Lỗ lũy kế gần 2.700 tỷ, vốn chủ thực chỉ còn 166 tỷ đồng

Sau giai đoạn hoàng kim với vị thế “vua thép” đầu thập niên 2000, CTCP Thép Pomina (mã chứng khoán: POM) đang vật lộn để tái thiết hoạt động sản xuất – kinh doanh trong bối cảnh gánh nặng tài chính lớn, lỗ lũy kế gần 2.700 tỷ đồng và tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu lên tới 60 lần.

Báo cáo tài chính quý I/2025 của công ty hé lộ bức tranh tài chính đang rất áp lực, trong đó hơn 6.400 tỷ đồng dư nợ vay đang đè nặng lên bảng cân đối kế toán.

Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý I/2025, Pomina ghi nhận doanh thu thuần hơn 1.029 tỷ đồng, tăng hơn 118% so với cùng kỳ năm trước. Thị trường nội địa chiếm tới 95% tổng doanh thu, trong khi mảng xuất khẩu – từng chiếm 40% doanh thu cùng kỳ – đã không phát sinh trong quý này.

Biên lợi nhuận gộp cải thiện khi POM không còn bán dưới giá vốn như năm trước, ghi nhận lãi gộp gần 60 tỷ đồng. Tuy nhiên, chi phí tài chính (chủ yếu là lãi vay) tăng 20% so với cùng kỳ, lên đến 176 tỷ đồng, gần như bào mòn hoàn toàn lợi nhuận gộp. Kết quả là công ty tiếp tục ghi nhận khoản lỗ ròng 159 tỷ đồng, đánh dấu quý thứ 12 liên tiếp thua lỗ.

Lãnh đạo công ty cho biết hoạt động của công ty con Pomina 2 được cải thiện, kéo theo chi phí dự phòng tài chính giảm và góp phần tiết chế mức lỗ hợp nhất. Đồng thời, POM cũng kiểm soát chặt các chi phí phát sinh không thường xuyên trong bối cảnh một số nhà máy vẫn tạm ngưng hoạt động.

Tính đến cuối tháng 3/2025, tổng tài sản của Pomina đạt hơn 10.200 tỷ đồng, nhưng phần lớn là hình thành từ nợ vay và nghĩa vụ tài chính. Trong khi vốn điều lệ vẫn là 2.796 tỷ đồng, thì lỗ lũy kế đã lên tới 2.697 tỷ đồng – tương đương 96,4% vốn điều lệ – khiến vốn chủ sở hữu thực tế chỉ còn khoảng 166 tỷ đồng.

Hệ số đòn bẩy tài chính cực kỳ rủi ro: tỷ lệ nợ phải trả/vốn chủ sở hữu đạt tới 60 lần – cao vượt ngưỡng báo động và cho thấy mức độ mất cân đối nghiêm trọng trong cấu trúc tài chính.

Dư nợ vay hơn 6.400 tỷ đồng, phần lớn là ngắn hạn và thế chấp tối đa tài sản

Tính đến cuối quý I/2025, Thép Pomina đang gánh khoản nợ vay hơn 6.435 tỷ đồng, trong đó tới gần 90% là nợ ngắn hạn. Bức tranh tài chính cho thấy doanh nghiệp gần như đã khai thác cạn kiệt khả năng thế chấp để xoay vòng dòng vốn trong bối cảnh hoạt động sản xuất chưa phục hồi hoàn toàn.

Ba ngân hàng lớn đang nắm giữ phần lớn dư nợ của Pomina, bao gồm VietinBank, BIDV và Vietcombank.

Trong đó, VietinBank – Chi nhánh TP.HCM là chủ nợ lớn nhất với hơn 2.600 tỷ đồng, nhận cầm cố hàng hóa luân chuyển, tài sản từ các nhà máy luyện kim và cả 40 triệu cổ phiếu POM do Công ty Thép Việt (công ty mẹ) nắm giữ.

BIDV theo sau với gần 2.000 tỷ đồng dư nợ, được đảm bảo bằng loạt tài sản hữu hình: nhà xưởng, đất đai tại khu công nghiệp Sóng Thần, chi nhánh Phú Mỹ và vốn góp tại các công ty con.

