Lợi nhuận “bốc hơi” hàng chục tỷ đồng sau soát xét

Là một trong số các doanh nghiệp ghi nhận lợi nhuận giảm mạnh sau soát xét, Công ty CP Tập đoàn F.I.T (FIT) công bố lợi nhuận sau thuế (LNST) trong báo cáo tài chính (BCTC) soát xét bán niên 2023 do Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn A&C thực hiện giảm còn 33 tỷ đồng, tương đương giảm 87% so với báo cáo tự lập (252 tỷ đồng). Lợi nhuận ròng đạt 7 tỷ đồng sau soát xét.

Trong báo cáo kiểm toán, khoản mục thay đổi nhiều nhất là doanh thu từ hoạt động tài chính, chỉ đạt 94 tỷ đồng, trong khi báo cáo tự lập là 323 tỷ đồng.

Theo giải trình của F.I.T, nguyên nhân thay đổi là do điều chỉnh lại các bút toán liên quan đến việc hợp nhất công ty con đối với khoản đầu tư vào Công ty CP Cap Padaran Mũi Dinh. Trên báo cáo tự lập ghi nhận 224 tỷ đồng lợi nhuận từ hợp nhất công ty con này, còn báo cáo kiểm toán không ghi nhận.

Tại thời điểm ngày 4/1/2023, F.I.T đã tăng phần vốn đầu tư vào Công ty CP Cap Padaran Mũi Dinh thông qua công ty con là Công ty CP Đầu tư Bất động sản F.I.T để gián tiếp tăng tỷ lệ biểu quyết của tập đoàn vào Công ty Cap Padaran Mũi Dinh từ 50% lên 50,82%. Tại ngày 4/1, công ty này đã chính thức trở thành công ty con cấp hai của Tập đoàn F.I.T.

Trong các BCTC hợp nhất quý I và II/2023, F.I.T cũng đã ghi nhận khoản đầu tư vào Cap Padaran Mũi Dinh là công ty con theo phương pháp hợp nhất. Tuy nhiên, cuối tháng 7/2023, Công ty Đầu tư Bất động sản F.I.T đã ban hành nghị quyết chuyển nhượng cổ phần do Cap Padaran Mũi Dinh phát hành. Do đó, dẫn tới sự thay đổi trên báo cáo soát xét bán niên 2023 của Tập đoàn F.I.T. Đến hiện tại, Cap Padaran Mũi Dinh vẫn là công ty liên kết của FIT.

Tương tự, BCTC hợp nhất sau soát xét của Công ty CP Kho vận Miền Nam (Sotrans, STG) cũng cho thấy, LNST giảm 26,3 tỷ đồng, tương đương 21% so với báo cáo tự lập, xuống còn 99 tỷ đồng.

Công ty cho biết, lợi nhuận bán niên 2023 giảm sau soát xét chủ yếu do báo cáo soát xét thực hiện bút điều chỉnh khoản chênh lệch do đánh giá lại tài sản tại thời điểm Sotrans mua lại cổ phần của Công ty CP Vận tải Đa phương thức Vietranstimex (VTX), khoản điều chỉnh này liên quan đến các tài sản mà VTX đã thanh lý ra khỏi tập đoàn vào tháng 5/2023.

Việc điều chỉnh làm phát sinh tăng chi phí thanh lý tài sản khoảng 29 tỷ đồng và dẫn đến làm giảm chi phí thuế thu nhập doanh nhập hoãn lại tương ứng khoảng 5,9 tỷ đồng.

So với cùng kỳ năm 2022, doanh thu thuần hợp nhất và LNST của Sotrans lần lượt giảm 41% và 27,7%. Nguyên nhân chủ yếu do doanh thu của nhóm công ty giảm hơn 41% so với cùng kỳ năm 2022 dẫn đến lợi nhuận gộp giảm hơn 94 tỷ đồng, các mảng kinh doanh bị ảnh hưởng nhiều nhất là vận chuyển cấu kiện công trình điện gió, máy biến áp và vận tải, dịch vụ giao nhận.

Công ty CP Tập đoàn Điện Quang (DQC) cũng chứng kiến LNST sau soát xét giảm mạnh 65% so báo cáo tự lập từ mức 3,4 tỷ đồng về 1,2 tỷ đồng.

Doanh nghiệp cho biết, nguyên nhân dẫn đến chênh lệch này do các công ty con điều chỉnh số liệu sau kiểm toán, dẫn đến kết quả kinh doanh hợp nhất bị thay đổi.

Theo báo cáo tài chính soát xét 6 tháng năm 2023, chỉ tiêu doanh thu thuần của Điện Quang vẫn giữ nguyên ở mức 441 tỷ đồng, giá vốn 302,5 tỷ đồng… Tuy nhiên, lãi từ liên doanh liên kết điều chỉnh giảm 2% về mức 2,4 tỷ đồng, chi phí quản lý doanh nghiệp lại tăng 4% lên 45 tỷ đồng.

