Lệnh ATC là gì? Nguyên tắc khớp lệnh ATC trong chứng khoán

Để có thể chiến thắng trong trò chơi hoặc một môn thể thao, chúng ta cần phải nắm rõ luật chơi của cuộc chơi đó. Đối với đầu tư chứng khoán cũng như vậy, việc nắm vững các loại lệnh sẽ tạo tiền đề cho những thành công về sau. Lệnh ATC là một trong số đó. Vậy ATC là gì? Nó được sử dụng như thế nào?

Lệnh ATC là gì?

Lệnh ATC (viết tắt của At The Close) là lệnh dùng để giao dịch chứng khoán tại mức giá đóng cửa. Lệnh ATC được ưu tiên trước lệnh giới hạn, cho phép nhà đầu tư mua/bán chứng khoán vào thời điểm gần đóng cửa (14h30 – 14h45) tại đợt khớp lệnh cuối cùng trong giao dịch đó.

Lệnh ATC chỉ có tác dụng 15 phút cuối cùng của phiên ATC nhưng lại có hiệu lực lớn nhất. Người mua đặt lệnh ATC sẽ không có giá (phần giá chỉ hiện thị chữ ATC). Điều này đồng nghĩa với việc người mua sẽ đồng ý mua với giá đóng cửa, dù giá đó có là giá trần hay giá sàn.

Phiên ATC là từ gọi tắt của tập hợp các giao dịch giá khớp lệnh xác định giá đóng cửa. Trong phiên ATC, các lệnh mua và bán sẽ không được khớp với nhau ngay lập tức. Chúng sẽ được tập hợp trong vòng 15 phút và được sắp xếp theo từng bước giá ở cả 2 chiều mua và bán. Sau đó, hệ thống sẽ so sánh tại mức giá nào khối lượng khớp lệnh là lớn nhất. Mức giá có khối lượng khớp lệnh lớn nhất sẽ được dùng để làm giá đóng cửa.

Ví dụ: giả sử trong 1 phiên của cổ phiếu A, chúng ta chỉ có 6 bước giá: 39, 40, 41, 42, 43 và giá ATC. Khối lượng mua và bán của từng bước giá được tổng hợp tương ứng với từng hàng trên bảng chứng khoán. So sánh tổng số lượng, chúng ta có thể thấy được tại bước giá 41, khối lượng khớp sẽ là lớn nhất. Khi đó, 41 sẽ được sử dụng làm mức giá đóng cửa hay còn gọi là giá ATC. Những người đặt lệnh mua giá ATC, 41, 42 và 43 sẽ được mua đủ số lượng cổ phiếu mong muốn với mức giá chung là 41.

Còn đối với bên bán, những người đặt lệnh bán với mức giá ATC, 39 và 40 sẽ được bán cổ phiếu với mức giá chung là 41. Riêng những người đặt lệnh bán tại mức giá 41, sẽ chỉ có 120.000 trên tổng số 150.000 cổ phiếu sẽ khớp. Số lượng còn lại sẽ bị hủy.

Tóm tắt kết quả trên thì màu vàng là khối lượng cổ phiếu được khớp lệnh. Tất cả đều được khớp chung với mức giá là 41. Tất cả việc tính toán trên đều được xử lý bởi máy tính nên vô cùng chính xác.

Đặc điểm của lệnh chứng khoán ATC

Từ ví dụ minh họa trên, chúng ta có thể thấy được những đặc điểm quan trọng của lệnh ATC:

• Lệnh ATC chỉ có hiệu lực với các mã chứng khoán được niêm yết trên 2 sàn đó là HNX và HOSE.
• Lệnh ATC không thực hiện hết (không được thực hiện) sẽ bị hủy bỏ sau thời điểm giá đóng cửa.
• Lệnh ATC không có mức giá cố định. Giá giao dịch ở lệnh ATC sẽ tuân thủ theo giá đóng cửa (giá ATC).
• Phiên ATC được diễn ra trong khoảng thời gian 15 phút của phiên khớp lệnh sau giờ từ 14h30 đến 14h45.
• Lệnh ATC không thể bị hủy, bổ sung hoặc sửa đổi trong giao dịch chứng khoán.
• Người mua đặt lệnh ATC sẽ không hiển thị giá (phần giá chỉ hiện thị chữ ATC).
• Lệnh được nhập vào trước thì sẽ được hệ thống ưu tiên thực hiện trước.

1. Ưu điểm

• Bằng việc sử dụng lệnh ATC, nhà đầu tư có thể tranh bán hoặc tranh mua tại thời điểm cuối giao dịch. Khi nhận thấy giá khớp thấp hãy cân nhắc dùng ATC để mua. Và ngược lại, tận dụng ATC để tranh bán nếu nhận thấy giá khớp cao.
• Bạn hoàn toàn có thể nhận được lợi nhuận từ việc mua hoặc bán với mức giá tốt hơn so với trong phiên giao dịch. 
• Lệnh ATC là công cụ đắc lực khi bạn cần bán cắt lỗ cổ phiếu khi có tin tức xấu hoặc đến ngưỡng cắt lỗ bắt buộc. Nếu sử dụng hợp lý, nó có thể giúp bạn giảm rủi ro bởi giá có thể bắt đầu giảm sàn, không có thanh khoản ở những phiên tiếp theo.
• Tương tự đối với trường hợp bạn cần đua mua cổ phiếu khi bước vào trend tăng giá mạnh. Khi đó lệnh ATC sẽ giúp bạn được ưu tiên hơn so với những người đặt lệnh mua bình thường.

2. Nhược điểm

• Giá ATC có thể bị đẩy lên quá cao hoặc quá thấp. Giá ATC hoàn toàn có thể là giá trần khi khối lượng cầu vượt xa qua khối lượng cung. Bạn hoàn toàn có thể phải trả một số tiền lớn khi đặt lệnh ATC mặc dù không muốn.
• Đòi hỏi người chơi phải có kiến thức và kinh nghiệm để đưa ra những thời điểm và quyết định phù hợp. Điều này rất quan trọng trong việc hạn chế rủi ro cho việc mua cao bán thấp có thể xảy ra.

Nguyên tắc khớp lệnh ATC

Để có thể áp dụng tốt hơn lệnh ATC, bạn cần biết những nguyên tắc cơ bản sau đây:

• Ưu tiên về giá: giao dịch sẽ được ưu tiên thực hiện trước nếu giá của lệnh bán cao hơn hoặc giá lệnh mua cao hơn. 
• Ưu tiên về thời gian: khi lệnh bán và lệnh mua có chung mức giá thì sẽ ưu tiên trước cho việc nhập lệnh lên hệ thống giao dịch khi thực hiện.

Khi giá đóng cửa được xác định, các lệnh sẽ được nhập lên hệ thống giao dịch. Tuy nhiên chỉ nhập ATC cùng nội dung như lệnh giới hạn LO mà không kèm theo mức giá cụ thể.