên để có kế hoạch đầu tư đúng đắn. Hãy thường xuyên cập nhật kiến thức tài chính đầu tư trên DNSE nhé!