Hay Tổng Công ty Bảo hiểm Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIC) cũng ghi nhận LNST bán niên 2023 trong báo cáo kiểm toán giảm 15,7 tỷ đồng, tương đương giảm 7,1% so với báo cáo tự lập, xuống 204 tỷ đồng. Nguyên nhân chủ yếu là do BIC trích bổ sung thuế thu nhập doanh nghiệp.

Trong khi đó, BCTC soát xét bán niên 2023 của Công ty Tài chính cổ phần Tín Việt (VietCredit, TIN) lại cho thấy, công ty lỗ trước thuế gần 74 tỷ đồng, trong khi BCTC tự lập trước đó lãi hơn 13 tỷ đồng.

So với BCTC tự lập, thu nhập lãi thuần của công ty giảm 16%, từ 582 tỷ đồng xuống còn 488 tỷ đồng. Thu nhập không đủ bù đắp chi phí hoạt động (271 tỷ đồng) và chi phí dự phòng rủi ro tín dụng (397 tỷ đồng) khiến công ty chuyển từ lãi trước thuế hơn 17 tỷ đồng sang lỗ gần 74 tỷ đồng sau soát xét.

Theo giải trình của TIN, nguyên nhân gây ra khoản chênh lệch thu nhập lãi thuần chủ yếu do công ty điều chỉnh phân bổ một số loại phí phát sinh từ hoạt động cấp tín dụng thông qua thẻ tín dụng, thay vì ghi nhận một lần tại thời điểm phát sinh như nhiều loại doanh thu phí khác.

So với cùng kỳ năm 2022, TIN ghi nhận tổng thu nhập giảm 15% còn 595 tỷ đồng. Trong đó, thu nhập lãi thuần giảm 25%, do doanh thu lãi giảm từ việc dư nợ giảm 14,4% và chi phí vốn tăng 13,8% so với cùng kỳ. Các giao dịch nguồn vốn như hoạt động kinh doanh ngoại hối, đầu tư mua bán chứng khoán do các diễn biến của thị trường xảy ra vào quý IV/2022 và quý I/2023 nên công ty giảm giao dịch ngoại hối, mua bán kinh doanh chứng khoán.

Vẫn có doanh nghiệp cá biệt lãi thêm trăm tỷ

Trong khi lợi nhuận sau soát xét của các doanh nghiệp trên sụt giảm mạnh, vẫn có một số doanh nghiệp “ngược chiều”. Điển hình là Công ty CP Phát triển đô thị Kinh Bắc (KBC) với LNST sau soát xét tăng thêm tới 265 tỷ đồng, tương ứng tăng 14,7% so với BCTC tự lập trước đó, lên 2.068 tỷ đồng.

Theo giải trình của Kinh Bắc, nguyên nhân lợi nhuận tăng thêm chủ yếu do trong kỳ công ty tăng ghi nhận doanh thu từ hoạt động kinh doanh khu công nghiệp. Ngoài ra, chi phí quản lý trong báo cáo soát xét cũng giảm so với báo cáo tự lập.

Cụ thể, theo thuyết minh trên báo cáo đã kiểm toán, tổng doanh thu bán niên của công ty đạt 4.791 tỷ đồng, trong đó, doanh thu cho thuê đất và cơ sở hạ tầng đạt 4.541 tỷ đồng, tăng thêm hơn 500 tỷ đồng so với báo cáo tự lập ban đầu và gấp 7,7 lần kết quả cùng kỳ.

Sau soát xét, chi phí quản lý doanh nghiệp của Kinh Bắc cũng giảm 27% so với báo cáo tự lập trước đó, xuống 294 tỷ đồng. Nguyên nhân chủ yếu của sự thay đổi này đến từ việc điều chỉnh giảm phần "chi phí khác" từ 234 tỷ đồng trong báo cáo tự lập xuống còn 100 tỷ đồng trong báo cáo soát xét. Tuy nhiên, các điều chỉnh cụ thể không được thuyết minh.

Như vậy, sau soát xét, doanh thu thuần của Kinh Bắc đạt 4.551 tỷ đồng và LNST đạt 2.068 tỷ đồng, lần lượt gấp 4,2 lần và gấp 10,3 lần cùng kỳ năm ngoái, đều hoàn thành hơn 50% chỉ tiêu doanh thu và mục tiêu lợi nhuận năm.

Tương tự, Tổng công ty Việt Thắng – Công ty CP (mã TVT) cũng ghi nhận LNST trong báo cáo soát xét bán niên 2023 tăng thêm 209 triệu đồng, tương đương 6,6% so với báo cáo tự lập, lên gần 3,4 tỷ đồng. Tuy nhiên, mức lợi nhuận này vẫn sụt giảm hơn 84% so với cùng kỳ năm ngoái.

Công ty cho biết LNST bán niên 2023 sau soát xét tăng 209 triệu đồng là do chi phí thuế hiện hành giảm 209 triệu đồng do tăng khoản thu nhập được miễn thuế (hơn 1 tỷ đồng).