Lãi suất huy động vào giai đoạn ổn định

Sau một thời gian cắt giảm lãi suất huy động nhằm thúc đẩy dòng vốn rẻ trong hệ thống ngân hàng, mặt bằng lãi suất tiết kiệm đang vào giai đoạn ổn định. Thị trường không còn chứng kiến những đợt điều chỉnh giảm lãi suất huy động ồ ạt như trước, thay vào đó là sự thận trọng và phân hóa rõ rệt giữa các nhà băng, khi chỉ còn một vài đơn vị tiếp tục hạ lãi suất.

Trong tháng 3, số ngân hàng giảm lãi suất huy động là 20. Trong tháng 4, số ngân hàng hạ lãi suất huy động thu hẹp còn 10. Trong tháng 5, chỉ có 4 ngân hàng gồm VPBank, MB, Eximbank và GPBank điều chỉnh giảm lãi suất huy động. Từ đầu tháng 6 đến nay, chỉ có Ngân hàng TMCP Lộc Phát (LPBank) điều chỉnh giảm lãi suất huy động tại các kỳ hạn dài.

Điều đó cho thấy xu hướng giảm lãi suất đang bước vào giai đoạn chậm lại, dư địa giảm lãi suất huy động tại các nhà băng đã phần nào hạn hẹp.

Đến đầu tháng này, chỉ còn HDBank và Vikki Bank niêm yết mức lãi suất cao nhất vượt 6%/năm - chủ yếu áp dụng cho kỳ hạn từ 13 tháng trở lên và số tiền gửi lớn.

Trong khi đó, nhóm ngân hàng quốc doanh (Agribank, Vietcombank, VietinBank và BIDV) tiếp tục "neo" mặt bằng lãi suất ở mức thấp. Mức lãi suất cao nhất tại nhóm này hiện chỉ ở mức 5%/năm, mức thấp nhất chỉ còn khoảng 1,6%/năm - thậm chí tại một số kỳ hạn, lãi suất chỉ là 1,59%/năm...

Theo giới phân tích, mặt bằng lãi suất huy động của các ngân hàng tại Việt Nam đang duy trì ở mức thấp nhất trong vòng 2 năm trở lại đây. Điều này diễn ra trong bối cảnh Ngân hàng Nhà nước tiếp tục kiên định với mục tiêu ổn định lãi suất, hỗ trợ tăng trưởng tín dụng.

Theo thống kê từ BSC Research và KBSV Research, lãi suất huy động bình quân tại các ngân hàng đã giảm 6 - 7% so với mức đỉnh năm 2023.

Tuy nhiên, theo một số chuyên gia, khi lãi suất huy động liên tục đi xuống thì người dân sẽ không chuộng gửi tiết kiệm do có các kênh đầu tư khác hấp dẫn hơn. Như vậy, ngân hàng sẽ gặp khó trong huy động vốn và sẽ khó khăn khi muốn giảm lãi vay.

TS. Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, đánh giá, để phục vụ mục tiêu tăng trưởng năm 2025, rất cần ngành ngân hàng cho vay với lãi suất thấp. Đây là áp lực lớn khi lãi suất cho vay phải giảm tiếp để hỗ trợ nền kinh tế trong khi lãi suất huy động khó giảm thêm. Nếu giải quyết vấn đề không khéo, sẽ ảnh hưởng đến thanh khoản.

Lãi suất tiết kiệm được duy trì ở mức thấp kỷ lục trong thời gian qua khiến tăng trưởng nguồn vốn huy động của các nhà băng chậm lại.

Đến hết quý I, tiền gửi vào nhà băng thấp hơn 1,1 triệu tỷ đồng so với tín dụng đã gây áp lực cho hệ thống ngân hàng trong nhiệm vụ đáp ứng mục tiêu tăng trưởng kinh tế.

Lãi suất thời gian tới ra sao?

Nhận định về xu hướng lãi suất trong thời gian tới, không ít chuyên gia tin rằng, lãi suất huy động sẽ tiếp tục ở mức thấp từ nay đến cuối năm.

