Nở rộ

Tập đoàn Novaland (mã chứng khoán: NVL) vừa công bố các tờ trình xin ý kiến cổ đông điều chỉnh và thay thế các phương án phát hành cổ phiếu đã được thông qua trong các nghị quyết đại hội đồng cổ đông năm 2022 và 2023.

Theo đó, đối với việc phát hành cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu, tỷ lệ phát hành dự kiến trước đây là 1:1 được đề xuất thay thế bằng 10:6. Liên quan đến phương án phát hành cổ phiếu riêng lẻ, nội dung thay đổi chủ yếu là số lượng phát hành được điều chỉnh từ 975.052.269 cổ phiếu còn tối đa 200.000.000 cổ phiếu.

Để giảm áp lực tài chính cho công ty, Novaland đã và đang tìm cách thương lượng, đàm phán với các bên bảo đảm, chủ nợ.

Về việc phát hành cổ phiếu ESOP cho người lao động năm 2022 và 2023 thì gia hạn thời hạn thực hiện đến hết năm 2024 hoặc thời hạn khác theo quyết định của Hội đồng quản trị và làm rõ đối tượng phát hành là thành viên Hội đồng quản trị, người lao động của công ty và công ty con theo danh sách do Hội đồng quản trị phê duyệt.

Novaland cũng xin ý kiến cổ đông về việc đăng ký giao dịch trái phiếu tại Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), áp dụng đối với các trái phiếu riêng lẻ chuyển đổi mã NVL42203 và trái phiếu riêng lẻ không chuyển đổi, kèm chứng quyền mã NVL52204 do công ty phát hành và đáp ứng đầy đủ các điều kiện để thực hiện việc đăng ký này.

Ngoài ra, với tình hình khó khăn hiện tại, việc sắp xếp dòng tiền chưa thể thực hiện ngay lập tức hay việc bán tài sản trả nợ khó đạt hiệu quả khi thị trường không thuận lợi, nhằm giảm áp lực tài chính cho công ty, Novaland đã và đang tìm cách thương lượng, đàm phán với các bên bảo đảm, chủ nợ.

Cụ thể, NVL trình xin ý kiến các cổ đông liên quan đến chủ trương phát hành cổ phiếu hoán đổi nợ cho các khoản nợ phù hợp với quy định của pháp luật và trình cổ đông thỏa thuận khung bồi hoàn nhằm xác lập nguyên tắc bồi hoàn cho tất cả các bên khi sử dụng tài sản là bất động sản, cổ phiếu, vốn góp tại doanh nghiệp khác và các tài sản khác để bảo đảm cho nghĩa vụ của Novaland.

Tương tự, Công ty CP Du lịch và Tiếp thị giao thông vận tải Việt Nam (Vietravel - mã chứng khoán: VTR) đã phát hành 6 triệu cổ phiếu để hoán đổi nợ cho Công ty CP Tập đoàn Hưng Thịnh với tỷ lệ 28.000 đồng được hoán đổi thành 1 cổ phiếu phổ thông phát hành thêm. Tổng giá trị nợ được hoán đổi là 168 tỷ đồng.

6 triệu cổ phiếu VTR dùng để hoán đổi nợ đã vay với Tập đoàn Hưng Thịnh theo hợp đồng vay nợ ký ngày 26/11/2021, để bổ sung vốn lưu động. Tổng giá trị khoản nợ hoán đổi là 168 tỷ đồng và tỉ lệ nợ hoán đổi là 2,8:1 - có nghĩa là 28.000 đồng nợ của Hưng Thịnh sẽ được đổi thành 1 cổ phiếu VTR phát hành thêm.

Tập đoàn Xây dựng Hoà Bình có gần 33 triệu cổ phiếu là phát hành riêng lẻ để hoán đổi nợ.

Tập đoàn Xây dựng Hoà Bình (mã chứng khoán: HBC) cũng gây chú ý với kế hoạch phát hành lượng lớn cổ phần nhằm hoán đổi nợ. Theo đó, HBC sẽ phát hành gần 253 triệu cổ phiếu, trong đó có gần 33 triệu cổ phiếu là phát hành riêng lẻ để hoán đổi nợ.

