Thống kê mới nhất từ Ngân hàng Nhà nước, tính riêng trong quý 1/2025, người Việt đã thực hiện khoảng 5,5 tỷ giao dịch không dùng tiền mặt, trong đó có khoảng 4,5 tỷ đồng được thực hiện trên kênh số với giá trị giao dịch đạt khoảng 40.000.000 tỷ Việt Nam đồng. Đây là con số ấn tượng cho thấy thanh toán không tiền mặt đã và đang thay thế các phương pháp thanh toán tiền mặt truyền thống.

THANH TOÁN KHÔNG TIỀN MẶT GẤP 26 LẦN GDP

Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Tiến Dũng, thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng trở lên phổ biến trong xã hội và đang dần trở thành xu hướng tiêu dùng thông minh trong kỷ nguyên mới.

Đến cuối năm 2024, Việt Nam đã có hơn 204,5 triệu tài khoản thanh toán của khách hàng cá nhân, 154,1 triệu thẻ ngân hàng đang lưu hành; 86,97% người trưởng thành có tài khoản tại ngân hàng, giá trị thanh toán không dùng tiền mặt gấp 26 lần GDP.

Nhiều sản phẩm, dịch vụ ngân hàng thân thiện giàu tiện ích, đem lại giá trị thiết thực đáp ứng tốt nhu cầu đa dạng của khách hàng. Việt Nam cũng tiên phong kết nối thanh toán bán lẻ xuyên biên giới qua mã QR với Thái Lan, Campuchia và Lào, hướng tới mở rộng trong khu vực Châu Á.

Cũng theo ông Dũng, hiện nay 87% số người trưởng thành tại Việt Nam đã có tài khoản ngân hàng. Tại TP.Hồ Chí Minh, tỉ lệ này còn cao hơn. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng hiện xử lý bình quân 820 nghìn tỉ đồng mỗi ngày, trong khi hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử xử lý 26 triệu giao dịch mỗi ngày.

Hạ tầng thông tin tín dụng quốc gia nâng cấp để gia tăng khả năng xử lý, cập nhật dữ liệu tự động, đồng thời mở rộng thu thập và cập nhật dữ liệu trong và ngoài ngành với tỉ lệ cập nhật số liệu thành công từ tổ chức tín dụng đạt mức cao trên 98%.

"Thanh toán không dùng tiền mặt đã đóng vai trò then chốt, không chỉ thúc đẩy hiệu quả hoạt động ngân hàng - tài chính, mà còn góp phần tăng tính minh bạch trong quản lý kinh tế, thúc đẩy thương mại điện tử, dịch vụ công và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ giữa Ngân hàng Nhà nước với Bộ Công an, các Bộ, ngành liên quan cùng các địa phương, ngân hàng, doanh nghiệp, hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ và tích cực", Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Tiến Dũng nhấn mạnh.

GIAO DỊCH TRÊN KHÔNG GIAN SỐ CỦA VIỆT NAM TIỆN CẬN THÁI LAN, ẤN ĐỘ

Ông Nguyễn Hưng Nguyên, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần thanh toán quốc gia Việt Nam (NAPAS) cho biết, giao dịch của người Việt đã tiệm cận với Thái Lan, Ấn Độ. "Theo Ngân hàng Nhà nước, riêng trong quý I/2025, người dân Việt Nam thực hiện 5,5 tỷ giao dịch không dùng tiền mặt. trong đó 4,5 tỷ giao dịch trên kênh số với giá trị đạt 40 triệu tỉ đồng.

Cũng theo ông Nguyên, thương mại điện tử đóng góp hơn 60% trong sự tăng trưởng mạnh mẽ của kinh tế số trong những năm gần đây. Riêng năm 2024, doanh số thanh toán trên các cổng dịch vụ công đạt khoảng 36 tỷ USD, và dự báo tăng lên 57 tỷ USD trong năm 2025. Riêng thương mại điện tử, năm 2024 đạt 22 tỷ USD, trong đó 90% giao dịch được thanh toán qua điện tử gồm QR, ví điện tử.

