Thị trường tài chính toàn cầu đối mặt nhiều biến động

Thời gian gần đây, thị trường tài chính quốc tế liên tục chịu tác động bởi những yếu tố bất định, từ các chính sách thuế quan đến căng thẳng địa chính trị leo thang tại Trung Đông. Những diễn biến phức tạp này đã làm gia tăng biến động trên các thị trường toàn cầu, đặt ra không ít thách thức cho giới đầu tư và nhà hoạch định chính sách.

Theo TS Trần Thăng Long, Giám đốc Phân tích, Công ty Chứng khoán BIDV (BSC), bức tranh thị trường hiện tại là sự đan xen nhiều thông tin ở thị trường chứng khoán toàn cầu. Từ đầu quý II đến nay, các thông tin đè nặng nhất lên thị trường quốc tế đến từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ, vốn đang được áp dụng rộng rãi với nhiều quốc gia. Cùng với đó là những căng thẳng địa chính trị, đặc biệt tại khu vực Trung Đông, giữa Iran và Israel, tiếp tục gia tăng và mở rộng.

Về thương mại, các kịch bản đàm phán thuế đang được hình thành. Thị trường kỳ vọng rằng mức thuế thấp nhất có thể rơi vào khoảng 10%, tương đương với mức mà các đồng minh của Mỹ đang áp dụng, trong khi mức trần có thể lên đến 30%, ngang bằng với mức đang được đàm phán giữa Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, tiến trình đàm phán diễn ra chậm hơn kỳ vọng, khi các nền kinh tế lớn như Ấn Độ, Nhật Bản và Liên minh châu Âu vẫn đang trong quá trình thương thảo.

Căng thẳng địa chính trị đi kèm với giá năng lượng, hàng hóa – đặc biệt là dầu thô – tăng cao đang làm gia tăng kỳ vọng lạm phát tại nhiều quốc gia, bao gồm cả Mỹ. Trong bối cảnh đó, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vẫn tỏ ra thận trọng, chưa vội thực hiện cắt giảm lãi suất. Những kỳ vọng trước đó về chính sách tiền tệ nới lỏng từ Fed và các ngân hàng trung ương khác cũng theo đó bị điều chỉnh giảm, ảnh hưởng đến tâm lý thị trường tài chính toàn cầu.

“Nhìn lại giai đoạn trước, sau thời kỳ tăng trưởng nóng, các ngân hàng trung ương đã phải áp dụng chính sách thắt chặt. Nhưng đến hiện tại, các ngân hàng trung ương đa phần đang ở xu hướng nới lỏng dần, không lập tức giảm lãi suất mà thực hiện giảm chậm, điển hình như Fed đang đưa ra những chính sách thận trọng”, TS Long nhận định.

Mặt khác, đồng USD đang suy yếu so với giai đoạn trước, giúp hỗ trợ cho quá trình phục hồi của nền kinh tế toàn cầu. Các quốc gia mới nổi như Việt Nam vì vậy cũng có thêm dư địa chính sách để hỗ trợ tăng trưởng trong nước.

TS Trần Thăng Long cho rằng Việt Nam đang sở hữu một số lợi thế đáng kể, có những điểm vượt trội hơn với nhiều công cụ chính sách. Khác với nhiều quốc gia đã đẩy mạnh đầu tư hạ tầng hậu COVID-19 và hiện đối mặt với áp lực tài khóa, Việt Nam lại triển khai đầu tư một cách thận trọng hơn. Chính điều này tạo nền tảng cho một kế hoạch đầu tư công quy mô lớn trong 5–10 năm tới, mang lại kỳ vọng tăng trưởng bền vững cho nền kinh tế trong trung hạn.

Song song với đó, loạt chính sách gần đây theo hướng cởi mở hơn, chú trọng khuyến khích phát triển khoa học công nghệ và thúc đẩy hợp tác kinh tế quốc tế. Việt Nam cũng tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất – kinh doanh, đồng thời khẳng định vai trò của kinh tế tư nhân và đẩy mạnh đầu tư công.

