Tại chương trình “Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, có tầm nhìn Việt Nam sẽ trở thành quốc gia số, tiên phong thử nghiệm các công nghệ và mô hình mới vào năm 2030. Chính vì vậy, chuyển đổi số đã và đang là chiến lược trọng tâm của các cấp, các ngành.

Trong đó, Tài chính, chứng khoán là một trong những ngành đi đầu trong công tác chuyển đổi số. Hiện nay, cơ quan quản lý thị trường chứng khoán đang thực hiện nhiều giải pháp, trong đó phấn đấu đưa vào vận hành hệ thống KRX ngay trong năm nay. Về phía các công ty thành viên thị trường cũng đã và gia tăng ứng dụng các công nghệ mới như AI, blockchain… vào quá trình vận hành và cung cấp các giải pháp cho nhà đầu tư.

Tại Talkshow Phố Tài chính trên VTV8, ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Tổng Giám đốc, Công ty CP Chứng khoán Ngân hàng Công thương Việt Nam đã có những chia sẻ về xu hướng chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính, chứng khoán.

BTV Mùi Khánh Ly: Ông đánh giá như thế nào về xu hướng chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính , chứng khoán hiện nay?

Ông Nguyễn Tuấn Anh , Phó Tổng Giám đốc , Công ty C P Chứng khoán Ngân hàng Công thương Việt Nam

Theo quan điểm của tôi, chuyển đổi số hiện nay không chỉ là một xu hướng toàn cầu mà còn là một nhu cầu thiết yếu, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính chứng khoán. Lý do chính là sự nhanh chóng và hiệu quả mà nó mang lại. Trong giây lát, hàng triệu giao dịch có thể diễn ra và mỗi giao dịch đó có thể ảnh hưởng đến hàng triệu, thậm chí hàng tỷ đồng. Điều này không chỉ đòi hỏi hệ thống công nghệ phải nhanh và mạnh mẽ, mà còn phải an toàn và bảo mật. Và với sự phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực chứng khoán hiện nay được thể hiện qua thanh khoản thị trường lên tới 1 tỷ USD mỗi phiên, như vậy chỉ có những hệ thống ứng dụng công nghệ cao mới có khả năng đáp ứng và xử lý một lượng giao dịch lớn như vậy một cách hiệu quả.

Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ vào hệ thống giao dịch đã góp phần làm tăng sự tham gia của các nhà đầu tư cá nhân, điển hình có thể nhắc đến giai đoạn Covid 19 năm 2020, số lượng nhà đầu tư cá nhân tăng cao đột biến, khi việc mở tài khoản đã có thể thực hiện ngay trên điện thoại thay vì phải ra phòng giao dịch. Vì vậy, với mục tiêu phấn đấu đạt 8% dân số đầu tư chứng khoán năm 2025 như Bộ Tài chính đề ra, chúng ta càng phải tăng cường ứng dụng và liên tục cập nhật công nghệ vào hệ thống giao dịch. Riêng trong tháng 8 này, số lượng tài khoản mở đã tạo ra một kỷ lục. Điều này cho thấy sức mạnh và tiềm năng của thị trường chứng khoán Việt Nam. Như vậy, việc gia tăng ứng dụng công nghệ trong hoạt động đầu tư chứng khoán không chỉ giúp thị trường hoạt động một cách hiệu quả và minh bạch hơn, mà còn giúp mang lại lợi ích cho cả những nhà đầu tư cá nhân, góp phần nâng cao vị thế của thị trường chứng khoán Việt Nam trên bản đồ tài chính thế giới.

Việc đổi mới và ứng dụng công nghệ tiên tiến cho ngành tài chính chứng khoán trên thế giới đã diễn ra từ khi nào và tạo ra hiệu ứng ra sao thưa ông?