Như vậy, HBC có giảm số lượng phát hành cấn trừ nợ so với kế hoạch ban đầu do đã thanh toán nợ cho một số chủ nợ, một số chủ nợ thay đổi ý định hoán đổi nợ.

Ngoài ra, với số tiền hàng ngàn tỷ phát hành cho đối tác ngoại, HBC cũng dự dùng để thanh toán các khoản nợ vay của công ty với các ngân hàng. Trong đó, hơn 1.754 tỷ đồng là trả gốc và lãi cho Ngân hàng BIDV, gần 998 tỷ đồng trả cho VietinBank, 158 tỷ trả gốc và lãi cho Ngân hàng MSB, 136 tỷ trả cho NCB, còn lại trả cho VPBank và SeABank.

Tuy nhiên, việc phát hành hoặc hoán đổi cổ phiếu để cấn trừ nợ đã manh nha từ năm trước và nở rộ trong năm nay. Cụ thể, năm 2022, Công ty CP Địa ốc Hoàng Quân (mã chứng khoán: HQC) phải dùng phương án này. Trong đó, HQC lên kế hoạch phát hành 130,7 triệu cổ phiếu riêng lẻ cho 4 chủ nợ để hoán đổi 1.307 tỷ đồng nợ vay với giá phát hành cổ phiếu riêng lẻ là 10.000 đồng/cổ phiếu. HQC cũng trình cổ đông kế hoạch phát hành 87,3 cổ phiếu với giá 10.000 đồng/cổ phiếu cho ông Trương Anh Tuấn - Chủ tịch Hội đồng quản trị HQC để hoán đổi 873 tỷ đồng.

Trước đó nữa, Công ty CP Quốc Cường Gia Lai (mã chứng khoán: QCG) cũng thông qua phương án phát hành gần 62 triệu cổ phiếu với giá 11.000 đồng/cổ phiếu, hạn chế chuyển nhượng trong vòng 1 năm. Công ty CP Gỗ Trường Thành (mã chứng khoán: TTF) phát hành gần 41 triệu cổ phiếu để hoán đổi khoản nợ khoảng 405 tỷ đồng với ông Bùi Hồng Minh. Tỷ lệ hoán đổi nợ là 10.000 đồng hoán đổi thành 1 cổ phiếu ưu đãi với cổ tức cố định là 6,5%/năm.

Giải pháp tạm thời

Theo ông Hoàng Kim Hoài - Tổng Giám đốc Phúc Điền Land, việc phát hành hoặc hoán đổi cổ phiếu để cấn trừ nợ nở rộ gần đây chỉ là giải pháp tạm thời giúp các công ty giảm hệ số đòn cân nợ, giải quyết khó khăn trước mắt. Lợi ích dễ thấy đầu tiên là trút bỏ được gánh nợ cận kề ngày đáo hạn.

Địa ốc Hoàng Quân từng có kế hoạch phát hành 130,7 triệu cổ phiếu riêng lẻ cho 4 chủ nợ để hoán đổi 1.307 tỷ đồng nợ vay.

Đối với chủ nợ, phương án này đôi khi là lựa chọn tốt nhất khi doanh nghiệp không thể xoay xở tiền ngay, hay việc bán tài sản trả nợ khó đạt hiệu quả khi thị trường không thuận lợi.

Tuy nhiên, để thuyết phục các chủ nợ chấp nhận lấy cổ phiếu, doanh nghiệp phải tạo được niềm tin vào sự hồi phục của công ty. Do đó, doanh nghiệp cần đạt được tăng trưởng lợi nhuận tương xứng mới có thể duy trì tỷ suất sinh lời.

Ở chiều ngược lại, nhiều chuyên gia cho rằng, về lâu dài thì việc phát hành hoặc hoán đổi cổ phiếu để cấn trừ nợ là điều không tốt vì không thể hiện sự cân bằng dòng tiền. Điều này tạo ra rủi ro là không cân xứng giữa nguồn vốn, cách sử dụng vốn và chi phí vốn. Chưa kể, khi phát hành mới cấn trừ nợ sẽ khiến cổ phiếu bị pha loãng. Hệ luỵ là những nhà đầu tư dài hạn ít có hy vọng về cổ tức, giá cổ phiếu khó có cơ hội phục hồi bền vững.