Năm 2024 chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ trong hoạt động phát hành trái phiếu tăng vốn cấp 2 của các ngân hàng tại Việt Nam, với tổng giá trị đạt 92.000 tỷ đồng, tăng 18% so với năm trước. Theo các chuyên gia từ VIS Rating, động thái này nhằm hỗ trợ tăng trưởng tín dụng và duy trì tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về tỷ lệ an toàn vốn.

Trong đó, các ngân hàng quốc doanh như Agribank, BIDV, VietinBank chiếm 55% lượng trái phiếu phát hành, chủ yếu để bù đắp phần vốn cấp 2 đã bị khấu trừ. Các ngân hàng lớn và vừa như MBBank, HDBank cũng tăng cường phát hành nhằm đáp ứng sự gia tăng tài sản có trọng số rủi ro.

Chia sẻ về triển vọng năm 2025, ông Phan Duy Hưng - Giám đốc và chuyên gia phân tích cấp cao tại VIS Rating kỳ vọng rằng, các ngân hàng sẽ tiếp tục đẩy mạnh phát hành trái phiếu tăng vốn cấp 2 ra công chúng để khai thác nhu cầu đầu tư mạnh mẽ của nhà đầu tư cá nhân.

Trái phiếu tăng vốn cấp 2 sẽ tăng phát hành ra công chúng trong năm 2025

Xu hướng này được thúc đẩy bởi sự gia tăng trong năm 2024, khi lượng trái phiếu tăng vốn cấp 2 phát hành ra công chúng đạt 37.000 tỷ đồng, tăng 43% so với năm trước, với sự tham gia tích cực của các ngân hàng quy mô nhỏ như BAB, BVB, KLB, cùng các ngân hàng lớn hơn như HDBank và MBBank.

Theo các quy định mới về phát hành trái phiếu, trái phiếu chào bán riêng lẻ cho nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp cần có xếp hạng tín nhiệm và tài sản đảm bảo hoặc bảo lãnh thanh toán. Điều này đã dẫn đến sự chuyển dịch từ phát hành riêng lẻ sang phát hành công chúng để đáp ứng yêu cầu pháp lý. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần lưu ý rằng trái phiếu tăng vốn cấp 2 có mức độ rủi ro cao hơn, với kỳ hạn dài, ưu tiên thanh toán thấp trong trường hợp thanh lý tài sản, và không được bảo lãnh thanh toán.

Trái phiếu tăng vốn cấp 2 sẽ tăng phát hành ra công chúng trong năm 2025

Trước đó, VIS Rating cũng chỉ ra rằng trong 3 năm tới, các ngân hàng cần bổ sung khoảng 283.000 tỷ đồng thông qua phát hành trái phiếu tăng vốn cấp 2 để đáp ứng yêu cầu về vốn và an toàn vốn. Nhìn lại năm 2023, tổng lượng trái phiếu phát hành của các ngân hàng đạt 196.000 tỷ đồng, tăng mạnh so với 104.000 tỷ đồng vào năm 2019.

Trong cơ cấu vốn, các ngân hàng quốc doanh và một số ngân hàng tư nhân quy mô nhỏ đã tận dụng trái phiếu tăng vốn cấp 2 như một giải pháp để khắc phục hạn chế trong việc huy động vốn cổ phần và hỗ trợ vốn cấp 1 – vốn đang ở mức thấp.

Đáng chú ý, trái phiếu tăng vốn cấp 2 chiếm đến 35% tổng quy mô phát hành. Nguồn vốn huy động từ các đợt phát hành này chủ yếu được sử dụng để kiểm soát tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn dưới 30%, đồng thời đảm bảo tỷ lệ cho vay trên tiền gửi (LDR) ở mức an toàn 85%.

Dự báo, hơn 283.000 tỷ đồng trái phiếu tăng vốn cấp 2 sẽ được phát hành trong giai đoạn 2024 – 2026, trong đó khoảng 55% dự kiến đến từ các ngân hàng quốc doanh. Lý do chính là vốn cấp 2 của nhóm này sẽ bị khấu trừ đáng kể theo quy định: các trái phiếu tăng vốn cấp 2 đang lưu hành, nếu được tính vào vốn tự có, sẽ bị khấu trừ 20% mỗi năm trong 5 năm cuối kỳ hạn. Để thay thế lượng trái phiếu bị khấu trừ này và duy trì mức an toàn vốn, các ngân hàng sẽ phải tăng cường phát hành trái phiếu mới.

Đối với các ngân hàng tư nhân, đặc biệt là những ngân hàng quy mô nhỏ và có khả năng sinh lời thấp, trái phiếu tăng vốn cấp 2 sẽ được sử dụng để hỗ trợ nâng tỷ lệ an toàn vốn thêm từ 3 - 4%. Trong khi đó, một số ngân hàng tư nhân quy mô vừa và lớn với mục tiêu tăng trưởng tín dụng cao cũng sẽ sử dụng công cụ này để đáp ứng nhu cầu vốn trung và dài hạn, đồng thời cải thiện năng lực cạnh tranh trên thị trường./.