Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu và trong nước đối mặt với nhiều thách thức, các ngân hàng thương mại cổ phần đang tích cực triển khai các kế hoạch tăng vốn điều lệ. Đây không chỉ là yêu cầu tất yếu để đáp ứng các quy định về an toàn vốn mà còn là chiến lược quan trọng nhằm nâng cao năng lực quản trị, tăng cường bộ đệm tài chính và hỗ trợ phát triển bền vững.

Ngân hàng Á Châu (ACB) vừa được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận tăng vốn điều lệ thêm tối đa gần 6.700 tỷ đồng thông qua phát hành cổ phiếu để trả cổ tức với tỷ lệ 15%. Theo đó, ACB sẽ phát hành gần 670 triệu cổ phần mới, nâng vốn điều lệ từ 44.667 tỷ đồng lên 51.367 tỷ đồng. Việc tăng vốn này, dự kiến hoàn thành trong quý 3/2025, sẽ giúp ACB bổ sung nguồn vốn trung và dài hạn, phục vụ các hoạt động cấp tín dụng, đầu tư trái phiếu chính phủ và phát triển cơ sở vật chất.

Tương tự, Ngân hàng Quốc tế Việt Nam (VIB) cũng được Ngân hàng Nhà nước phê duyệt kế hoạch tăng vốn thêm gần 4.300 tỷ đồng. VIB dự kiến phát hành 417,1 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu (tỷ lệ 14%) và 7,8 triệu cổ phiếu thưởng cho cán bộ, nhân viên (tỷ lệ 0,26%). Sau khi hoàn tất, vốn điều lệ của VIB sẽ tăng từ 29.791 tỷ đồng lên hơn 34.040 tỷ đồng, củng cố vị thế tài chính và mở rộng quy mô hoạt động.

Ngoài ACB và VIB, nhiều ngân hàng khác cũng đang rốt ráo thực hiện kế hoạch tăng vốn. Ngân hàng Quân đội (MB) đã thông qua kế hoạch tăng vốn thêm gần 19.726 tỷ đồng, đưa tổng vốn điều lệ lên 81.368 tỷ đồng. Ngân hàng Phương Đông (OCB) đặt mục tiêu tăng vốn lên 26.631 tỷ đồng thông qua phát hành cổ phiếu từ nguồn vốn chủ sở hữu. Ngân hàng Sài Gòn - Hà Nội (SHB) cũng dự kiến tăng vốn điều lệ thêm khoảng 5.300 tỷ đồng thông qua phát hành cổ phiếu để trả cổ tức. Sau phát hành, vốn điều lệ của SHB sẽ tăng từ 40.657 tỷ đồng lên gần 45.942 tỷ đồng.

Tương tự, Ngân hàng Hàng Hải Việt Nam (MSB) dự kiến tăng vốn điều lệ thêm 5.200 tỷ đồng thông qua phát hành 520 triệu cổ phiếu trả cổ tức, đưa vốn điều lệ từ 26.000 tỷ đồng lên 31.200 tỷ đồng. Ngân hàng Tiên Phong (TPBank) lên kế hoạch phát hành tối đa hơn 132 triệu cổ phiếu để trả cổ tức tỷ lệ 5%, qua đó tăng vốn điều lệ thêm khoảng 1.320,9 tỷ đồng, nâng tổng vốn điều lệ lên hơn 27.740 tỷ đồng.

Tính đến đầu năm 2025, tổng vốn điều lệ của 28 ngân hàng thương mại trong nước đạt hơn 823.500 tỷ đồng (khoảng 33 tỷ USD), tăng 15% so với cuối năm 2023. Đáng chú ý, số lượng ngân hàng có vốn điều lệ trên 1 tỷ USD đã tăng từ 12 lên 15 ngân hàng, trong đó các ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân như Techcombank và VPBank ghi nhận sự bứt phá mạnh mẽ. Techcombank đã tăng vốn từ 35.225 tỷ đồng lên 70.658 tỷ đồng, vươn lên vị trí thứ hai, trong khi VPBank giữ vững vị trí dẫn đầu với vốn điều lệ 79.339 tỷ đồng.

Theo các chuyên gia, việc tăng vốn điều lệ không chỉ giúp các ngân hàng đáp ứng quy định về tỷ lệ an toàn vốn (CAR) mà còn tạo nguồn lực để mở rộng hoạt động kinh doanh, đặc biệt trong bối cảnh tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn đang bị siết chặt theo Thông tư 08/2020/TT-NHNN.

Tiến sỹ Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia ngân hàng nhấn mạnh rằng tăng vốn điều lệ là yếu tố tiên quyết để gia tăng nguồn vốn trung và dài hạn, đẩy mạnh đầu tư công nghệ và cải thiện hệ số CAR, đặc biệt khi rủi ro nợ xấu có xu hướng gia tăng trong năm 2025.

“Vốn điều lệ đóng vai trò như một ‘bộ đệm’ tài chính, giúp ngân hàng đối phó với những biến động kinh tế và hỗ trợ khách hàng doanh nghiệp, cá nhân,” ông Hiếu nhấn mạnh.

Cùng quan điểm, Tiến sỹ Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh cũng cho rằng việc tăng vốn còn giúp giải quyết áp lực nợ xấu, vốn đang gia tăng do kinh tế trong nước gặp khó khăn, thị trường chứng khoán và bất động sản phục hồi chậm, cùng với những hạn chế trong xử lý nợ theo Nghị quyết 42.

Điều này đúng như với nhận định của Ngân hàng Nhà nước mới đây, tỷ lệ nợ xấu gia tăng đang gây áp lực lên ngành ngân hàng, nhất là trong bối cảnh năm 2025 được xác định là năm tăng tốc, bứt phá để hoàn thành các mục tiêu của giai đoạn 2021-2025.

Mới đây, Ngân hàng Nhà nước đã công bố dự thảo Thông tư quy định tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu cho các ngân hàng thương mại, dự kiến tăng từ 8% lên 10,5% vào năm 2033, với vốn cấp 1 tối thiểu 6% và vốn lõi cấp 1 là 4,5%. Dự thảo này còn đưa ra quy định về vốn đệm bảo toàn (2,5%) và vốn đệm phản chu kỳ (0-2,5%), nhằm tăng khả năng chống chịu của hệ thống ngân hàng trước các cú sốc kinh tế.

Trường hợp, các ngân hàng thương mại không đáp ứng tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu 8% sẽ không được chia cổ tức tiền mặt. Như vậy, ngoài đảm bảo quy định về tỷ lệ an toàn vốn, tăng vốn điều lệ là yếu tố tiên quyết, giúp ngân hàng gia tăng nguồn vốn trung và dài hạn để mở rộng hoạt động kinh doanh khi tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn để cho vay trung- dài hạn đang co dần.

Các chuyên gia đánh giá việc nâng tỷ lệ an toàn vốn lên 10,5% - mức gần chuẩn Basel III cho thấy Việt Nam đang hướng tới các tiêu chuẩn quốc tế, tăng độ tin cậy và khả năng cạnh tranh của hệ thống ngân hàng. Đây cũng là động lực để các ngân hàng đẩy mạnh tăng vốn, đảm bảo nguồn lực tài chính vững mạnh để hỗ trợ tăng trưởng tín dụng và phát triển bền vững trong giai đoạn đầy thách thức phía trước./.

Các ngân hàng Việt Nam đẩy mạnh chia cổ tức bằng cổ phiếu nhằm tăng vốn điều lệ, đáp ứng chuẩn Basel III và tăng khả năng cạnh tranh.