Về tác động của thanh toán số đối với nền kinh tế, ông Nguyên cũng cho rằng, ngày càng tiện ích, giúp thanh toán nhanh, giảm chi phí vận hành. Đồng thời, thanh toán số còn góp phần minh bạch, tối ưu dòng tiền khi truy vết theo thời gian thực, hỗ trợ quản lý thuế…

THÚC ĐẨY THANH TOÁN KHÔNG TIỀN MẶT QUA CÁC THIẾT BỊ THÔNG MINH

Nhu cầu khách hàng của thời đại số đòi hỏi sự tối giản, tính bảo mật cao nhất, và khả năng giao dịch mọi lúc, mọi nơi - chỉ bằng thiết bị cá nhân như điện thoại hoặc đồng hồ thông minh. Đó cũng chính là lý do thanh toán thẻ không chạm trở thành lựa chọn hàng đầu.

Từ quý 4/2024, hơn 60% giao dịch trên thị trường đã diễn ra dưới hình thức không tiếp xúc. Đây là bước nhảy vọt lớn không chỉ về công nghệ mà còn về thói quen của người dùng Việt - một thị trường vốn vẫn còn khá nặng về tiền mặt.

Tại VPBank, hiện ngân hàng này cũng đã triển khai đầy đủ hệ sinh thái Tap & Pay trên hầu hết các nền tảng phổ biến nhất hiện nay: từ Samsung Pay, Google Pay, Apple Pay, Garmin Pay, ví VPPay. Nhờ đó, ngân hàng này đã ghi nhận mức tăng trưởng 70% doanh số giao dịch không chạm qua thẻ tín dụng, trong đó hơn 81% là giao dịch tiêu dùng thiết yếu như mua sắm, ăn uống, siêu thị… Tính đến cuối năm 2024, VPBank NEO đã thu hút hơn 10 triệu người dùng, xử lý hơn 700 triệu giao dịch.

“VPBank đã khai thác triệt để sức mạnh của dữ liệu, AI và công nghệ điện toán đám mây, cho phép mở rộng linh hoạt, kết nối nhanh chóng với đối tác và cộng đồng số. VPBank còn dành giải pháp tối ưu cho nhóm khách hàng doanh nghiệp và hộ kinh doanh nhỏ. Giải pháp Tap to Phone (T2P) cho phép người bán hàng không cần đầu tư máy POS đắt đỏ, vẫn có thể chấp nhận thanh toán thẻ không chạm, và gửi hóa đơn điện tử ngay lập tức cho khách hàng”, ông Phùng Duy Khương, Phó Tổng Giám đốc thường trực VPBank, chia sẻ.

Tương tự, Sacombank cũng đã đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng số, ứng dụng công nghệ bảo mật tiên tiến, đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ thanh toán điện tử, đồng thời đẩy mạnh các chiến dịch truyền thông nhằm nâng cao nhận thức tài chính số và thay đổi hành vi tiêu dùng trong cộng đồng. Tính đến hết tháng 5/2025, Sacombank ghi nhận gần 96% giao dịch được thực hiện qua kênh số, hơn 6,8 triệu lượt tải và sử dụng ứng dụng Sacombank Pay cùng hơn 6 triệu thẻ đang lưu hành.

Tại HDBank, ngân hàng khẳng định đóng vai trò "bạn đồng hành tài chính" tin cậy, xử lý gọn mọi vấn đề của mọi đối tượng khách hàng. Theo ông Đàm Thế Thái, Phó Tổng giám đốc HDBank, người tiêu dùng hiện nay, đặc biệt là các thế hệ từ Gen X đến Gen Alpha, đang đối mặt với nhiều thách thức trong quản lý tài chính cá nhân. Trong khi Gen X và Gen Y chịu áp lực tài chính gia đình, bị rào cản về công nghệ và khó bắt kịp các kênh đầu tư mới, thì Gen Z và Gen Alpha lại thích đầu tư mạo hiểm nhưng thiếu kinh nghiệm, chuộng lối sống chi tiêu cao trong khi thu nhập chưa ổn định.

"HDBank triển khai loạt giải pháp tài chính cá nhân ngay trên nền tảng số. Người trưởng thành, lập gia đình có thể vay mua nhà khi dưới 35 tuổi, thanh toán hóa đơn sinh hoạt, bảo hiểm, học phí cho con cái. Những người cao tuổi, về hưu được tiếp cận quỹ hưu trí, liên kết bệnh viện để khám bệnh và chăm sóc sức khỏe qua các chương trình liên kết như Medicare”, ông Thái nói thêm.