Gần tháng qua, chị Minh Nguyệt (Quảng Nam) dễ dàng mua được các loại trái cây như táo envy, nho, cam nhập khẩu… tại 2 siêu thị mini gần nhà, thay vì phải đặt trước ở các cửa hàng trong khu vực rồi chờ đợi nhiều ngày. Thời lượng mua sắm của chị ở chợ cũng được xén bớt cho các điểm bán lẻ có thương hiệu kể trên.

"Họ bán nhiều mặt hàng, không gian bày trí cũng sạch sẽ, hiện đại. Chị em ở đây toàn nói đùa: Giờ mình được sống như người thành phố!", chị ví von.

Chị Nguyệt là một trong 62,5 triệu người sống ở nông thôn được các chuỗi bán lẻ thực phẩm và hàng tiêu dùng hiện đại mong muốn phục vụ. Từ năm ngoái đến nay, nhiều hệ thống lớn đã bắt đầu điểm danh tại các địa phương bên ngoài những thành phố lớn. Giờ đây, các tỉnh không chỉ có siêu thị Co.op Mart hay Go! ở thành phố trung tâm, mà ngay gần nhà có thể tìm được điểm bán của WinMart (thuộc Masan) hoặc Bách Hóa Xanh.

Thị trường bán lẻ 41 tỷ USD còn bỏ ngỏ

Thị trường bán lẻ thực phẩm có quy mô 50 tỷ USD, trong đó 5 thành phố thuộc Trung ương chỉ đóng góp 9 tỷ USD, tức bằng 20% quy mô cả nước. Đa số nhà bán lẻ thực phẩm đang tập trung tại Hà Nội và TP. HCM, các địa phương còn lại vẫn còn bỏ ngỏ, nhất là nông thôn. Khu vực này chiếm 65% dân số nhưng độ phủ của kênh hiện đại còn rất hạn chế ở mức 10%, chỉ bằng một nửa so với khu vực thành thị. Như vậy "bàn tiệc" bán lẻ thực phẩm linh đình vẫn còn "miếng bánh" khổng lồ trị giá khoảng 41 tỷ USD chưa được chia xén.

Những chỉ báo tương tự cũng được thể hiện trong thống kê của hãng nghiên cứu thị trường Kantar . Người tiêu dùng ngày càng mua sắm qua nhiều kênh hơn, với số kênh trung bình tăng từ 5,3 trong năm 2019 lên 6 trong năm trước. Các kênh hiện đại như siêu thị mini, cửa hàng chuyên biệt, đặc biệt là online đang gia tăng thị phần rõ rệt. Trong khi đó, kênh truyền thống (chợ, tạp hóa) giảm dần từ 64% (năm 2019) xuống còn 55% (năm 2024) và dự báo tiếp tục giảm tới năm 2026.

Đáng chú ý, khoảng 75% người dân tại nông thôn vẫn mua sắm ở kênh truyền thống. Điều này cho thấy tiềm năng mở rộng rất lớn đối với doanh nghiệp nào sở hữu chiến lược xen kẽ giữa hiện đại hóa và duy trì độ phủ sâu rộng.

Chứng khoán Shinhan Việt Nam (SSV) dẫn một khảo sát của NielsonIQ chỉ ra sự chuyển dịch trong thói quen tiêu dùng hiện đại khi khách hàng đang dần rời xa các siêu thị và cửa hàng tiện lợi sang siêu thị mini - những cửa hàng quy mô nhỏ nhưng tối ưu về sự tiện dụng và đảm bảo cung ứng đầy đủ các mặt hàng.

"Đây là lợi thế đối với doanh nghiệp đã xây dựng được hệ thống bán lẻ hiện đại với độ phủ sóng rộng khắp như Masan", nhóm phân tích SSV đánh giá.

Masan sở hữu WinCommerce (WCM) hiện là hệ thống bán lẻ hiện đại lớn nhất Việt Nam với hơn 4.000 điểm bán trải rộng khắp 34 tỉnh, thành. Sở hữu nhiều mô hình như siêu thị WinMart và các mô hình siêu thị mini WinMart+ khu vực thành thị và nông thôn, cửa hàng WiN, hay cửa hàng hợp tác với các tiệm tạp hóa truyền thống Win+, chuỗi này được đánh giá có khả năng đáp ứng nhu cầu mua sắm của mọi đối tượng khách hàng.

Hiện tại, WCM sở hữu hơn 1.500 cửa hàng WinMart+ nông thôn, chiếm hơn 37% toàn mạng lưới, tính đến cuối tháng 5. Đây là khu vực chiến lược cho kế hoạch mở mới cửa hàng, ghi nhận doanh thu thuần 35.600-36.900 tỷ đồng và góp phần giữ vững đà lợi nhuận dương của WCM trong năm nay.

WinMart dần chinh phục thị trường nông thôn

Chiến lược nào đúng hướng cho bán lẻ nông thôn?