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Đại học Kinh tế TPHCM, cho rằng lãi suất huy động đang thấp và sẽ tiếp tục duy trì mức thấp này từ nay đến cuối năm.

Theo ông Huân, thị trường chứng khoán vẫn xanh vỏ, đỏ lòng. Thị trường bất động sản phục hồi nhưng chậm. Trong bối cảnh hiện nay, người dân có xu hướng thắt lưng buộc bụng, lựa chọn gửi tiền vào ngân hàng chắc ăn nhất và chờ thêm cơ hội đầu tư các kênh khác

Trung tâm Phân tích Công ty Chứng khoán An Bình (ABS Research) cho rằng, trong bối cảnh thanh khoản hệ thống ngân hàng ổn định và áp lực lạm phát không quá lớn, lãi suất dự kiến sẽ tiếp tục duy trì ở mức thấp hoặc giảm nhẹ trong thời gian tới. Nhưng mặt bằng lãi suất cũng chịu áp lực từ nhu cầu tín dụng cải thiện dần, trong khi huy động vốn ngày càng bị cạnh tranh mạnh mẽ bởi các kênh đầu tư thay thế như bất động sản và chứng khoán.

Chứng khoán Mirae Asset nhận định, các ngân hàng sẽ không còn nhiều dư địa để điều tiết thanh khoản linh hoạt như trước. Áp lực cân đối nguồn vốn buộc các nhà băng phải thu hẹp khoảng cách giữa tín dụng và huy động, kể cả bằng công cụ như chứng chỉ tiền gửi - dù đây không phải là lựa chọn phổ biến do chi phí cao.

Tuy nhiên, một số chuyên gia cho hay lãi suất huy động sẽ tăng dần về cuối năm với kỳ vọng nền kinh tế sẽ tăng trưởng tích cực và tăng trưởng tín dụng đạt vượt mục tiêu đề ra.

TS. Lê Duy Bình - Giám đốc Economica Việt Nam - nhìn nhận: dư địa giảm lãi suất không còn nhiều bởi hệ thống ngân hàng đang chịu áp lực. Việc huy động vốn của các ngân hàng cũng đang gặp thách thức. Gần đây, các ngân hàng đã giảm lãi suất huy động khá nhiều. Nếu lãi suất huy động quá thấp sẽ không đủ hấp dẫn người gửi tiền, dẫn đến thiếu hụt vốn để cho vay và đầu tư.

VNDirect cho rằng mục tiêu tăng trưởng GDP 8% sẽ kích thích các lĩnh vực kinh tế sôi động trở lại, dẫn đến cầu tín dụng tăng mạnh, buộc các ngân hàng phải nâng lãi suất huy động để đảm bảo nguồn vốn đầu vào.

Các chuyên gia Công ty Chứng khoán MB (MBS) dự báo lãi suất đầu vào dao động ở mức 5,5 - 6% vào cuối năm, tăng trưởng tín dụng trong năm nay sẽ đạt 17 -1 8%, được thúc đẩy bởi sự phục hồi của ngành sản xuất và tiêu dùng nội địa và việc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công.

PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh nhận định, việc lãi suất huy động tăng tất yếu sẽ kéo theo lãi suất cho vay đi lên, trở thành thách thức lớn đối với hệ thống ngân hàng trong năm nay. Bài toán đặt ra là làm sao vừa duy trì lãi suất thấp để hỗ trợ nền kinh tế vừa bảo đảm huy động đủ vốn để đáp ứng nhu cầu tín dụng, hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng tín dụng mà NHNN đã đề ra.

Theo các chuyên gia, sự điều chỉnh giảm lãi suất huy động của các nhà băng trong thời gian qua không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật mà còn thể hiện tín hiệu tích cực về thanh khoản hệ thống, kỳ vọng kiểm soát lạm phát và ổn định vĩ mô đang được củng cố. Nhưng cần nhìn nhận thực tế rằng việc lãi suất huy động giảm không đồng nghĩa với lãi vay sẽ giảm ngay lập tức và đồng loạt. Các ngân hàng thương mại vẫn phải cân đối các yếu tố như rủi ro tín dụng, áp lực dự phòng nợ xấu và biên độ lợi nhuận…