Giao dịch ký quỹ là gì? Những điều nhà đầu tư cần biết

Giao dịch ký quỹ là hình thức nhà đầu tư vay tiền công ty chứng khoán để mua chứng khoán. Giao dịch này mang đến cho nhà đầu tư rất nhiều cơ hội khi tham gia thị trường. Những bên cạnh đó nó cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro và nguy cơ cực kỳ lớn. Để đầu tư thắng lợi, chúng ta cần phải hiểu rõ bản chất của giao dịch ký quỹ là gì. 

Giao dịch ký quỹ là gì?

Giao dịch ký quỹ hay còn gọi là vay Margin. Nó được hiểu đơn giản là bạn vay tiền của các công ty chứng khoán. Sau đó, bạn sử dụng nguồn tiền này đi đầu tư cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ.

Bản chất của giao dịch Margin là sử dụng đòn bẩy trong giao dịch tài chính. Sau đó áp dụng vào các hoạt động đầu tư chứng khoán. Nhờ đó, kết quả đầu tư có thể tăng lên nhiều lần so với việc chỉ sử dụng vốn của mình.

Đơn giản hơn, nếu hoạt động đầu tư của bạn có hiệu quả, mức sinh lời từ khoản đầu tư có thể tăng lên gấp bội so với việc chỉ sử dụng vốn của chính mình.

Hoạt động giao dịch ký quỹ tạo ra những cơ hội tốt, nâng cao hiệu quả đầu tư nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc tìm hiểu cẩn trọng về giao dịch ký quỹ là điều vô cùng quan trọng để thu về lợi nhuận tốt và tránh các rủi ro.

Điều kiện để giao dịch ký quỹ

Để được giao dịch ký quỹ, nhà đầu tư cần phải có tài sản sở hữu để thế chấp. Nếu giá trị tài sản của nhà đầu tư xuống thấp hơn so với tỷ lệ an toàn, công ty chứng khoán sẽ yêu cầu bổ sung thêm tài sản đảm bảo (tiền hoặc chứng khoán). Trong trường hợp không có tài sản bổ sung, nhà đầu tư bắt buộc phải bán ra bớt cổ phiếu để giảm khoản vay. Điều này giúp đưa tỷ lệ đòn bẩy tài chính về đúng điểm quy định và quá trình trên được gọi là “Force sell”.

Trên thực tế, các công ty chứng khoán được quyền bán cổ phiếu trong danh mục của nhà đầu tư nếu đến ngưỡng Call Margin mà họ chưa bổ sung tài sản. Vì vậy có thể thấy rằng, giao dịch ký quỹ mang đến cho nhà đầu tư rất nhiều cơ hội. Nhưng bên cạnh đó, cũng có rất nhiều rủi ro tiềm ẩn khó lường trước. 

Lợi ích khi giao dịch ký quỹ

Có 3 lợi ích cực kỳ quan trọng khi giao dịch ký quỹ nhà đầu tư tuyệt đối không nên bỏ qua. 

Lợi ích 1: Giúp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và tối đa hóa lợi nhuận

Lợi nhuận luôn là mục tiêu quan trọng bậc nhất của bất kỳ hình thức đầu tư nào. Đối với loại hình giao dịch ký quỹ, nó mang lại cho nhà đầu tư lợi nhuận cực kỳ hấp dẫn. Với một số vốn ban đầu bỏ ra, bạn có thể ký quỹ và nâng cao số vốn. Từ đó đi đầu tư sinh lời, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cùng lợi nhuận. 

Giả sử số vốn ban đầu đầu bạn bỏ ra là 100 triệu. Nếu bạn mang đi đầu tư cổ phiếu và nó tăng giá 10%. Như vậy bạn sẽ lãi được 10 triệu đồng trên số vốn 100 triệu bỏ ra. Nhưng nếu bạn thực hiện ký quỹ với công ty chứng khoán với tỷ lệ ký quỹ 50%. Như vậy bạn sẽ nhận được thêm 100 triệu tiền vốn nữa, tổng là 200 triệu. Khi mang 200 triệu đi đầu tư cổ phiếu và tăng giá 10%. Lúc này, bạn sẽ lãi 20 triệu, gấp đôi tiền lãi 10 triệu khi chỉ sử dụng vốn của mình để đầu tư. 

Lợi ích 2: Không cần thủ tục rắc rối

Khác với việc vay tiền từ ngân hàng khi phải làm thủ tục vô cùng rắc rối, cùng mất thời gian. Nhà đầu tư có thể giao dịch ký quỹ vô cùng nhanh chóng và tiện lợi. Chỉ cần có hợp đồng giao dịch là ngay lập tức có thể đặt lệnh mua bán. Thêm vào đó, việc quản lý tài khoản giao dịch cũng được cập nhật tự động và thường xuyên. Nhà đầu tư có thể kiểm tra và đánh giá bất kỳ lúc nào. 