Để mọi khách hàng đều cảm thấy "được sống như người thành phố" tương tự chị Minh Nguyệt, WCM tìm ra mô hình tối ưu, đưa trải nghiệm mua sắm làm ưu tiên hàng đầu. Điểm mạnh của họ tại khu vực nông thôn sẽ là danh mục hàng hóa đa dạng, có thương hiệu và chiến lược giá cạnh tranh, giá thấp mỗi ngày.

So với các điểm bán truyền thống, chuỗi WinMart+ có lợi thế nhờ danh mục bình quân khoảng 2.000 mã sản phẩm cho mỗi cửa hàng, gấp 10 lần tiệm tạp hóa thông thường. Theo nghiên cứu của họ, thị trường bán lẻ nông thôn hiện nay chỉ có 49% hàng hóa có thương hiệu. Do đó với thế mạnh về sản phẩm nhãn hàng riêng từ hệ sinh thái Masan, WCM xuất hiện và mang đến các sản phẩm có thương hiệu mạnh bằng chính sách giá tốt mỗi ngày. Mục tiêu hàng đầu của chuỗi là giúp người tiêu dùng khu vực nông thôn tiếp cận hàng hóa có chất lượng nhưng với mức giá cạnh tranh.

Công ty tập trung tối ưu nhờ tận dụng mạng lưới mua hàng toàn quốc cùng hệ sinh thái tích hợp của Masan nhằm rút ngắn chuỗi cung ứng, cắt giảm khâu trung gian để có mức giá thấp và ổn định. Chiến lược trên đã giúp WCM đi đúng hướng.

Số liệu mới nhất đến tháng 5, doanh thu thuần toàn mạng lưới WCM ước đạt 3.031 tỷ đồng, tăng 17,6% so với cùng kỳ. Trong đó, doanh thu thuần của mô hình WinMart+ nông thôn ước tăng 36,4%, đạt gần 700 tỷ đồng. Lũy kế 5 tháng đầu năm nay, WCM ước đạt 14.700 tỷ đồng doanh thu thuần, tăng 12,8% so với cùng kỳ. .

Việc mở rộng mạng lưới tiếp tục đóng góp tích cực vào tăng trưởng.Trong 5 tháng đầu năm, chuỗi này có 2570 cửa hàng mới, đạt gần 40% kế hoạch cơ sở cả năm. Hơn 75% thuộc mô hình nông thôn, cho thấy hiệu quả của chiến lược này. Tổng thể, các cửa hàng mở mới từ đầu năm đến nay đã mang lại lợi nhuận dương.

Các siêu thị mini dần mở rộng ở khu vực nông thôn

"WCM đang đi đúng hướng để đạt ít nhất 700 cửa hàng mới mở trong năm nay", báo cáo gần đây của Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) đánh giá.

Nhận xét về mô hình nông thôn, Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cho rằng, các cửa hàng được thiết kế tinh gọn, tập trung vào các sản phẩm tiêu dùng nhanh thiết yếu với giá cả hợp lý, đồng thời tận dụng chi phí đầu tư và vận hành thấp, giúp nhiều cửa hàng mới có thể sinh lời ngay từ năm đầu. Đặc biệt, biên lợi nhuận ròng LFL tại các cửa hàng nông thôn đạt 2,4% trong quý I, tăng mạnh so với mức âm 0,8% cùng kỳ, củng cố vai trò của khu vực này như một động lực tăng trưởng lợi nhuận mới cho toàn hệ thống WCM.

Tuy nhiên, "miếng bánh" chục tỷ USD khu vực nông thôn không chỉ dành riêng cho WCM. Thích không gian ngăn nắp của Winmart+ gần nhà nhưng chị Nguyệt cũng nói nhiều lần đắn đo với siêu thị mini khác trong cùng khu vực vì cửa hàng trên khuyến mãi nhiều hơn, có hỗ trợ đặt hàng online và giá cả cũng "mềm" hơn ở một số mặt hàng. Trong các báo cáo gần đây, nhiều công ty chứng khoán cảnh báo về tính cạnh tranh gay gắt ở thị trường mới với chuỗi bán lẻ hiện đại của Masan.

Song song đó, vấn đề kiểm soát tốc độ mở rộng cũng cần được lưu ý. Theo giới chuyên gia, thu nhập bình quân trên đầu người ở khu vực nông thôn thấp, nếu mở rộng quá nhanh thì chi phí logistics và tỷ lệ hao hụt hàng có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận.

Trước những biến động gần đây, SSV lưu ý thêm rủi ro nhu cầu tiêu thụ yếu có thể ảnh hưởng đến WCM. Khi sức mua suy giảm do suy thoái kinh tế, lạm phát cao hoặc thu nhập người dân bị ảnh hưởng, doanh thu tại các chuỗi bán lẻ của Masan có thể sụt, đặc biệt ở các mặt hàng không thiết yếu như thực phẩm chế biến sẵn, đồ uống và hàng tiêu dùng nhanh.

Dù vậy, chuỗi bán lẻ hiện đại này vẫn được nhiều bên quan sát đồng tình rằng có lợi thế lớn nhờ là đơn vị tiên phong tiến sâu vào khu vực nông thôn và nguồn lực hỗ trợ đầy đủ từ Tập đoàn Masan.

Xem thêm tại nguoiquansat.vn