Việc đổi mới và ứng dụng công nghệ vào ngành tài chính chứng khoán trên thế giới đã diễn ra từ rất lâu. Chúng ta có thể thấy là tại Mỹ, việc ứng dụng công nghệ trong ngành chứng khoán bắt đầu mạnh mẽ từ những năm 1970 khi thị trường NASDAQ ra đời. NASDAQ, được biết đến là sàn giao dịch điện tử đầu tiên trên thế giới, đã làm thay đổi cách mọi người thực hiện giao dịch chứng khoán. NASDAQ tạo ra môi trường giao dịch nhanh chóng, minh bạch và cạnh tranh hơn, chi phí giao dịch giảm và việc tiếp cận thị trường trở nên dễ dàng hơn. Các quốc gia ở Châu Âu cũng không nằm ngoài xu hướng này. Thị trường chứng khoán ở London, Paris, Frankfurt...đều đã tiếp tục đầu tư và cải tiến hệ thống của mình, chuyển từ hệ thống giao dịch truyền thống sang hệ thống điện tử từ những năm 1980 và 1990. Những đổi mới này đã tạo ra nhiều lợi ích cho thị trường tài chính toàn cầu.

Việc ứng dụng công nghệ không chỉ giúp tiết giảm chi phí giao dịch mà còn tăng năng suất lao động và tạo ra một môi trường giao dịch minh bạch và cạnh tranh hơn. Theo một số báo cáo, việc chuyển đổi số trong ngành tài chính đã giúp tiết kiệm hàng tỷ USD cho nền kinh tế, thông qua việc giảm thiểu rủi ro, tăng hiệu quả và kết nối nhanh chóng giữa các nhà đầu tư và thị trường. Một nghiên cứu từ Microsoft cho thấy việc ứng dụng công nghệ trong ngành tài chính ở Mỹ đã giúp tăng năng suất lao động 15% vào năm 2017 và tăng 21% năm 2020, và mở rộng tầm ảnh hưởng của thị trường chứng khoán đến một lượng lớn nhà đầu tư mới. Thêm vào đó, một nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới chỉ ra nếu các ngành công nghệ số tăng trưởng với tốc độ khoảng 10% mỗi năm, lợi ích lũy kế của nền kinh tế sẽ đạt trên 200 tỷ USD trong giai đoạn 2021-2045, gần bằng GDP của Việt Nam hiện nay. Như vậy có thể nói, chuyển đổi số trong ngành tài chính chứng khoán trên thế giới đã và đang tạo ra những lợi ích vượt trội, không chỉ cho các nhà đầu tư mà còn cho toàn bộ nền kinh tế toàn cầu.

Công ty ông đã thực hiện chuyển đổi số như thế nào trong quá trình cung cấp các giải pháp cho nhà đầu tư?

Đối với CTCP Chứng khoán Ngân hàng Công thương Việt Nam, việc chuyển đổi số không chỉ là một xu hướng mà còn là một chiến lược quan trọng mà chúng tôi đã đề ra và triển khai mạnh mẽ trong những năm gần đây.

Đầu tiên, chúng tôi đã đầu tư nâng cấp hệ thống lõi và hệ thống giao dịch của mình, việc này giúp tăng cường khả năng xử lý giao dịch, giảm thời gian chờ đợi cho nhà đầu tư, và cung cấp một trải nghiệm giao dịch mượt mà hơn. Các ứng dụng di động và giao diện web đã được thiết kế lại, tối ưu hóa với một giao diện thân thiện, dễ sử dụng, giúp người dùng dễ dàng truy cập và thực hiện giao dịch. Về công nghệ, chúng tôi đang nghiên cứu ứng dụng AI vào các hoạt động của mình, nhất là trong việc phân tích dữ liệu và tư vấn đầu tư cho khách hàng. Bằng cách này, chúng tôi sẽ có thể cung cấp thông tin và lời khuyên dựa trên dữ liệu và phân tích sâu rộng, giúp nhà đầu tư ra quyết định một cách bao quát và chính xác hơn. Ngoài ra, chúng tôi cũng chú trọng đến việc đào tạo và nâng cao nhận thức cho đội ngũ nhân viên, trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết về công nghệ mới nhất, để họ có thể tư vấn và hỗ trợ nhà đầu tư một cách tốt nhất. Nhìn chung, chuyển đổi số là một phần không thể tách rời của chiến lược phát triển của chúng tôi. Chúng tôi tin rằng, với những nỗ lực này, chúng tôi không chỉ cung cấp giá trị cho nhà đầu tư mà còn đóng góp vào quá trình chuyển đổi số ngành tài chính của nước nhà.