Rủi ro của giao dịch ký quỹ

Rủi ro 1: Giá cổ phiếu giảm, gây thiệt hại về vốn

Không một ai có thể dự đoán chính xác về xu hướng biến động giá của thị trường chứng khoán. Chính vì vậy, nhà đầu tư luôn luôn phải đối mặt với rủi ro giá cổ phiếu giảm. Khi giá cổ phiếu giảm, nhà đầu tư phải chịu thiệt hại cực kỳ lớn về vốn bỏ ra. Trong trường hợp vay Margin, thì thiệt hại sẽ càng tăng theo cấp độ vay nợ. 

Như ví dụ trong phần lợi ích khi bạn ký quỹ theo tỷ lệ 1:1. Khi giá cổ phiếu tăng 10%, tỷ suất lợi nhuận bạn thu về là 20%. Như vậy, khi giá cổ phiếu giảm 10%, bạn cũng sẽ chịu thiệt hại 20%. 

Đây là rủi ro nhà đầu tư bắt buộc phải chấp nhận nếu mong thu về lợi nhuận cao hơn. High risk high value là quy luật tất yếu trong đầu tư. 

Rủi ro 2: Call Margin và Force Sell

• Call Margin: Như đã nói ở trên, Call Margin là thông báo từ các công ty chứng khoán đến nhà đầu tư về việc tỷ lệ tài sản đang gần mức dưới an toàn. Mục đích của Call Margin là yêu cầu nhà đầu tư bổ sung tiền hoặc bán bớt chứng khoán để tỷ lệ vay Margin an toàn. 
• Force Sell là việc bán bắt buộc, thường xảy ra với các tài khoản tham gia ký quỹ. Bạn ký quỹ để đầu tư nhưng không đảm bảo được tỷ lệ an toàn và bổ sung thêm tài sản. Các công ty chứng khoán có quyền yêu cầu bạn bán bớt tài sản trong danh mục đầu tư. 

Khi đầu tư bằng 100% vốn cá nhân, bạn có thể chủ động cắt lỗ khi thị trường có biến động tiêu cực. Nhưng khi đầu tư bằng khoản vay Margin, bạn sẽ bị chi phối bởi tỷ lệ an toàn. Bởi bất kỳ quyết định mua bán nào của bạn cũng có thể ảnh hưởng đến tỷ lệ an toàn. Khi đối mặt với ngưỡng Call Margin, bạn bắt buộc phải bổ sung thêm tài sản để đưa vốn vay và vốn chủ sở hữu về tỷ lệ an toàn. Trường hợp xấu nhất xảy ra là khi bạn không đáp ứng được yêu cầu của công ty chứng khoán. Như vậy bạn bắt buộc phải thực hiện lệnh bán chứng khoán Force Sell. 

Những lưu ý khi giao dịch ký quỹ để đầu tư an toàn

Để sử dụng khoản vay Margin hiệu quả, nhà đầu tư cần phải nắm rõ một số thủ thuật sau: 

• Lựa chọn bỏ tiền vào những cổ phiếu có tính thanh khoản tốt, đang có xu hướng tăng trưởng. 
• Nhà đầu tư cần lựa chọn thời điểm thị trường đang có xu hướng đi lên để đầu tư ký quỹ. Trong trường hợp thị trường đi xuống, nhà đầu tư nên giảm các khoản vay margin theo. Như vậy, nhà đầu tư sẽ tránh được những rủi ro thua lỗ với thị trường. 
• Nên dành giao dịch ký quỹ cho các khoản đầu tư ngắn hạn, sinh lời sớm. Nếu sử dụng đầu tư dài hạn, bạn phải chịu khoản lãi suất margin cực kỳ lớn. 
• Không nên tham gia đầu tư vào những mã cổ phiếu đã tăng quá nhiều. Bởi bạn sẽ khó lòng biết trước được nó đã đạt đỉnh hay chưa. Vì vậy khả năng thua lỗ khi sở hữu những cổ phiếu này cực kỳ lớn. 
• Kiểm soát tốt tài khoản đầu tư để đảm bảo tỷ lệ margin ở biên độ an toàn, tránh bị trường hợp rơi vào trạng thái call margin. 

Dịch vụ giao dịch ký quỹ Margin Online tại DNSE

Để đăng ký sử dụng dịch vụ ký quỹ của DNSE, khách hàng cần có một tài khoản giao dịch được mở tại DNSE. Lúc này, khách hàng có thể chủ động đăng ký mở tài khoản giao dịch ký quỹ online tại ứng dụng Entrade X với 3 bước: 

• Bước 1: Chọn đăng ký “Margin Online” ngay tại Giao diện chính
• Bước 2: Kiểm tra thông tin cá nhân và điều khoán
• Bước 3: Ký hợp đồng điện tử

Việc sử dụng margin sẽ giúp nhà đầu tư có cơ hội gia tăng lợi nhuận nhưng cũng đẩy rủi ro trong trường hợp xu hướng giá cổ phiếu không như dự báo. Vì thế, các công ty chứng khoán, chuyên gia thường khuyên nhà đầu tư nên cân nhắc trước khi sử dụng, đồng thời phải có biện pháp kiểm soát rủi ro.