Dịch chuyển về hướng tín dụng tiêu dùng

Tính đến ngày 28/5/2025, dư nợ tín dụng đạt 16.603.896 tỷ đồng, tăng 6,32% so với đầu năm (cùng kỳ năm trước tăng 2,86% so với đầu năm); trong đó VNĐ tăng 6,31% so với đầu năm, ngoại tệ tăng 6,42% so với đầu năm. Những số liệu này cho thấy có sự khác biệt lớn so với thông lệ nhiều năm gần đây khi không còn tăng trưởng chậm mà còn khởi sắc hơn kỳ vọng.

Đáng chú ý, nhóm ngân hàng bán lẻ ghi nhận mức tăng trưởng 4,3% ngay trong quý I/2025, vượt bình quân toàn ngành. ĐHĐCĐ năm 2025 của các ngân hàng cũng cho thấy kỳ vọng phục hồi trong mảng tín dụng bán lẻ. Điều này thể hiện qua mục tiêu tăng trưởng tín dụng cao 20%-30% tập trung ở những ngân hàng có mạng lưới tín dụng tiêu dùng mạnh mẽ, bao gồm HDBank, VPBank, VIB.

Ông Lê Hoài Ân, CFA, Founder IFSS, chuyên gia đào tạo và tư vấn hoạt động ngân hàng, Công ty Cổ phần Giải pháp tài chính tích hợp, nêu quan điểm: “Từ bối cảnh vĩ mô, xu hướng này cho thấy động lực tín dụng ở khu vực doanh nghiệp trong hai năm qua dịch chuyển về hướng tín dụng tiêu dùng, nhằm kích thích thị trường nội địa, nhất là trong bối cảnh thị trường xuất khẩu vẫn đang chịu nhiều áp lực từ thuế quan”.

Đặc biệt, sự thúc đẩy hướng tới phát triển mảng bán lẻ còn nằm ở xu thế người dân ứng dụng công nghệ số trong cuộc sống ngày càng tăng. Theo báo cáo Digital Việt Nam 2025 của DataReportal, Việt Nam hiện có 79,8 triệu người dùng Internet, tăng 223 nghìn so với năm 2024; có 127 triệu lượt kết nối di động, tăng tương ứng 2,2 triệu lượt.

Nắm bắt xu thế, bà Phùng Nguyễn Hải Yến, Phó tổng giám đốc Vietcombank, cho biết ngân hàng này đã sớm triển khai nền tảng số toàn diện VCB Digibank, tích hợp đầy đủ dịch vụ tài chính từ chuyển tiền, thanh toán đến đầu tư với thiết kế giao diện đơn giản, trực quan, tích hợp gợi ý hành vi thông minh - phù hợp cả với người lớn tuổi hoặc ít tiếp xúc công nghệ.

Số liệu ghi nhận đến tháng 4/2025 tại Vietcombank cho thấy có trên 15 triệu người dùng đăng ký các nền tảng ngân hàng số của Vietcombank, 85% tỷ lệ khách hàng có sử dụng dịch vụ trên các kênh điện tử, 91,8% tổng lượng giao dịch thực hiện trên nền tảng số. Riêng với khách hàng bán lẻ, tỷ lệ này lên tới 99%, cho thấy mức độ tiếp nhận và niềm tin rất lớn từ cộng đồng.

Ông Trần Công Quỳnh Lân, Phó tổng giám đốc VietinBank, cho biết ngân hàng này cũng tích cực số hoá trải nghiệm khách hàng và đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Đối với khách hàng cá nhân, VietinBank có 9 triệu khách hàng cá nhân sử dụng thường xuyên. VietinBank iPay với hơn 150 tính năng, kết nối với hơn 2.400 nhà cung cấp, đạt gần 2 tỷ giao dịch/năm 2024, tăng 66% so với năm 2023.

Còn tại Agribank, Phó tổng giám đốc Hoàng Minh Ngọc cho biết ngân hàng này đã phát hành 12 triệu thẻ, mở 9 triệu tài khoản tại các vùng nông thôn, miền núi, thực hiện chi trả cho 500.000 người nhận trợ cấp và giải ngân 210.000 tỷ đồng qua kênh bảo hiểm.