Tuy nhiên, việc ứng dụng AI hay các công nghệ mới vào trong hoạt động đầu tư vẫn đang khiến cho nhà đầu tư băn khoăn, vì họ cho rằng với con người đã khó làm được, vậy máy móc, phần mềm liệu có tạo ra được hiệu quả đầu tư tốt hay không?

Đúng là ứng dụng AI trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán vẫn còn khá mới mẻ ở Việt Nam và gây ra nhiều băn khoăn cho nhà đầu tư. Tại các thị trường phát triển như Mỹ, Châu Âu, AI đã được ứng dụng trong nhiều năm và đã đem lại hiệu quả tích cực. Một ví dụ điển hình là AI đã được ứng dụng để hỗ trợ các quỹ ETF hoạt động. Chúng không chỉ giúp giảm thiểu chi phí cho nhà đầu tư mà còn mang lại lợi nhuận tốt trong nhiều trường hợp. Còn tại Việt Nam, chúng tôi đã bắt đầu thử nghiệm ứng dụng AI trong việc phân tích dữ liệu và tư vấn đầu tư. Kết quả ban đầu khá khả quan. AI giúp chúng tôi nhanh chóng xác định các xu hướng và tín hiệu từ dữ liệu, từ đó đưa ra quyết định một cách nhanh chóng và linh hoạt. Dự kiến nếu đưa vào hoạt động thì ứng dụng AI sẽ hỗ trợ cung cấp thêm nhiều thông tin cho nhà đầu tư trong việc đưa ra các quyết định đầu tư. Và tôi cũng hoàn toàn hiểu được những quan ngại của nhà đầu tư bởi AI không phải lúc nào cũng chính xác 100%. Tuy nhiên, điểm mạnh của AI là khả năng xử lý lượng dữ liệu lớn và phân tích xu hướng trong thời gian thực. Với sự hỗ trợ của AI, nhà đầu tư có thêm công cụ để ra quyết định, nhưng cuối cùng quyết định đầu tư vẫn dựa vào hiểu biết và phán đoán cá nhân của họ.

Nói về những đổi mới trong hệ thống chứng khoán thì hiện nay nhà đầu tư đang mong chờ hệ thống KRX được đưa vào vận hành vào cuối năm nay, theo ông đánh giá thì nếu hệ thống này đi vào vận hành sẽ tác động như thế nào đến thị trường, và quá trình chuyển đổi số của ngành tài chính chứng khoán?

Quá trình chuyển đổi số trong ngành tài chính chứng khoán là một hành trình không ngừng, và việc đưa vào vận hành hệ thống KRX chính là một bước quan trọng trong hành trình này. Hệ thống KRX sẽ đóng vai trò như một trái tim, điều phối và đồng bộ hóa các dịch vụ, giao dịch giữa các thành viên trên thị trường. Nếu hệ thống này đi vào hoạt động, khả năng kết nối giữa các cơ quan quản lý và thành viên thị trường sẽ được cải thiện đáng kể. Điều này có thể thúc đẩy quy mô giao dịch tăng lên, dự kiến là khoảng 10-15% trong năm đầu tiên. Đồng thời KRX sẽ mở ra cơ hội cho việc ra đời của nhiều sản phẩm đầu tư mới, bao gồm giao dịch T+0, sản phẩm phái sinh mới và nhiều sản phẩm tài chính tiên tiến khác. Điều này giúp đa dạng hóa sự lựa chọn cho nhà đầu tư và giúp họ tối ưu hóa danh mục đầu tư của mình. Ngoài ra, nếu hệ thống KRX hoạt động hiệu quả, Việt Nam có tiềm năng được các tổ chức quốc tế xem xét nâng hạng thị trường, từ đó thu hút thêm nhiều dòng vốn nước ngoài đầu tư vào Việt Nam. Tuy nhiên, để gia tăng thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành tài chính chứng khoán, chúng ta cần tiếp tục đầu tư vào nghiên cứu và phát triển công nghệ, tăng cường đào tạo và huấn luyện nhân lực, và khuyến khích sự hợp tác giữa các tổ chức tài chính, nhà đầu tư và các công ty công nghệ. Chúng ta đang ở trên một bước ngoặt quan trọng của ngành tài chính chứng khoán và tôi rất lạc quan về tương lai mà chúng ta đang hướng đến.