Tác động đến thị trường chứng khoán Việt Nam

Từ đầu năm đến nay, thị trường chứng khoán Việt Nam đã ghi nhận mức tăng trưởng tích cực, ngoại trừ một nhịp điều chỉnh trong tháng 4/2025 – thời điểm Mỹ bất ngờ đề xuất mức thuế đối ứng cao tới 46% đối với Việt Nam. Sau cú sốc đó, nhà đầu tư kỳ vọng quá trình đàm phán sẽ giúp đưa mức thuế về ngưỡng hợp lý hơn.

TS Trần Thăng Long cho biết, nhà đầu tư hiện đang tập trung trở lại vào các yếu tố nội tại của nền kinh tế Việt Nam. Về mặt chính sách, Việt Nam đang ở trong chu kỳ điều hành thuận lợi, với nhiều chính sách kinh tế để đạt được sự tăng trưởng.

Dòng vốn nước ngoài – từng ghi nhận áp lực bán mạnh trong hai năm qua – cũng đang có dấu hiệu đảo chiều. Thống kê gần đây cho thấy nhà đầu tư ngoại đã bắt đầu mua ròng trở lại với khối lượng lớn, góp phần củng cố niềm tin cho giới đầu tư trong nước.

Một yếu tố đáng lưu ý là định giá thị trường hiện khá hấp dẫn. Chỉ số P/E toàn thị trường dao động quanh mức 13 lần, thấp hơn đáng kể so với mức trung bình nhiều năm là khoảng 15 lần. Trong khi đó, lợi nhuận doanh nghiệp quý I/2025 vẫn duy trì đà tăng trưởng ổn định. Nếu thuế quan sau đàm phán chỉ dao động trong khoảng 15–25%, thì kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết có thể đạt 14–15% – cao hơn đáng kể so với mức trung bình của các nền kinh tế khác.

“Các chính sách vĩ mô hiện đang đi đúng hướng. Tăng trưởng kinh tế trong nước đang dần phục hồi và nhiều khả năng sẽ đạt mục tiêu đề ra là 8% GDP. Thị trường chứng khoán sẽ sớm phản ánh những kỳ vọng đó, không chỉ trong năm nay mà còn ở các năm tiếp theo”, TS Long chia sẻ.

Đáng chú ý, kỳ đánh giá sắp tới của FTSE về việc nâng hạng thị trường Việt Nam đang được kỳ vọng ở mức cao hơn so với các lần trước. Nếu kết quả khả quan, đây sẽ là cú hích đáng kể cho dòng vốn đầu tư và tâm lý nhà đầu tư trong các quý tới.

Theo TS Long, nhà đầu tư nên giữ tầm nhìn dài hạn, tập trung vào tăng trưởng thực chất của doanh nghiệp. Năm 2025 được dự báo sẽ là năm có nhiều thông tin ảnh hưởng từ thương mại quốc tế, do đó các ngành liên quan đến xuất khẩu, logistics, khu công nghiệp sẽ chịu tác động lớn hơn. Ngược lại, những nhóm ngành gắn liền với tăng trưởng nội địa như ngân hàng, bán lẻ, công nghệ, hạ tầng, dầu khí, hóa chất, phân bón… – các lĩnh vực ít chịu ảnh hưởng từ bên ngoài nhưng được hỗ trợ bởi chính sách trong nước – sẽ có nhiều kỳ vọng hơn giai đoạn từ nay đến cuối năm.

Tuy nhiên, TS Long cho rằng nhà đầu tư cũng cần thận trọng trong lựa chọn cổ phiếu, vì ngay cả trong một ngành cũng sẽ có sự phân hóa rõ rệt về khả năng tận dụng cơ hội từ môi trường kinh tế hiện tại.