Chiến lược giữ chân khách hàng

Theo ông Lê Hoài Ân, xu hướng bán lẻ đang ngày càng khẳng định vai trò trụ cột trong tăng trưởng dài hạn của ngành ngân hàng, nhưng việc khai thác và tận dụng cơ hội này còn phụ thuộc vào bối cảnh của từng đơn vị. Trong môi trường dịch vụ tài chính tiêu dùng từ các công ty tài chính, công ty fintech tăng trưởng mạnh mẽ, các ngân hàng buộc phải cạnh tranh không chỉ bằng quy mô mà còn bằng chiều sâu chiến lược.

Tiềm năng đầu tư vào nhóm ngân hàng bán lẻ vì thế không chỉ đến từ xu hướng chung của thị trường, mà còn phụ thuộc rất lớn vào khả năng triển khai chiến lược vận hành, tốc độ thích ứng công nghệ và định hướng mở rộng hệ sinh thái nhằm giữ chân khách hàng.

Sau giai đoạn 2022 - 2023 chịu ảnh hưởng nặng nề từ tín dụng tiêu dùng, VPBank đang cho thấy tín hiệu phục hồi từ 2024 và trong quý I/2025. Kết quả quý I/2025 cho thấy tín dụng của VPB tăng mạnh khoảng 5,4%, dẫn đầu nhóm bán lẻ. Mặc dù sự cải thiện tín dụng không đến từ tín dụng tiêu dùng mà do ngân hàng đa dạng hóa danh mục cho vay, mảng hoạt động công ty tài chính có diễn biến tích cực hơn với mức tăng trưởng gần 20% về thu nhập lãi so với cùng kỳ (mảng ngân hàng tăng 14%), kèm theo đó là sự chậm lại của chi phí dự phòng rủi ro. Với lợi thế mô hình ngân hàng tiêu dùng chuyên biệt với hệ sinh thái công ty tài chính lớn nhất Việt Nam, VPBank đang quay lại quỹ đạo tăng trưởng và là một điểm sáng tiềm năng trong nhóm ngân hàng bán lẻ năm 2025.

VIB ghi nhận mức tăng trưởng tín dụng 3,1% - thấp hơn mức bình quân ngành. NIM của ngân hàng cũng bị sụt giảm mạnh so với cùng kỳ, ghi nhận 3,55% tại quý I/2025. Bài toán duy trì biên lãi NIM ổn định và kiểm soát chất lượng nợ cùng việc thực thi hóa mục tiêu tăng trưởng tín dụng 22% sẽ tạo nên lợi thế của VIB trước bối cảnh cạnh tranh giữa các ngân hàng ngày càng gay gắt. Ông Ân Thanh Sơn, Phó tổng giám đốc VIB, chia sẻ sáng kiến số hóa quản lý chính sách nội bộ đã thay đổi căn bản cách ngân hàng xây dựng và quản lý chính sách nội bộ.

“Theo đó, một trong những kết quả đáng ghi nhận đối với ngân hàng là AI và quy trình đánh giá định kỳ giữ chính sách ‘sống’, sát thực tiễn và pháp luật, giảm rủi ro vi phạm quy định. Chuẩn hóa quy trình qua định danh và Intranet giảm chi phí hành chính, nâng cao năng suất tổ chức. Phản biện cởi mở và ứng dụng công nghệ thúc đẩy tinh thần sáng tạo, củng cố vị thế cạnh tranh của VIB”, ông Sơn nói.

Trong khi đó, TPBank ghi nhận mức tăng trưởng tín dụng cao ngay trong quý I/2025, khoảng 4,9%, so với mức -2,2% của cùng kỳ. Mặc dù sở hữu lợi thế nổi bật với tỷ lệ CASA cao nhất nhóm và chi phí vốn (COF) ở mức thấp, TPBank vẫn chịu tác động đáng kể từ việc lợi suất tài sản sinh lãi (YEA) sụt giảm mạnh, kéo theo biên lãi ròng (NIM) thu hẹp nhanh chóng. Trong bối cảnh dư địa tăng trưởng tín dụng được mở rộng trong năm nay, khả năng cải thiện NIM sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá tiềm năng tăng trưởng của TPBank.

“Triển vọng dài hạn vẫn tích cực, nhưng chỉ những ngân hàng có chiến lược linh hoạt, hệ sinh thái mạnh và khả năng quản trị chi phí hiệu quả mới có thể tận dụng giai đoạn này để bứt phá”, ông Lê Hoài Ân nhận định.