Vietcombank cũng ghi nhận dư nợ hơn 470 tỷ đồng, đi kèm với các hợp đồng thế chấp tài sản cố định và 20 triệu cổ phiếu POM.

Ngoài ra, Pomina còn vay từ một số ngân hàng khác như HD Bank (192 tỷ đồng), OCB (111 tỷ đồng) – trong đó riêng OCB được đảm bảo bằng 12 triệu cổ phiếu POM.

Đặc biệt, một khoản vay 300 tỷ đồng từ đối tác Đại Quang Minh ban đầu thuộc diện dài hạn, nhưng đến cuối quý I/2025 đã được phân loại lại thành ngắn hạn. Do đó, nghĩa vụ trả nợ trong ngắn hạn của công ty ngày càng phình to, trong khi áp lực tái cấu trúc tài chính vẫn chưa có đột phá rõ ràng.

Đáng chú ý, phần lớn các khoản vay đều có tài sản đảm bảo là hàng tồn kho, nhà xưởng, đất thuê và đặc biệt là lượng lớn cổ phiếu POM do công ty mẹ nắm giữ. Điều này cho thấy khả năng sử dụng tài sản để huy động vốn gần như đã được tận dụng đến giới hạn cuối cùng.

Thêm vào đó, Pomina còn ghi nhận hơn 80 tỷ đồng chênh lệch tỷ giá chưa thực hiện do đánh giá lại các khoản vay ngoại tệ, càng làm gia tăng nghĩa vụ tài chính trong kỳ.

Trong hơn 798 tỷ đồng nợ vay dài hạn, phần lớn là khoản vay 680 tỷ đồng từ VietinBank cho dự án lò cao thuộc Nhà máy luyện phôi thép 1 triệu tấn/năm tại Phú Mỹ. Khoản vay có thời hạn 96 tháng (từ 3/2019) và được bảo đảm bằng toàn bộ tài sản hình thành từ vốn vay.

Ngoài ra, POM còn khoản vay từ Vietcombank phục vụ đầu tư Nhà máy Tôn, với lãi suất 9,33%/năm cho VND và 5,45%/năm cho USD.

Tính đến cuối quý I/2025, Thép Pomina đang gánh khoản nợ vay hơn 6.435 tỷ đồng, trong đó tới gần 90% là nợ ngắn hạn.

Đáng chú ý, dù đã tái cấu trúc bằng việc giải thể Pomina 1 và Pomina 3, chuyển toàn bộ tài sản sang CTCP Pomina Phú Mỹ, nhưng đến hết quý I/2025, các nhà máy này vẫn chưa tái hoạt động. Trong khi đó, Pomina 2 – công ty con duy nhất còn hợp nhất BCTC – được kỳ vọng trở thành trụ cột giai đoạn mới.

Từ tháng 8/2024, POM ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược với Công ty Thép Nansei (Nhật Bản). Đối tác này cam kết cung ứng nguyên vật liệu cho Pomina 2 hoạt động tối đa công suất từ tháng 9/2024. Đây là một trong những yếu tố giúp doanh thu quý I/2025 của POM bật tăng, dù chưa thể bù đắp gánh nặng tài chính.

Sau khi bị hủy niêm yết bắt buộc trên HOSE từ tháng 5/2024 do vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ công bố thông tin, cổ phiếu POM hiện được giao dịch trên sàn UPCoM. Điều này đánh dấu bước lùi lớn của doanh nghiệp từng là ông lớn ngành thép, đồng thời phản ánh rõ những khó khăn chưa có lối ra rõ ràng.

POM đang ở giữa giai đoạn tái cấu trúc toàn diện với sự hỗ trợ từ nhà đầu tư nước ngoài và kỳ vọng vực dậy công suất sản xuất. Tuy nhiên, bài toán thanh khoản, tái cấu trúc nợ và khôi phục dòng tiền sẽ cần thêm thời gian và không ít nỗ lực.

Xem thêm tại nguoiquansat.vn